Սիմոն Ջանաշիա
Սիմոն Նիկոլայի Ջանաշիա (վրաց.՝ სიმონ ჯანაშია, 13 (26) հուլիսի, 1900[1], գյուղ Մաքվանեթի, Օզուրգեթի գավառ, Քութայիսի նահանգ, Ռուսական կայսրություն (ներկայում՝ Օզուրգեթի շրջան, Վրաստան) - 15 նոյեմբերի, 1947, Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), վրացի պատմաբան և բարերար, Վրացական ԽՍՀ Գիտությունների ակադեմիայի հիմնադիրներից մեկն ու նույն ակադեմիայի ակադեմիկոս, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր։
Սիմոն Ջանաշիա վրաց.՝ სიმონ ჯანაშია | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հուլիսի 26, 1900 Makvaneti, Քութայիսի նահանգ, Օզուրգեթի գավառ, Ռուսական կայսրություն |
| Մահացել է | նոյեմբերի 5, 1947 (47 տարեկան) Թբիլիսի, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Գերեզման | Մթածմինդա |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն,  Անդրկովկասյան ԴՖՀ, .svg){kind=small} Վրաստանի Դեմոկրատական Հանրապետություն և .svg){kind=small} ԽՍՀՄ |
| Մասնագիտություն | պատմաբան և համալսարանի դասախոս |
| Հաստատություն(ներ) | Թբիլիսիի պետական համալսարան |
| Անդամակցություն | ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիա և Վրաստանի Գիտությունների ազգային ակադեմիա |
| Ալմա մատեր | Թբիլիսիի պետական համալսարան |
| Տիրապետում է լեզուներին | վրացերեն |
| Պարգևներ |      և |
 Simon Janashia Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն
խմբագրելՍիմոն Ջանաշիան ծնվել է 1900 թվականի հուլիսի 13-ին (26-ին)[1] (այլ տվյալներով՝ նոյեմբերի 5-ին (18)) Մաքվանեթի գյուղում։ Նրա հայրը վրացի ճանաչված մանկավարժ, ազգագրագետ ու հասարակական բարերար Նիկոլոզ Ջանաշիան (1872-1918) է։
1922 թվականին ավարտել է Թբիլիսիի պետական համալսարանը։ 1924-1947 թվականներին նա նույն համալսարանում աշխատել է որպես դասախոս (1924-1930), պրոֆեսորի օգնական (1930-1935) և պրոֆեսոր (1935-1947)։ 1936 թվականին դարձել է ԽՍՀՄ Գիտությունների ակադեմիայի Վրաստանի մասնճյուղի Լեզվի, պատմության ու նյութական մշակույթի ինստիտուտի տնօրեն։
1941 թվականին եղել է Վրաստանի Գիտությունների ակադեմիայի հիմնադիրներից մեկը։ 1941-1947 թվականներին աշխատել է որպես Ակադեմիայի փոխնախագահ։ 1943 թվականին ընտրվել է ԽՍՀՄ Գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս։
1940-ական թվականներին Սիմոն Ջանաշիան եղել է Մցխեթում ու Արմազիում (Արևելյան Վրաստան) իրականացվող հնագիտական պեղումների կազմակերպիչներից մեկը։
1942 թվականին արժանացել է Ստալինյան առաջին աստիճանի մրցանակի (1942), իսկ 1947 թվականին «Վրաստանի պատմությունը հնագույն ժամանակներից մինչև XIX դարի սկիզբը» (Ն. Բերձենիշվիլիի ու Ի. Ջավախիշվիլիի հետ համատեղ) աշխատության համար ստացել է Ստալինյան երկրորդ աստիճանի մրցանակ։ Պարգևատրվել է Լենինի երկու շքանշանով և Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշանով։
Սիմոն Ջանաշիան մահացել է 1947 թվականին Թբիլիսիում։ Թաղված է Մթածմինդա պանթեոնում։
Դեռևս խորհրդային տարիներից Սիմոն Ջանաշիայի անունն է կրում Վրաստանի պետական թանգարանը։
Գործունեություն
խմբագրելՍիմոն Ջանաշիայի գիտական ուսումնասիրությունները վերաբերում են հետևյալ ոլորտներին՝
- վրացիների ու իբերակովկասյան այլ ժողովուրդների էթնոգենեզ,
- ավատատիրությունը Վրաստանում ու Կովկասում,
- Հին Վրաստանի պատմություն,
- հին Վրաստանի հնագիտություն,
- Իբերիայի և Կոլխիդայի թագավորությունների պատմություն,
- քրիստոնեության պատմությունը Վրաստանում,
- Վրաստանի ու Կովկասի պատմության աղբյուրներ,
- վրացերեն, սվաներեն, աբխազերեն, ադիգեերեն և այլ լեզուներ։
Սիմոն Ջանաշիան ավելի քան հարյուր գիտահետազոտական աշխատությունների հեղինակ է (որոնց թվին են պատկանում տասը մենագրություններ)։ 1949-1968 թվականներին Թբիլիսիում հրատարակվել է նրա աշխատությունների ժողովածուն։
Ծանոթագրություններ
խմբագրելԳրականություն
խմբագրել- «Սիմոն Ջանաշիա», Թբիլիսի, 1948 (վրացերեն)։
- Շոթա Մեսխիա «Վրաստանի պատմության ակնառու ուսումնասիրողը», Թբիլիսի, 1960 (վրացերեն)։
- Սիմոն Ջանաշիա (1900-1947)։ Կենսամատենագրություն, Թբիլիսի, 1976 (վրացերեն, ռուսերեն և անգլերեն)։
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սիմոն Ջանաշիա» հոդվածին։ |