Օթար Իոսելիանի

Օթար Իոսելիանի; ოთარ იოსელიანი
Ծնվել է	փետրվարի 2, 1934[…]
Ծննդավայր	Թբիլիսի
Մահացել է	դեկտեմբերի 17, 2023 (89 տարեկան)
Մահվան վայր	Թբիլիսի, Վրաստան
Կրթություն	Մոսկվայի Գերասիմովի անվան կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտ և Թբիլիսիի Վանո Սարաջիշվիլիի անվան պետական կոնսերվատորիա
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ, Ֆրանսիա և Վրաստան
Գործունեության տարիներ	1958 - 2011
Ազգություն	վրացի
Մասնագիտացում	սցենարիստ, մոնտաժող, դերասան, ռեժիսոր, կոմպոզիտոր, դիրիժոր, դաշնակահար, վավերագրող ռեժիսոր, կինոռեժիսոր և մանկավարժ
Պարգևներ	Վրացական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ Լուի Դելյուկի մրցանակ Բեռլինյան գեղարվեստական մրցանակ «Նիկա» մրցանակ լավագույն ռեժիսուրայի համար և Եվրոպական կինոակադեմիայի քննադատների մրցանակ
IMDb	ID ID 0409646

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Իոսելիանի ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Օթար Իոսելիանի (վրաց.՝ ოთარ იოსელიანი, փետրվարի 2, 1934(1934-02-02)^[1]^[2]^[3]^[…], Թիֆլիս, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ^[10]^[11]^[6] - դեկտեմբերի 17, 2023(2023-12-17)^[4]^[5]^[6], Թբիլիսի, Վրաստան^[5]), վրացի խորհրդային կինոռեժիսոր, սցենարիստ, դերասան։ ՎԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1984)։

Կենսագրություն խմբագրել

Օթար Իոսելիանին ծնվել է 1934 թվականին, Թբիլիսիում։ Ավարտել է Մոսկվայի պետական համալսարանի մեխանիկա-մաթեմատիկական ֆակուլտետը։ Վրացֆիլմ կինոստուդիայում աշխատել է որպես ռեժիսորի ասիստենտ, մոնտաժող, Թբիլիսիի փաստավավերագրական ֆիլմերի ստուդիայում՝ ռեժիսոր, 1961 թվականից՝ «Վրացֆիլմի» ռեժիսոր և սցենարիստ։ 1965 թվականին ավարտել է Մոսկվայի կինեմատոգրաֆիայի համամիութենական պետական ինստիտուտի (ՎԳԻԿ) ռեժիսորական ֆակուլտետը (Ա. Դովժենկոյի արվեստանոց)։ 1962 թվականին նկարահանել է «Ապրիլ» կարճամետրաժը, 1964 թվականին՝ «Չուգուն» վավերագրական ֆիլմը, որը մետաղաձուլարանի մեկ օրվա մասին է։ Նրա «Տերևաթափ» առաջին լիամետրաժ ֆիլմը 1966 թվականին Կաննի միջազգային կինոփառատոնում արժանացել է FIPRESCI-ի մրցանակի և Ժորժ Սադուլ մրցանակի՝ լավագույն դեբյուտի համար։ 1971 թվականին «Ապրում էր մի երգող կեռնեխ» ֆիլմը նկարահանելուց հետո 1976 թվականին ռեժիսորն ասպարեզ է հանել «Հովվերգություն» կարճամետրաժ ֆիլմը, որը Բեռլինի միջազգային կինոփառատոնում արժանացել է FIPRESCI-ի մրցանակի։

1980-ականներից Իոսելիանին աշխատում է Ֆրանսիայում։ 1984 թվականին նկարահանել է «Լուսնի սիրելիները», որին շնորհվել է Վենետիկի միջազգային կինոփառատոնի Ժյուրիի հատուկ մրցանակը։ Նույն մրցանակն են նվաճել նաև նրա երկու այլ գործեր՝ «Եվ եղավ լույս»ը (1989) և «Ավազակներ, գլուխ յոթերորդ»ը (1996)։ 1999 թվականին էկրան բարձրացավ Իոսելիանիի «Մնաս բարով, տուն, սիրելի տուն» ֆիլմը, որտեղ Իոսելիանին ևս դեր ուներ։

Օթար Իոսելիանին կինոյի մասին մի շարք հոդվածներ է հեղինակել, որոնք տպագրվել են Ռուսաստանում և արտասահմանում։ 1993 թվականին արժանացել է «Տրիումֆ» մրցանակին։ 2000 թվականին եղել է La Fémis-ի՝ Ֆրանսիայի ազգային կինոդպրոցի ընդունելության քննության հանձնաժողովի նախագահը, 1986 թվականին՝ Բեռլինի միջազգային կինոփառատոնի ժյուրիի անդամ^[12]։

Մահացել է 2023 թվականի դեկտեմբերի 17-ին, 89 տարեկանում^[13]։

Ֆիլմեր խմբագրել

Վավերագրական ֆիլմեր խմբագրել

1959 - Սապովնելա (Ծաղիկ, որը ոչ ոք չի կարող գտնել)^[14]
1964 - Չուգուն
1969 - Հին վրացական երգ
1982 - «7 երգ սև-սպիտակ կինոյի համար» / 7 pièces pour le cinéma noir et blanc
Euskadi, 1982
1988 - Տոսկանայի փոքրիկ մատուռը / Un petit monastère en Toscane
1994 - Վրաստանը միայնակ / Seule, Géorgie

Գեղարվեստական ֆիլմեր խմբագրել

Կարճամետրաժ

1957 - «Ջրաներկ»
1962 - «Ապրիլ» / აპრილი

Լիամետրաժ

1966 - «Տերևաթափ» / გიორგობისთვე
1970 - «Ապրում էր մի երգող կեռնեխ» / იყო შაშვი მგალობელი
1975 - «Հովվերգություն» / პასტორალი
1984 - «Լուսնի սիրելիները» / Les favoris de la lune
1989 - «Եվ եղավ լույս» / Et la lumière fut
1992 - «Թիթեռների որս» / La Chasse aux papillons
1996 - Ավազակները, գլուխ VII / Brigands, chapitre VII
1999 - «Մնաս բարով, տուն, սիրելի տուն» / Adieu, plancher des vaches!
2002 - «Երկուշաբթի, առավոտ» / Lundi matin
2006 - «Այգիները աշնանը» / Jardins en automne
2010 - «Խաժամուժ» / Chantrapas
2015 - «Ձմեռային երգ»^[15]

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 filmportal.de — 2005.
↑ ^2,0 ^2,1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.
↑ ^3,0 ^3,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Умер Отар Иоселиани (ռուս.) — 2023.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 Le cinéaste géorgien Otar Iosseliani, chantre des plaisirs simples, est mort — Le Monde.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 Fichier des personnes décédées
↑ Chant d'hiver, ou le goût de l'irrévérence — Cineuropa.
↑ https://web.archive.org/web/20190330120507/https://www.europeanfilmacademy.org/European-Film-Awards-Winners-1999.74.0.html
↑ L'Internaute
↑ ^10,0 ^10,1 Who's Who in France (ֆր.) — Paris: 1953. — ISSN 0083-9531; 2275-0908
↑ ^11,0 ^11,1 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)
↑ «Օթար Իոսելիանի». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.
↑ Асатрян, Арпине (2023 թ․ դեկտեմբերի 17). «Кинорежиссер Отар Иоселиани умер в возрасте 89 лет». Главные новости в России и мире - RTVI (ռուսերեն). Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
↑ "Саповнела" Режиссер: Отар Иоселиани
↑ http://georgianpress.ru/sci-cult/35269-zimnyaya-pesnya-ot-otara-ioseliani.html Արխիվացված 2015-02-21 Wayback Machine «Зимняя песня» от Отара Иоселиани

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Օթար Իոսելիանիի մասին imdb.com կայքում
Վրացական կինոյի լեգենդ Օթար Իոսելիանի ասուլիսը
Օթար Իոսելիանի՝ «Ականջիս առ այսօր հայերենն է հնչում»
Օթար Իոսելիանի․ Երբ հեռանում ես քո քաղաքից, պետք է հիշես, որ վերադառնալու ես արտասահման
Рутковский А. — Провокационное интервью (2008 թ․ հոկտեմբերի 24). «До и после Иоселиани». «2000», № 43(435). Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 1-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 30-ին.
Лемхин М. — О фильме «Шантрапа» (2011 թ․ հոկտեմբերի 16). ««Шантрапа». Беседа с Отаром Иоселиани». «Чайка», №20(199). Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 1-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 30-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օթար Իոսելիանի» հոդվածին։

[_58188475be2032da-1] 1,0 ^1,1 filmportal.de — 2005.

[_a3dfb673a143f59e-2] 2,0 ^2,1 Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (хорв.) — 2009.

[_0453da0428ce4a4d-3] 3,0 ^3,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.

[_6a13013d7d78d013-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Умер Отар Иоселиани (ռուս.) — 2023.

[_0394d1e2147f8463-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 ^5,4 ^5,5 Le cinéaste géorgien Otar Iosseliani, chantre des plaisirs simples, est mort — Le Monde.

[_47d757abc94e10f5-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 Fichier des personnes décédées

[_5507835f9e95744f-7] Chant d'hiver, ou le goût de l'irrévérence — Cineuropa.

[_0849bf5220901563-8] ttps://web.archive.org/web/20190330120507/https://www.europeanfilmacademy.org/European-Film-Awards-Winners-1999.74.0.html

[_4f48e4135dac80ad-9] L'Internaute

[_ece0bf2cc19f1d21-10] 10,0 ^10,1 Who's Who in France (ֆր.) — Paris: 1953. — ISSN 0083-9531; 2275-0908

[_35a10d15f7538a30-11] 11,0 ^11,1 Գերմանիայի ազգային գրադարանի կատալոգ (գերմ.)

[12] «Օթար Իոսելիանի». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 29-ին.

[13] Асатрян, Арпине (2023 թ․ դեկտեմբերի 17). «Кинорежиссер Отар Иоселиани умер в возрасте 89 лет». Главные новости в России и мире - RTVI (ռուսերեն). Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.

[14] "Саповнела" Режиссер: Отар Иоселиани

[15] ttp://georgianpress.ru/sci-cult/35269-zimnyaya-pesnya-ot-otara-ioseliani.html Արխիվացված 2015-02-21 Wayback Machine «Зимняя песня» от Отара Иоселиани

[1]

[2]

[3]

[10]

[11]

[6]

[4]

[5]

[7]

[9]

[8]

[12]

[13]

[14]

[15]

Օթար Իոսելիանի ოთარ იოსელიანი

Ծնվել է	փետրվարի 2, 1934(1934-02-02)^[1]^[2]^[3]^[…]
Ծննդավայր	Թբիլիսի
Մահացել է	դեկտեմբերի 17, 2023(2023-12-17)^[4]^[5]^[6] (89 տարեկան)
Մահվան վայր	Թբիլիսի, Վրաստան^[5]
Կրթություն	Մոսկվայի Գերասիմովի անվան կինեմատոգրաֆիայի ինստիտուտ և Թբիլիսիի Վանո Սարաջիշվիլիի անվան պետական կոնսերվատորիա
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ, Ֆրանսիա^[7] և Վրաստան
Գործունեության տարիներ	1958 - 2011
Ազգություն	վրացի
Մասնագիտացում	սցենարիստ, մոնտաժող, դերասան, ռեժիսոր, կոմպոզիտոր, դիրիժոր, դաշնակահար, վավերագրող ռեժիսոր, կինոռեժիսոր և մանկավարժ
Պարգևներ	Վրացական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ ^[9] Լուի Դելյուկի մրցանակ Բեռլինյան գեղարվեստական մրցանակ «Նիկա» մրցանակ լավագույն ռեժիսուրայի համար և Եվրոպական կինոակադեմիայի քննադատների մրցանակ ^[8]
IMDb	ID ID 0409646