Վիքիպեդիա

Օֆելյա Համբարձումյան

հայ երգիչ

Օֆելյա Կարապետի Համբարձումյան (հունվարի 9, 1925(1925-01-09), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - հունիսի 13, 2016(2016-06-13)[1], Երևան, Հայաստան[2]), հայ երգչուհի։ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստուհի (1959)[3]։

Օֆելյա Համբարձումյան
OFELYA HAMBARCUMYAN.jpg
Ծնվել էհունվարի 9, 1925(1925-01-09)
Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
ԵրկիրFlag of the Soviet Union.svg ԽՍՀՄ և Flag of Armenia.svg Հայաստան
Մահացել էհունիսի 13, 2016(2016-06-13)[1] (91 տարեկան)
Երևան, Հայաստան
ԳերեզմանԿոմիտասի անվան զբոսայգու պանթեոն
Մասնագիտություներգչուհի
Գործիքներվոկալ
ԿրթությունՌոմանոս Մելիքյանի անվան պետական երաժշտական քոլեջ
Պարգևներ
Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան, «Պատվո նշան» շքանշան,
, ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ,
և Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշան
Commons-logo.svg Ofelya Hambardzumyan Վիքիպահեստում

ԿենսագրությունԽմբագրել

 
Օֆելյա Համբարձումյանի շիրմաքար-հուշարձանը Երևանի Կոմիտասի անվան պանթեոնում
 
Օֆելյա Համբարձումյանին և Նորայր Հովհաննիսյանին նվիրված հուշատախտակ Երևանի Մաշտոցի պողոտայում

Օֆելյա Համբարձումյանը ծնվել է 1925 թվականին Երևանում։ Վաղ տարիքից մասնակցել է պիոներ-դպրոցականների քաղաքային պալատի ժողովրդական նվագարանների անսամբլի աշխատանքներին՝ իր զրնգուն ձայնով գերելով ունկնդիրներին։ Շնորհալի դպրոցականին առաջիններից նկատել է Արաքսյա Գյուլզադյանը, մոտեցել ու գովեստի խոսքեր հղել, ապա հորդորել է ստանալ երաժշտական կրթություն։ Օֆելյա Համբարձումյանը սովորել և ավարտել է Ռոմանոս Մելիքյանի անվան երաժշտական ուսումնարանը (Հ. Մուսինյանի դասարան)[4], ապա հրավիրվել ռադիոյի ժողովրդական նվագարանների անսամբլ, հանդես եկել Արամ Մերանգուլյանի գլխավորած անսամբլում՝ կատարելով հայ աշուղական, ժողովրդական երգեր, նպաստելով կոմպոզիտորական երգի ստեղծմանն ու տարածմանը։ 1944 թվականից եղել է հեռուստատեսության և ռադիոյի ժողովրդական գործիքների անսամբլի մեներգչուհի։

Երգեցողությունն առանձնանում է խոր արտահայտչականությամբ, ազգային վառ երանգավորումով։ Երգացանկն ընդգրկում է հիմնականում հայ ժողովրդական, գուսանական և աշուղական, ինչպես նաև՝ կոմպոզիտորական երգեր։ Երգչուհու ստեղծագործության մեջ առաջնային տեղ են գրավել Սայաթ-Նովայի ստեղծագործությունները՝ «Ես կանչում եմ լալային», «Չկա քիզի նման» և այլն։ Երգել է Ֆարհադի, Միսկին Բուրջիի, Ջիվանու, Շերամի երգերը։ Նրա ստեղծագործական թռիչքները կապակցվեցին աշուղներ Հավասու, Աշոտի և Շահենի ստեղծագործություններին, որոնցից շատերի առաջին կատարողն ինքը եղավ՝ իր կատարումներն ուղեցույց դարձնելով բոլոր երգիչ-երգչուհիների համար։ Աշուղ Աշոտը խոստովանել է, որ «Օջախում», «Դու ծաղկավառ Զանգեզուրի» և մի շարք այլ երգեր հորինել է հատկապես Օֆելյա Համբարձումյանի համար։ Շահենը իր «Էլինար» պոեմը գրել է Օֆելյա Համբարձումյանի համար՝ ամեն ինչ կառուցելով երգչուհու ձայնական յուրահատկությունների վրա։ Շատ երգչուհիներ և անգամ երգիչներ են կատարել «Օջախում» երգը, սակայն Համբարձումյանի կատարումը մնացել է անգերազանցելի։ Անգերազանցելի մնացին նաև Ավետիք Իսահակյանի բանաստեղծությունների հիման վրա գրված մի շարք երգերի կատարումներ, որոնցում ակնառու դարձավ բանաստեղծական սյուժեի ներքին ողբերգականությունը։

 
Օֆելյա Համբարձումյանի անվանական աստղը Նվիրյալների արահետում

Համերգներով հանդես է եկել ԱՊՀ քաղաքներում, արտասահմանյան հայաբնակ վայրերում (Լիբանան, Սիրիա, Եգիպտոս, Ֆրանսիա, ԱՄՆ)։ 21-րդ դարում բեմում այլևս հանդես չի եկել։

Ֆիլմեր Օֆելյա Համբարձումյանի մասնակցությամբԽմբագրել

  • Վավերագրական ֆիլմ։ Սոխակներ։ 1974 թ., Երևան ստուդիա։
  • «Երգում է Օֆելյա Համբարձումյանը»։ 1985 թ., «Երևան» ստուդիա / կինոհամերգ։

ՄահԽմբագրել

Մահացել է 2016 թվականի հունիսի 13-ին, 91 տարեկան հասակում[2]։ Թաղված է Կոմիտասի անվան պանթեոնում[5]։

ՊարգևներԽմբագրել

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Կյանքից հեռացել է երգչուհի Օֆելյա Համբարձումյանը
  2. ↑ 2,0 2,1 «Մահացել է Օֆելյա Համբարձումյանը»։ Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 13 
  3. ↑ Վիոլետա Ադոյան (1979 թ)։ «Սիրված երգչուհին»։ Սովետական Հայաստան։ Թիվ 3: էջ 8 
  4. ↑ Օֆելյա Համբարձումյանի մասին avproduction.am կայքում
  5. ↑ «Օֆելյա Համբարձումյանի աճյունը կամփոփվի Կոմիտասի անվան պանթեոնում»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 15-ին։ Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 17 
  6. ↑ Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշանով պարգևատրելու մասին

Արտաքին հղումներԽմբագրել

Այս հոդվածի նախնական տարբերակը կամ նրա մասը վերցված է Հայկական համառոտ հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են՝ Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։  
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 6, էջ 110)։  
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Օֆելյա_Համբարձումյան&oldid=8614161» էջից