Ֆաշիստական վարչակարգն Իտալիայում
Իտալական ֆաշիզմ (իտալ.՝ fascismo italiano), նաև հայտնի որպես Դասական ֆաշիզմ կամ պարզապես Ֆաշիզմ, առաջին ֆաշիստական գաղափարախոսությունը, որը Իտալիայում զարգացրեցին Ջիովանի Ջենտիլեն և Բենիտո Մուսոլինին։ Գաղափարախոսությունը կապված է Բենիտո Մուսոլինիի ղեկավարած երկու կուսակցությունների հետ՝ Իտալիայի ազգային ֆաշիստական կուսակցությունը (ԱՖԿ), որը ղեկավարեց Իտալիայի թագավորությունը 1922-ից 1943 թվականները և Հանրապետական ֆաշիստական կուսակցությունը, որը ղեկավարեց Իտալիայի սոցիալիստական հանրապետությունը 1943-ից 1945 թվականներին։ Իտալական ֆաշիզմը նաև կապված է հետպատերազմական Իտալական սոցիալիստական շարժման հետ և նմանատիպ իտալական նեոֆաշիստական շարժումների հետ։
Իտալական ֆաշիզմի արմատները գալիս են Իտալական ազգայանականությունից, նացիոնալ սիդիկալիզմից, հեղափոխական ազգայնականությունից և իտալական տարածքների ընդարձակման գաղափարից, ինչն իտալական ֆաշիստներն անհրաժեշտ էին համարում իրենց գերակայությունը ամրապնդելու համար[1]։ Իտալական ֆաշիսները նաև համարում էին, որ ժամանակակից Իտալիան Հին Հռոմի իրավահաջորդն է և նրանք իրավունք ունեին ստեղծել Կայսերական Իտալիա և վերահսկողության տակ առնեն ամբողջ Միջերկրական ծովը[2]։
Իտալական ֆաշիզմը հիմնեց կորպորատիստ տնտեսական համակարգ, որտեղ գործատուն և աշխատողները սերտորեն կապված էին որպես ազգային արտադրողներ և ընդհանուր աշխատում էին երկրի տնտեսական քաղաքականության շրջանակներում[3]։ Այս տնտեսական համակարգը կոչված էր լուծելու դասային հակամարտությունները՝ դասերի միավորման շնորհիվ[4]։
Իտալական ֆաշիզմն ընդդիմանում էր ազատականությանը, հատկապես դասական ազատականությանը, որը ֆաշիստ առաջոներները անվանում էին «անհատականության տապալում»[5][6]։ Ֆաշիզմը ընդդիմանում էր նաև սոցիալիզմին քանի որը վերջինս չէր ընդունում ազգայնականությունը[7], ինպես նաև ընդդիմանում էր ավանդական պահպանողականությունը ըստ Ժոզեֆ դը Մեստրի գաղափարախոսության[8]։ Համարվում էր որ Իտալական ֆաշիզմի հաջողությունը կախված է ավանդույթների զարգացմամբ[9]։
Սկզբնական շրջանում շատ իտալացի ֆաշիստներ ընդդիմանում էին Նացիզմին, քանի որ ֆաշիզմն Իտալիայում չէր աջակցում նորդիսիզմին և սկզբնական շրջանում չէր աջակցում հակասեմականությանը որպես Նացիստական գաղափարախոսություն, չնայած շատ ֆաշիստներ ունեին ռասիստական գաղափարներ և արմատական քաղաքականություն էին վարում Իտալիայում ֆաշիստների կառավարման սկզբից։ Քանի որ Ֆաշիստական Իտալիան և Նացիստական Գերմանիան քաղաքականապես մտերմացան 1930-ական թվականների երկրորդ կեսից, իտալական օրենքները և քաղաքականությունը դարձավ ավելի հակասեմական Նացիստական Գերմանիայի ճնշման ներքո (անգամ, եթե օրենքները չէին ընդունվում Իտալիայի հանրության կողմից։ Երբ ֆաշիստները իշխանություն էին Իտալիայում, ճնշումների ենթարկվեցին որոշ լեզվական փոքրամասնություններ[10][11]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Aristotle A. Kallis. Fascist ideology: territory and expansionism in Italy and Germany, 1922–1945. London, England, UK; New York City, USA: Routledge, 2000, pp. 41.
- ↑ Aristotle A. Kallis. Fascist ideology: territory and expansionism in Italy and Germany, 1922–1945. London, England, UK; New York City, USA: Routledge, 2000. Pp. 50.
- ↑ Andrew Vincent. Modern Political Ideologies. Third edition. Malden, Massaschussetts, USA; Oxford, England, UK; West Sussex, England, UK: Blackwell Publishers Ltd., 2010. Pp. 160.
- ↑ John Whittam. Fascist Italy. Manchester, England, UK; New York City, USA: Manchester University Press, 1995. Pp. 160.
- ↑ Jim Powell, "The Economic Leadership Secrets of Benito Mussolini", Forbes, 22 February 2012
- ↑ Eugen Weber. The Western Tradition: From the Renaissance to the present. Heath, 1972. Pp. 791.
- ↑ Stanislao G. Pugliese. Fascism, anti-fascism, and the resistance in Italy: 1919 to the present. Oxford, England, UK: Rowman & Littlefield Publishers, Inc., 2004. pp. 43–44.
- ↑ Stanley G.Payne. A History of Fascism, 1914–45. Madison, Wisconsin, USA: University of Wisconsin Press, 1995. Pp. 214.
- ↑ Claudia Lazzaro, Roger J. Crum. "Forging a Visible Fascist Nation: Strategies for Fusing the Past and Present" by Claudia Lazzaro, Donatello Among The Blackshirts: History And Modernity In The Visual Culture Of Fascist Italy. Ithaca, New York, USA: Cornell University Press, 2005. Pp. 13.
- ↑ "Minority Rights Group International - Italy - Greek-speakers" Արխիվացված 9 Հունվար 2019 Wayback Machine.
- ↑ Jepson, Allan; Clarke, Alan (December 2015). Managing and Developing Communities, Festivals and Events. AIAA. էջ 137. ISBN 978-1137508539. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 14-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 13-ին.