Վիքիպեդիա

Քրիստիան դե Պորտզամպարկ

Քրիստիան դե Պորտզամպարկ (ֆր.՝ Christian Urvoy de Portzamparc, մայիսի 9, 1944(1944-05-09)[1][2], Կասաբլանկա, Մարոկկո[3][4][1]), ֆրանսիացի ճարտարապետ և քաղաքաշինարար։ 1994 թվականին արժանացել է Պրիցկերի ճարտարապետական մրցանակի[24]։

Քրիստիան դե Պորտզամպարկ
ֆր.՝ Christian de Portzamparc
Ի ծնեֆր.՝ Christian Hubert Marie Urvoy de Portzamparc
Ծնվել էմայիսի 9, 1944(1944-05-09)[1][2] (79 տարեկան)
ԾննդավայրԿասաբլանկա, Մարոկկո[3][4][1]
ԿրթությունՓարիզի Գեղեցիկ արվեստների ազգային բարձրագույն դպրոց (1969) և lycée Saint-Vincent de Rennes?
ԱշխատավայրԿոլեժ դե Ֆրանս
Ուշագրավ աշխատանքներLes Champs Libres?[5], One57?[6], Բուրդելի թանգարան[7], Paris La Défense Arena?[8], Cidade das Artes?[9], Գերմանիայի Ֆրանսիայի դեսպանություն[10], LVMH Tower?[11], Tour Granite?[12], Philharmonie Luxembourg?[13] և Musée Hergé?[14]
Պարգևներ
 Christian de Portzamparc Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

Պորտզամպարկը ծնվել է 1944 թվականին Աֆրիկայում, ռազմական ինժեների ընտանիքում[25]։ 1960-ական թվականներին Փարիզում գեղանկարչություն և ճարտարապետություն է ուսումնասիրել։ 1970 թվականին մասնակցել է նոր քաղաքների բնակիչների հոգեբանության ու սոցիոլոգիայի ուսումնասիրմանը։ Պորտզամպարկի առաջին նշանավոր աշխատանքը եղել է Մարն լա Վալեի և նրա ջրային աշտարակի նախագծման աշխատանքների մասնակցությունը։ Տասնամյակի վերջին նա աշխատել է Փարիզի 13-րդ շրջանի նախագծման աշխատանքներին։ Ի հակակշիռ ստանդարտացված բարձրահարկերի, որոնք գերիշխում էին փարիզյան նորակառույցների մեջ դեռևս Շառլ դը Գոլի և Ժորժ Պոմպիդուի ժամանակներից` Պորտզամպարկը ժխտում է միասնական պլանը` ստեղծելով տների մի քանի մոդելներ` հարկաբաժինների տարբեր դասավորություններով։

1980-ական թվականներին ճարտարպետն առաջ է քաշում «բաց թաղամասի» գաղափարը։ Բաց թաղամասը հիշեցնում է ֆրանսիացի քաղաքաշինարար Ժորժ Էժեն Օսմանի հռչակած սկզբունքը, որի համաձայն շենքերի ճակատամասերը պետք է զուգահեռ լինեն փողոցին, սակայն այս սկզբունքից տարբերվում է նրանով, որ դրանց անցումը մեկը մյուսին սահուն չի լինում։ Այս հատկությունը թույլ է տալիս բազմատեսակ շենքեր կառուցել, որոնք իրարից տարբերվում են բարձրությամբ, արտաքին տեսքով և գործառույթով։

Պորտզամպարկը ֆրանսիացի առաջին ճարտարապետն է, որ արժանացել է Պրիցկերի ճարտարապետական մրցանակի։

Ոճ խմբագրել

Պորտզամպարկի ոճը կարելի է բնորոշել որպես պոստմոդեռնիզմի դրսևորում։ Ճարտարապետը պայքարում է հաստատված ավանդույթների դեմ այնտեղ, որտեղ հարկ է համարում` միաժամանակ օգտագործելով վերածննդի և մոդեռնիզմի ճարտարապետական փորձը։ Այդ պատճառով New York Times ամսագիրը Պորտզամպարկին անվանել է «ար-դեկո ոճի նախահայր», իսկ Կոմերսանտ թերթի մեկնաբանը` «չափավոր պոստմոդեռնական»։

Պորտզամպարկն աշխատել է տարբեր աշխարհամասերում` ամենուր կիրառելով իր գաղափարներն արդեն եղած ճարտարապետական համատեքստում։ Իր իսկ բառերով` Պորտզամպարկը մեծ տպավորություն է ստացել Ճապոնիայից։

Հաճախ ընդգծվում են Պորտզամպարկի նախագծած շինությունների հարմարավետությունն ու բնապահպանական առանձնահատկությունները։

Կառույցներ խմբագրել

  • 1971—1974 — Մարն լա Վալեի ջրմուղ աշտարակ
  • 1984—1995 — Երաժշտաքաղաք, Փարիզ
  • 1985—1987 — «Բոբուր» սրճարան, Փարիզ
  • 1989—1991 — Nexus II, Ֆուկուոկա
  • 1995—1999 — LVMH աշտարակ, Նյու Յորք
  • 1995—2009 — Մասեն շրջան, Փարիզ
  • 1997—2005 — Լյուքսեմբուրգի ֆիլհարմոնիա, Լյուքսեմբուրգ
  • 2006 — «Բեյրութի դարպասներ»

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 http://www.liberation.fr/portrait/2001/04/05/il-ne-reste-pas-en-plans_360383
  2. ↑ 2,0 2,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 http://phaidonatlas.com/architect/atelier-christian-portzamparc/1140
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 http://www.world-architects.com/en/portzamparc
  5. ↑ https://www.lemoniteur.fr/article/rennes-s-offre-un-centre-culturel-signe-portzamparc.863919
  6. ↑ https://www.lepoint.fr/architecture/new-york-nouveau-totem-de-portzamparc-03-02-2017-2102185_3383.php
  7. ↑ http://www.bourdelle.paris.fr/fr/musee/le-musee-des-espaces-dexposition-singuliers/lextension-loeuvre-monumentale
  8. ↑ https://parisladefense.com/fr/projet/paris-la-defense-arena
  9. ↑ https://www.dezeen.com/2014/05/20/cidade-das-artes-christian-de-portzamparc-rio-de-janeiro/
  10. ↑ https://www.lemoniteur.fr/article/renaissance-de-l-ambassade-de-france-a-berlin.327559
  11. ↑ https://www.lexpress.fr/styles/familles-royales/christian-de-portzamparc-dior-sans-avoir-besoin-de-l-ecrire_1694769.html
  12. ↑ https://parisladefense.com/fr/decouvrir/tours/granite
  13. ↑ https://www.lecourrierdelarchitecte.com/article_930
  14. ↑ https://chroniques-architecture.com/musee-herge-de-portzamparc/
  15. ↑ https://www.amc-archi.com/photos/equerre-d-argent-1988-christian-de-portzamparc-ecole-de-danse-de-l-opera-de-paris-nanterre,2958/de-portzamparc-ecole-de-da.1
  16. ↑ https://www.pritzkerprize.com/laureates/1994
  17. ↑ 17,0 17,1 Journal officiel de la République française, Journal officiel de la République française. Document administratif (ֆր.) — 1868. — ISSN 0242-6773
  18. ↑ https://www.lemoniteur.fr/article/grand-prix-de-l-urbanisme-2004-decerne-a-christian-de-portzamparc.404254
  19. ↑ 19,0 19,1 19,2 (unspecified title)
  20. ↑ https://www.lemonde.fr/architecture/article/2018/07/11/trois-francais-recompenses-par-le-prix-praemium-imperiale_5329841_1809550.html
  21. ↑ https://www.praemiumimperiale.org/en/laureate-en/laureates-en
  22. ↑ https://www.culture.gouv.fr/Sites-thematiques/Architecture/Architecture-et-cadre-de-vie/Palmares-d-architecture/Le-Grand-Prix-national-de-l-architecture
  23. ↑ https://www.amc-archi.com/photos/equerre-d-argent-1995-laureat-christian-de-portzamparc-cite-de-la-musique,2880/vue-generale-cite-de-la-m.1
  24. ↑ The Pritzker Architecture Prize 1994 Sponsored by the Hyatt Foundation
  25. ↑ de Séréville, Étienne; de Saint Simon, Fernand (1975). Dictionnaire de la noblesse française. էջ 969.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Քրիստիան դե Պորտզամպարկ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Քրիստիան_դե_Պորտզամպարկ&oldid=9748542» էջից