Էդվարդ Օկուն (սեպտեմբերի 21, 1872(1872-09-21)[1][2], Վարշավա, Ռուսական կայսրություն - հունվարի 17, 1945(1945-01-17)[1][2], Սկերնևիցե, Լեհաստան) լեհ արտ նովոյի նկարիչ[3]։ Նա նկարել է բնանկարներ, դիմանկարներ, ձևավորել է գրքի շապիկներ և նկարազարդել ամսագրեր, այդ թվում՝ գերմանական Jugend ամսագիրը։ Երիտասարդ տարիներին նա նաև մրցել է որպես մրցարշավի հեծանվորդ Լեհաստանի թագավորությունում[4]։

Էդվարդ Օկուն
լեհ.՝ Edward Okuń
Ծնվել էսեպտեմբերի 21, 1872(1872-09-21)[1][2]
ԾննդավայրՎարշավա, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել էհունվարի 17, 1945(1945-01-17)[1][2] (72 տարեկան)
Մահվան վայրՍկերնևիցե, Լեհաստան
Քաղաքացիություն Լեհաստան
Մասնագիտություննկարիչ, օֆորտանկարիչ, նկարչության ուսուցիչ և նկարազարդող
Ժանրդիմապատկեր և գեղանկարչություն
ստորագրություն
Изображение автографа
 Edward Okuń Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Օկունը ծնվել է 1872 թվականին ազնվական ընտանիքում և վաղաժամ որբացել։ Նա մեծացել է իր տատիկի ու պապիկի մոտ՝ մայրական կողմից։ Մեծ հարստություն ժառանգելուց հետո նա շուտով սկսել է նկարել սովորել մեծ նկարիչների մոտ։ 1891 թվականին սովորել է Վարշավայի գծանկարի դպրոցում։ 1891-1893 թվականներին սովորել է Իսիդոր Յաբլոնսկու և Յան Մատեյկոյի ղեկավարությամբ Յան Մատեյկոյի գեղարվեստի ակադեմիայում։ Ուսումը շարունակել է Մյունխենում և Փարիզում։ 1897 թվականին Էդվարդն ամուսնացել է Զոֆիա Վանդա Տոլկեմիտի հետ[5], նույն թվականին Օկունը գնացել է սովորելու Սայմոն Հոլլոսիի մոտ, որը հիմնադրել է Նագիբանյա նկարիչների գաղութը։ Հաջորդ 20 տարիների ընթացքում նա ապրել է Հռոմում, ինչպես նաև ճանապարհորդել է Սորենտո, Ամալֆի, Կապրի, Վենետիկ, Պադուա, Ռավեննա, Ֆլորենցիա և Սիենա։ Նա մասնակցել է Հռոմի լեհական արվեստի գաղութի կյանքին, եղել է մասոնական «Պոլոնիա» օթյակի համահիմնադիրը[6]։

Օկունը վերադարձել է Լեհաստան 1921 թվականին և բնակություն հաստատել Վարշավայում։ 1925 թվականից Գեղարվեստի դպրոցի պրոֆեսոր է եղել և Լեհ նկարիչների ընկերության անդամ։ Իր ընկերների հետ հիմնել է մասոնական օթյակ՝ «Կոպեռնիկոս» անունով։ Եղել է Կերպարվեստի խրախուսման ընկերության փոխնախագահ։ Salon Incentives-ի տարեկան բացման ժամանակ նա ականատես է եղել Լեհաստանի առաջին նախագահ Գաբրիել Նարուտովիչի սպանությանը Էլիգյուս Նիևյադոմսկու կողմից։ Նա օգնել է նախագահի օգնականներից մեկին ձերբակալելու Նիևիադոմսկուն[6]։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին ապրել է Վարշավայում։ Վարշավայի ապստամբությունից հետո Օկունը տեղափոխվել է Սկիերնևիցե, որտեղ՝ 1945 թվականի հունվարին, սպանվել է թափառական գնդակից[6]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Առցանց լեհական կենսագրական բառարան (польск.)
  3. Rasula, Jed (2016). History of a Shiver: The Sublime Impudence of Modernism. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-939631-3.
  4. «Edward Okuń's Palmares on CyclingRanking.com». CyclingRanking.com.
  5. «Edward Okun - Biography». www.askart.com. Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 4-ին.
  6. 6,0 6,1 6,2 «Edward Okuń | Życie i twórczość | Artysta». Culture.pl (լեհերեն). Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 4-ին.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Էդվարդ Օկուն» հոդվածին։