Nugan Hand Bank
Nugan Hand Bank, ավստրալական առևտրային բանկ, որը սնանկացավ 1980 թվականին՝ իր հիմնադիրներից մեկի՝ ավստրալացի իրավաբան Ֆրենսիս Ջոն Նուգանի ինքնասպանությունից հետո, ինչը հանգեցրեց մեծ սկանդալի[1]։ Լրատվամիջոցները ենթադրում էին, որ բանկը ներգրավված է եղել անօրինական գործունեության մեջ, այդ թվում՝ թմրանյութերի մաքսանենգության, զենքի գործարքների կազմակերպման և ԱՄՆ Կենտրոնական հետախուզական վարչությանը քողարկելու գործում: Շահարկումներն ավելացան, երբ հայտնի դարձավ, որ բանկում աշխատանքի են ընդունվել Միացյալ Նահանգների մի շարք պաշտոնաթող զինվորականներ և հետախուզական սպաներ, այդ թվում՝ ԿՀՎ նախկին տնօրեն Ուիլյամ Քոլբին։
| Ստեղծում | 1973 | |
|---|---|---|
| Երկիր | Ավստրալիա | |
| Վարչատարածքային միավոր | • Նոր Հարավային Ուելս • Սիդնեյ | |
Ներդրողների կորուստները և բանկի գործունեության շուրջ շահարկումները հանգեցրին կառավարության երեք խոշոր հետաքննության հաջորդ հինգ տարիների ընթացքում: Բանկի համահիմնադիր, ամերիկացի Մայքլ Ջոն Հենդը և բանկի ևս երկու աշխատակիցներ մեղադրվել են արդարադատության ընթացքը խեղաթյուրելու դավադրության մեջ՝ ոչնչացնելով կամ հեռացնելով բանկային գրառումները: Հենդը փախավ արտասահման 1980 թվականի հունիսին: 1985 թվականին թագավորական հետաքննող հանձնաժողովը պարզեց, որ թեև բանկը թույլ է տվել բազմաթիվ խախտումներ բանկային օրենսդրության մեջ, թմրանյութերի մաքսանենգության, զենքի առուվաճառքի և ԿՀՎ-ի գործունեության մեջ ներգրավվածության մեղադրանքները չեն հիմնավորվել[2][3]։
Հիմնադրում
Nugan Hand Ltd.-ն հիմնադրվել է Սիդնեյում 1973 թվականին ավստրալացի իրավաբան Ֆրենսիս Ջոն «Ֆրանկ» Նուգանի և ԱՄՆ նախկին կանաչ բերետ Մայքլ Ջոն «Մայք» Հանդի կողմից։ Գրող Ալֆրեդ Վ. Մակքոյի խոսքերով, բանկը ստեղծվել է 1 մլն դոլար բաժնետիրական կապիտալի խարդախ պահանջով։
|
Ընկերության բանկային հաշվին ունենալով ընդամենը 80 դոլար և ընդամենը 5 դոլար վճարված կապիտալ, Ֆրենկ Նուգանը սեփական ընկերությանը 980,000 դոլարի չեկ է գրել, որպեսզի գնի 490,000 բաժնետոմսերը, իսկ այնուհետև նա ծածկեց իր հսկայական օվերդրաֆտը` նույն գումարի չափով չեկ դուրս գրելով ինքնիրեն[4] ։ | 
|
Nugan Hand Bank-ը ներդրողներին գրավեց մինչև 16% տոկոսադրույքների խոստումներով և անանունության երաշխիքներով, հարկերից ազատ հաշիվներով, մասնագիտացված ներդրումային աջակցությամբ, ինչպես նաև ավելի գաղտնի ծառայություններով, ինչպիսիք են փողերի լվացումը: Nugan Hand-ը արագորեն ձեռք բերեց բիզնես և ընդլայնեց իր գրասենյակները Սիդնեյի մեկ գրասենյակից մինչև գլոբալ ցանց, որը ներառում էր մասնաճյուղեր (գրանցված Կայմանյան կղզիներում) Չիանգ Մայում, Մանիլայում, Հավայան կղզիներում, Սինգապուրում, Հոնկոնգում, Թայվանում, Կայմանյան կղզիներում և Վաշինգտոնում:
Ըստ նախկին աշխատակցի՝ բանկը վճարում էր մինչև 2,5% միջնորդավճար 1 մլն դոլար և ավելի չապահովված ներդրումների համար, երբ ընթացիկ տոկոսադրույքը կազմում էր մոտ 0,25%: Համապատասխան ծախսերի հետ մեկտեղ բանկը վճարում էր ավելի քան 12%-ը՝ միջոցներ մուտք գործելու համար[5]: Այնուամենայնիվ, բանկը երբեք չի ներգրավվել ավանդական առևտրային բանկային գործունեության մեջ, ինչպիսիք են կապիտալ ներդրումները կամ հիփոթեքային ֆինանսավորումը։ Փոխարենը, նրա տնօրենները փնտրում էին ներդրումային բոլոր տեսակի ոչ ավանդական հնարավորություններ, ներառյալ զենքի վաճառքը և տարբեր ապրանքների շուկաները շրջելու փորձերը, ինչպիսիք են մալազիական կաուչուկը և ինդոնեզական նավթը[5]։ Նրա Կայմանյան կղզիների դուստր ձեռնարկությունը նաև տրամադրել է հարկերից խուսափելու սխեմաներ[5]:
Nugan Hand Bank-ը հեղինակություն ձեռք բերեց՝ հավաքագրելով ԱՄՆ թոշակի անցած մի շարք բարձրաստիճան զինվորականների և հետախուզական անձնակազմի անդամների, ինչպիսիք են նախկին կոնտրադմիրալ Էրլ Պ. Յեյթսը որպես բանկի նախագահ և ԿՀՎ նախկին ղեկավար Ուիլյամ Քոլբին՝ որպես իրավական խորհրդատու[6]։
Ավստրալացի բեռնափոխադրող մագնատ Փիթեր Աբելեսը նույնպես կապված էր բանկի հետ[7]։
Բերնի Հոութոնը դարձավ բանկի Սաուդյան Արաբիայի ներկայացուցիչը[8], բայց ի վերջո ստիպված եղավ փախչել այդ երկրից, քանի որ ավանդատուները պահանջում էին վերադարձնել իրենց գումարները[9]:
Մայքլ Հենդը մտերիմ բիզնես և սոցիալական հարաբերություններ էր հաստատել Սիդնեյի ոստիկանության նախկին ոստիկան և անդրաշխարհի «հովանավոր» Մյուրեյ Ստյուարտ Ռայլիի հետ[10]։ 1976 թվականի ապրիլից Հանդը նախաձեռնեց ընդհանուր 295,000 ԱՄՆ դոլարի հինգ կանխիկ փոխանցումներ Հոնկոնգի գրասենյակ: Ռայլիի ենթակաները այդ միջոցներն օգտագործում էին հերոին գնելու համար, որն այնուհետև ուղարկվում էր Ավստրալիա: Ռայլիի խորհրդով Հենդը մասնաճյուղեր բացեց Թաիլանդում «թմրանյութերի փող ներգրավելու համար» և երկու տարի անց հրամայեց ոչնչացնել Ռայլիի դրամական փոխանցումների հետ կապված բոլոր մեղադրական գրառումները[11]:
Սկանդալ և սնանկացում
Աղբյուրներ
- Cockington, J. (2001) History Happened Here, ABC Books, Sydney.
- Jonathan Kwitny. The Crimes of Patriots, a True Tale of Dope, Dirty Money, and the CIA; New York: W.W. Norton, 1987, 0-393-02387-7.
- Alfred W. McCoy. The Politics of Heroins in South-East Asia|The Politics of Heroin: CIA Complicity in the Global Drug Trade; New York: Harpers and Row, Publishers Inc., 1991 1-55652-125-1
- Owen, J. Sleight of Hand : The $25 million Nugan Hand Bank Scandal; Balmain, Sydney, Australia: Colporteur Press, 1983. 0-86399-023-1
- Jiggens, John Lawrence (2008). «Marijuana Australiana: Cannabis use, popular culture and the Americanisation of drugs policy in Australia, 1938–1988». Queensland University of Technology. Վերցված է 2009-03-12-ին.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(օգնություն)
Ծանոթագրություններ
- ↑ Pilger, John, A Secret Country, Vintage Books, London, 1992, 978-0-09-915231-6, pp. 208, 209–12, 231, 307, 318.
- ↑ «Royal commission report: Nugan Hand 'not into drugs, arms'». The Canberra Times. ACT. 1985-11-28. էջ 8. Վերցված է 2015-05-03-ին.
- ↑ Final report of the Royal Commission of Inquiry into the Activities of the Nugan Hand Group (Report). Vol. 2. Sydney: Government Printer. 1985. էջեր 859, 930, 744.
- ↑ McCoy, Alfred W. (1991). The politics of heroin: CIA complicity in the global drug trade. Lawrence Hill Books. էջեր 462–478. ISBN 1-55652-125-1.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Sydney Morning Herald, 26 September 1980, Ambitious schemes never eventuated: Chase after an elusive 'big deal'
- ↑ Stewart, 2007, էջեր 166–167, 171–172
- ↑ Tony Reeves, Mr Sin: The Abe Saffron Dossier, Allen and Unwin, Sydney, 2007, p 84.
- ↑ Sydney Morning Herald, 25 September 1980, The last 20 frantic days of Frank Nugan's life: Desperate bid to save bank empire
- ↑ Stewart, 2007, էջ 170
- ↑ NSW Joint Task Force, Report, Vol 2, Nugan Hand, 330.
- ↑ McCoy Alfred W. (1991) 468.