Ֆյորդ
Ֆյորդ կամ ֆիորդ (նորվ.՝ fjord, /ˈfjɔːrd, fiːˈɔːrd/ (
);[1]), ցամաքի խորքերը խրված, սառցադաշտային ծագմամբ, զառիթափ կամ ժայռոտ ափեր ունեցող, նեղ և ոլորուն ծովածոց[2]։ Ֆյորդի երկարությունը սովորաբար մի քանի անգամ (շատ դեպքերում՝ տասնապատիկ) մեծ է լայնությունից։ Ֆյորդի ափերը հիմնականում կազմված են մինչև 1000 մետր բարձրություն ունեցող ժայռերից։ Բազմաթիվ ֆյորդեր կան Ալյասկայի, Անտարկտիդայի, Բրիտանական Կոլումբիայի, Չիլիի, Դանիա, Գերմանիայի, Գրենլանդիայի, Իսլանդիայի, Իռլանդիայի, Կամչատկա, Կերգելեն կղզիների, Լաբրադորի, Նյուֆաունդլենդի, Նոր Զելանդիայի, Նորվեգիայի, Նոր Երկիր կղզու, Մեծ Բրիտանիայի, ամերիկյան Վաշինգտոն նահանգի ափամերձ ջրերում[3]։ Նորվեգիայի ափագծին, որ մոտավորապես 29.000 կիլոմետր է, 1.200 ֆյորդ կա, և ափագծի ընդամենը 2.500 կիլոմետրն է առանց ֆյորդերի[4][5]։
.jpg)
Հանրահայտ ֆյորդերԽմբագրել
| Անվանում | Տեղագրություն | Երկարություն (կմ) | Լայնություն (կմ) | Խորություն (մ) |
|---|---|---|---|---|
| Սոգնեֆյորդ |  Նորվեգիա
|
219 | 6 | 1308 |
| Հարդանգեր-ֆյորդ | Նորվեգիա
|
183 | 10 | 750 |
| Տրոնհեյմս-ֆյորդ | Նորվեգիա
|
137 | 24 | 600 |
| Նուր-ֆյորդ | Նորվեգիա
|
113 | 5 | 565 |
| Կոլյան ծովածոց |  Ռուսաստան
|
57 | 7 | 300 |
| Միլֆորդ Սաունդ |  Նոր Զելանդիա
|
19 | 3 | 390 |
| Պորթլենդ Քանալ |  Ալյասկա (ԱՄՆ)
|
145 | 3 | 385 |
| Լոհ Մորար |  Շոտլանդիա (Մեծ Բրիտանիա)
|
19 | 3 | 310 |
| Սագենեյ |  Քվեբեք (Կանադա)
|
120 | 5 | 30 |
Տես նաևԽմբագրել
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ cite Merriam-Webster|fjord
- ↑ «What is a Fjord, and how is it formed»։ Norway Today (en-US)։ 2016-05-08։ Արխիվացված է օրիգինալից 2017-12-25-ին։ Վերցված է 2017-12-30
- ↑ Syvitsky James P. M., Burrell David C., Skei Jens M. (1987)։ Fjords: Processes and Products։ New York: Springer։ էջեր 46–49։ ISBN 0-387-96342-1։ «The NE coast, from Victoria Fjord to the Scoresby Sund fjord complex ..., has approximately 60 major fjords, some of them the world's largest and deepest. ... The SE coast, from Scoresby Sund to Kap Farvel ..., has approximately 100 fjords.»
- ↑ «Geografiske forhold (Geography of Norway)»։ Statistics Norway։ Վերցված է 24 March 2016
- ↑ Gregory J. W. (1913)։ The Nature and Origin of Fiords։ London: John Murray
ԳրականությունԽմբագրել
- Moore Arthur William (1890)։ The Surnames & Place-Names of the Isle of Man։ E. Stock։ էջ 2։ ISBN 978-1110309573։ Վերցված է April 24, 2015։ «surnames and place-names of isle of man.»
Արտաքին հղումներԽմբագրել
- Use of whales to probe Arctic fjord's secrets
- Fiordland's Marine Reserves Department of Conservation
- Nextstopnorway – Listing of Norwegian fjords Archived 2014-10-12 at Archive.is
- Saguenay River – The Canadian Atlas Online Archived 2011-06-07 at the Wayback Machine.
|
Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Ֆյորդ կատեգորիայում։ |