Սեն (քաղաք)

Սեն
Քաղաք
	Սեն
	խորվ.՝ Senj
	Զինանշան
Երկիր	Խորվաթիա
Ժուպանիա	Լիչկո Սենսկա
Քաղաքապետ	Դամիր Մրշիչ
Մակերես	658 կմ² կմ²
ԲԾՄ	0 մ մ
Բնակչություն	7 182 մարդ (2011)
Ժամային գոտի	UTC+1, ամառը UTC+2
Հեռախոսային կոդ	+385 053
Փոստային ինդեքս	53270
Փոստային դասիչ	53270
Պաշտոնական կայք	senj.hr
	Սեն (քաղաք) (Խորվաթիա)
	Սեն (քաղաք) (Խորվաթիա)
	Սեն Վիքիպահեստում

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սեն (այլ կիրառումներ)

Սեն (խորվ.՝ Senj, իտալ.՝ Segna, գերմ.՝ Zengg, լատին․՝ Senia), քաղաք Խորվաթիայում, Ադրիատիկ ծովի ափին, Լիչկո Սենսկայի ժուպանությունում։ Գավառի երկու խոշոր քաղաքներից մեկն է(Գոսպիչի հետ միասին)։ 2011 թվականի տվայլներով բնակչությունը 7 182 մարդ է։

Ընդհանուր տեղեկություններ խմբագրել

Սենը գտնվում է Ադրիատիկի մայրուղու վրա, Զադարից 150 կմ դեպի հյուսիս, Նովի Վինոդոլսկիից 22 կմ դեպի հարավ և Ռիեկայից 42 կմ դեպի հարավ։ Սենի կողքին գտնվում է Վրատնիկի լեռնանցքը, որը բաժանում է Գորսկի Կոտարի լեռները Վելեբիտից։ Մյուս կողմում գտնվում է Զագրեբ - Զադար - Սպլիտ(А1) ժամանակակից մայրուղին, որը կապում է Ադրիատիկի ափը Զագրեբի և ցամաքային Խորվաթիայի հետ։

Սենից 20 կմ դեպի հյուսիս գտնվում է Հյուսիսային Վելեբիտ ազգային պարկը։ Սենը հայտնի զբոսաշրջային վայր է։ Քաղաքը հայտնի է նաև իր նավասպորտի վարպետներով։

Սենում օգոստոսի կեսին անցկացվում է ավանդական բարեկենդանը, որի ժամանակ քաղաքը հյուրընկալում է շատ հյուրերի։

Պատմություն խմբագրել

Սեն

Քաղաքի տարածքում բնակավայր գոյություն է ունեցել դեռ նախապատմական ժամանակներում։ Այն Աթենիս անվան տակ հիշատավել է մ․թ․ա IV դարում՝ հունական աղբյուրներում։ Բնակավայրը ստացավ Սեն անվանումը, որը իլլիրիացիների դեմ պայքարում ծառայեց որպես բերդ։ VII դարում Դալմաթիայի ափ եկան սլավները և ձուլվել տեղի բնակչությանը։

Սենի թեմը հիմնադրվել է 1169 թվականին։ 1271 թվականին Սենը դարձավ Ֆրանկոպանի հզոր իշխանական ընտանիքի սեփականությունը։

Միջնադարում Սենը Կրկ կղզու հետ միասին մեկն էր գլագոլիցայի զարգացման կենտրոններից։

XV դարում Սենի ռազմավարական նշանակությունը կտրուկ աճել է։ Քաղաքը դիմացել է թե՛ Վենետիկյան, թե՛ թուրքական հարձակումներին։ 1558 թվականն Սեն քաղաքի պաշտպանության համար մոտակա բլրի վրա կառուցվել է Նեհայի ամրոցը։ Թուրքական պատերազմների ժամանակ Սենը դարձավ արշավախմբի մայրաքաղաք։ Ֆրանկրոպաններին թույլատրվում էր բնակություն հաստատել քաղաքում, հաշվի առնելով նրանց դաշնակցությունը թուրքական և Վենետիկյան պատերազմների ժամանակ։

XVII դարում Սեն քաղաքը ընդգրկվել է Հաբսբուրգների կայսրության կազմում, ինչը օգտակար ազդեցություն է ունեցել քաղաքի տնտեսական աճի և զարգացման վրա։ Սենը դարձավ Ադրիատիկ ծովի ամենամեծ նավահանգիստներից մեկը, առևտուրը և նավաշինությունը արագ զարգացան։ Կարլովա-Ռիեկա երկաթուղու բացումից հետո XIX դարում սկսեց նվազել Սենի կարևորությունը որպես նավահանգստի։ Հիմնական կարևորությունը տրվեց Ռիեկային։

Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո Սենը դարձավ Հարավսլավիայի թագավորության մասը։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ քաղաքի պատմական կենտրոնը լուրջ վնասվածք էր ստացել ռմբակոծության հետևանքով։ Քանդել են քաղաքի շենքերի կեսից ավելին, որի հետևանքով տուժել են քաղաքացիներ^[1]։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո քաղաքը դարձել է ԽՍՀՄ-ի մի մասը, իսկ 1991 թվականին ԽՍՀՄ-ի անկումից հետո դարձավ անկախ Խորվաթիայի մասը։

Տնտեսություն խմբագրել

Ժամանակակից Սենը ծովափնյա զբոսաշրջային քաղաք է։ Առաջնային ոլորտներն են ձկնորսությունը, նավաշինությունը և զբոսաշրջությունը։

Բնակչություն խմբագրել

Սենի վարչական միավորը 7 182 բնակիչ ունի։

Բնակչության ազգային կազմը․

Խորվաթներ 6 971 (97.06%)
Սերբեր 66 (0.92%)
Ալբանացիներ 27 (0.38%)
Բոսնիացիներ 24 (0.33%)
Այլ 94 (1.31%)

Հայտնի բնակիչներ խմբագրել

Տեսարժան վայրեր խմբագրել

Նեհայի բերդ, քաղաքի խորհրդանիշը։ Ամրոցի կառուցումը ավարտվել է 1558 թվականին։ Այժմ ամրոց-թանգարան է։
Վուկասովիչի պալատ, XIV դարի պալատ։ Կառուցվել է XV դարում։ Համատեղում գոթական և վերածննդի տարրերը։ Այժմ քաղաքային թանգարան է։
Սուրբ Մարիամի մայր տաճար, կառուցվել է XII դարում։

Քույր քաղաքներ խմբագրել

Պատկերասրահ խմբագրել

Սենի ջրվեժը
"Երեք նավաստիների" արձանը
Արևային ժամացույց քաղաքում
Տեսարան դեպի Ադրիատիկ ծով
Նեհայի բերդը
Սենի տեսքը ծովից, արված 2015 թվականի ամռանը

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Mihael Sobolevski (December 1, 2003). "Bombardiranje Senja zrakoplovima u Drugom svjetskom ratu". The Review of Senj (in Croatian). City Museum Senj – Senj Museum Society. ISSN 0582-673X.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Քաղաքի պաշտոնական կայք (խորվ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սեն (քաղաք)» հոդվածին։

[1] Mihael Sobolevski (December 1, 2003). "Bombardiranje Senja zrakoplovima u Drugom svjetskom ratu". The Review of Senj (in Croatian). City Museum Senj – Senj Museum Society. ISSN 0582-673X.

[1]