Վիքիպեդիա

Առնոլդ Զոմմերֆելդ

Առնոլդ Յոհաննես Վիլհելմ Զոմմերֆելդ (գերմ.՝ Arnold Johannes Wilhelm Sommerfeld, դեկտեմբերի 5, 1868(1868-12-05)[1][2][3][…], Քյոնիգսբերգ, Պրուսիայի թագավորություն[4] - ապրիլի 26, 1951(1951-04-26)[5][1][2][…], Մյունխեն, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն[5][4]), գերմանացի ֆիզիկոս և մաթեմատիկոս։

Առնոլդ Զոմմերֆելդ
Arnold Sommerfeld
A. Sommerfeld LCCN2014715010.jpg
Ծնվել էդեկտեմբերի 5, 1868(1868-12-05)[1][2][3][…]
Քյոնիգսբերգ, Պրուսիայի թագավորություն[4]
Մահացել էապրիլի 26, 1951(1951-04-26)[5][1][2][…] (82 տարեկան)
Մյունխեն, Գերմանիայի Ֆեդերատիվ Հանրապետություն[5][4]
accidental death?
ԳերեզմանՆորդֆրիդհոֆ[6]
ՔաղաքացիությունFlag of Germany.svg Գերմանիա
Մասնագիտությունֆիզիկոս-տեսաբան, մաթեմատիկոս, համալսարանի դասախոս և ֆիզիկոս
Հաստատություն(ներ)Լյուդվիգ Մաքսիմիլիանի Մյունխենի համալսարան[1], Ախենի Ռեյնիշ-Վեստֆելիշեի տեխնիկական համալսարան[1], Գյոթինգենի համալսարան[1] և Clausthal University of Technology?[1][4]
Գործունեության ոլորտսպեկտրասկոպիա
Պաշտոն(ներ)Գաղտնի խորհուրդ
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Բավարիական գիտությունների ակադեմիա, ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա և Burschenschaft Germania Königsberg?
Ալմա մատերՔյոնիգսբերգի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն[7]
Գիտական ղեկավարՖերդինանդ ֆոն Լինդերման[8] և Ֆելիքս Կլայն
Եղել է գիտական ղեկավարՊաուլ Պետեր Էվալդ[9], Վոլֆգանգ Պաուլի[10], Գրեգոր Վենտցել[11], Վոյցեխ Ռաբինովիչ[12], Օտտօ Լապորտ[13], Պետեր Դեբայ[14], Հանս Բետե[15], Վերներ Հայզենբերգ[16], Karl Apfelbacher?[17], Wilmer L. Barrow?[17], Friedrich Burmeister?[17], Paul Sophus Epstein?[17], Walter Franz?[17], Herbert Fröhlich?[17], Erwin Fues?[17], Ernst Guillemin?[17], Ուոլթեր Ուայթ[17], Karl Herzfeld?[17], Dimitrios Chondros?[17], Helmut Hönl?[17], Ludwig Hopf?[17], Adolf Kratzer?[17], Alfred Landé?[17], Վիլհելմ Լենց[17], Herman March?[17], Josef Meixner?[17], Valentin Scheidel?[17], Karl Seebach?[17], Rudolf Seeliger?[17], Bruno Thüring?[17], Albrecht Unsöld?[17], Ludwig Waldmann?[17], Heinrich Welker?[17], Herman March?[17], Erwin Fues?[17], Ուոլթեր Ուայթ[17], Karl Seebach?[17], Rudolf Seeliger?[17], Adolf Kratzer?[17], Valentin Scheidel?[17], Josef Meixner?[17], Ludwig Hopf?[17], Dimitrios Chondros?[17], Herbert Lang?[17], Kurt Urban?[17], Franz Pauer?[17] և Hermann Brück?[17]
Հայտնի աշակերտներԼայնուս Փոլինգ, Պետեր Դեբայ, Հանս Բետե, Alfred Landé?, Վոյցեխ Ռաբինովիչ և Werner Romberg?[1]
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Johanna Sommerfeld?
Commons-logo.svg Arnold Sommerfeld Վիքիպահեստում

Ավարտել է Քյոնիգսբերգի համալսարանը (1891)։ Մյունխենի համալսարանի պրոֆեսոր (1906-ից)։ Աշխատանքները վերաբերում են ատոմի, մետաղների տեսությանը, մաթեմատիկական ֆիզիկային։ Կատարելագործել է Բորի ատոմի մոդելը՝ առաջարկելով քվանտային պայմանների ավելի ընդհանուր ձևակերպում։ Զոմմերֆելդը ստեղծել է ջրածնանման ատոմների նուրբ կառուցվածքի տեսությունը (1916)։ Տվել է Վիդեման-Ֆրանցի օրենքի ավելի ճիշտ բանաձևը և բացատրել մետաղներում դիտվող մի շարք երևույթներ (ջոուլյան ջերմություն, ջերմաէլեկտրական երևույթներ)։ Մշակել է դիֆրակցիայի մաթեմատիկական խիստ տեսությունը (1895), ստացել գլանային ֆունկցիաների ինտեգրալային ներկայացումը (Զոմմերֆելդի ինտեգրալ, 1896), լուծել երկու միջավայրերի սահմանում տեղադրված ուղղահայաց դիպոլի ճառագայթման խնդիրը (1909)։ Զոմմերֆելդը էական ավանդ է ներդրել ռենտգենյան ճառագայթների հետազոտման գործում, մշակել էլեկտրոնների արգելակման ճառագայթման տեսությունը (1931)։

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  3. ↑ 3,0 3,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 Seidel F. Die Straßen in Clausthal – Zellerfeld – Buntenbock (գերմ.) / Hrsg.: Clausthal-Zellerfeld — 1983. — S. 15.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Зоммерфельд Арнольд // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  6. ↑ Find A Grave — 1996.
  7. ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  8. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  9. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  10. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  11. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  12. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  13. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  14. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  15. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  16. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  17. ↑ 17,00 17,01 17,02 17,03 17,04 17,05 17,06 17,07 17,08 17,09 17,10 17,11 17,12 17,13 17,14 17,15 17,16 17,17 17,18 17,19 17,20 17,21 17,22 17,23 17,24 17,25 17,26 17,27 17,28 17,29 17,30 17,31 17,32 17,33 17,34 17,35 17,36 17,37 17,38 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  18. ↑ List of Royal Society Fellows 1660-2007 — Royal Society. — P. 332.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 701)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Առնոլդ_Զոմմերֆելդ&oldid=8387797» էջից