Վիքիպեդիա

Ռաջենդրա Պրասադ

Ռաջենդրա Պրասադ (հինդի՝ डाक्टर राजेन्द्र प्रसाद, դեկտեմբերի 3, 1884(1884-12-03)[1][2][3][…], Ziradei Block, Siwan district, Saran division, Բենգալյան նախագահություն, Բրիտանական Հնդկաստան, Բրիտանական կայսրություն - փետրվարի 28, 1963(1963-02-28)[4][1][2][…], Պատնա, Հնդկաստան[4][5]), հնդիկ պետական և քաղաքական գործիչ, Հնդկաստանի անկախության շարժման ակտիվիստ, 1950-1962 թվականների Հնդկաստանի նախագահ[6]։

Ռաջենդրա Պրասադ
 
Կուսակցություն՝ Հնդկական ազգային կոնգրես
Կրթություն՝ Կալկաթայի համալսարան, Surendranath College?, Նախագահական համալսարան և Surendranath Law College?
Մասնագիտություն՝ փաստաբան և քաղաքական գործիչ
Դավանանք հինդուիզմ
Ծննդյան օր դեկտեմբերի 3, 1884(1884-12-03)[1][2][3][…]
Ծննդավայր Ziradei Block, Siwan district, Saran division, Բենգալյան նախագահություն, Բրիտանական Հնդկաստան, Բրիտանական կայսրություն
Վախճանի օր փետրվարի 28, 1963(1963-02-28)[4][1][2][…] (78 տարեկան)
Վախճանի վայր Պատնա, Հնդկաստան[4]
Քաղաքացիություն  Բրիտանական Հնդկաստան,  Հնդկաստան և  Հնդկաստանի տիրապետություն
Ամուսին Rajavanshi Devi Prasad?
 
Պարգևներ

Կենսագրություն խմբագրել

Վաղ տարիներ և կրթություն խմբագրել

Ռաջենդրա Պրասադը ծնվել է 1884 թվականի դեկտեմբերի 3-ին ժամանակակից Բիհար նահանգի Զերադեիում[7]։ Հայրը եղել է գիտական-բանասեր սանսկրիտ և պարսկերենի ոլորտում։ Ծնողները նրան ամուսնացրել են 12 տարեկան հասակում[8][9]։

18 տարեկանում ընդունվել Կալկաթայի համալսարան, իսկ 1915 թվականին գերազանցությամբ դարձել է իրավունքի մագիստրոս[10][11]։ Որպես դասավանդող աշխատել է տարբեր ուսումնական հաստատություններում։ Տնտեսության աստիճանի ստանալուց հետո Langat Singh քոլեջում համարվել է անգլերենի պրոֆեսոր, իսկ 1909 թվականից՝ Կալկաթայի քաղաքային քոլեջում տնտեսության պրոֆեսոր։ Կրթությունն ավարտել է Ալահաբադի համալսարանում իրավունքի ոլորտում դոկտորական աստիճան ստանալուց հետո[12]։

Բհագալպուրում որոշ ժամանակ զբաղվել է փաստաբանական գործունեությամբ։ 1916 թվականին ծառայության և անցել Բիհարի և Օրիսի գավառի բարձր դատարանում։

Քաղաքական կարիերա խմբագրել

Առաջին անգամ մասնակցել է Հնդկական ազգային կոնգրեսի միջոցառմանը Կալկաթայում 1906 թվականին[13], իսկ դարձել է նրա անդամ 1911 թվականին։ 1916 թվականի Հնդկական ազգային կոնգրեսի հանձնաժողովի ժամանակ Պրասադը ծանոթացել է Մահաթմա Գանդիի, իսկ հետո նաև Ջավահառլալ Ներուի հետ[14]։ 1920 թվականին ազգային-ազատգրական շարժման օգնության համար որոշում է ընդունել դադարեցնել իրավաբանի շահութաբեր կարիերան, ինչպես նաև համալսարանում իր պարտականությունները։

1934 թվականի հոկտեմբերի Բոմբեյի հանձնաժողովի ժամանակ ընտրվել է Հնդկական ազգային կոնգրեսի նախագահ։ Հետո բազմիցս ձերբակալվել է։ Գլխավորել է 1934 թվականի Բիհարի և 1935 թվականի Քվեթի երկրաշարժերի ժամանակ տուժածների օգնության կոմիտեները։ 1942 թվականին Հնդկական ազգային կոնգրեսի կողմից «Դուրս Հնդկաստանից» բանաձևի ընդունումից հետո ձերբակալվել է մինչև 1945 թվականի հունիսի 15-ը մնացել բանտարկության մեջ։

1946 թվականի սեպտեմբերի 2-ին Հնդկաստանի ժամանակվոր կառավարության՝ Հնդկաստանի փոխթագավորի գործադիր խորհրդի ձևավորումից հետո դարձել է գյուղատնտեսության և պարենամթերքի դեպարտամենտի ղեկավար[15]։ Հետագայում երեք անգամ ընտրվել է Սահմանադիր ժողովի նախագհա, իսկ 1950 թվականի հունվարի 26-ին ժողովի կողմից պատրաստված Հնդկաստանի սահմանադրության ուժի մեջ մտնելուց հետո դարձել է Հնդկաստանի առաջին նախագահը[16]։ Դրել է մինչև օրս պահպանվող նախագահի կուսակցական պատկանելությունից անկախության ավանդույթը՝ նախագահ ընտրվելուց հետո դուրս գալով Հնդկական ազգային կոնգրեսից։

1958 թվականից մինչև 1960 թվականը նախագահի կարգավիճակում պետական այցեր է անցկացրել Ճապոնիա, Դոմինիոն Ցեյլոն, ԽՍՀՄ, Մալայա և Ինդոնեզիա[17]։ 1960 թվականին ԽՍՀՄ այցի ժամանակ նրան է շնորհվել Մոսկվայի պետական համալսարանի պատմական գիտությունների դոկտորի պատվավոր կոչումը։

Երկու անգամ, 1952 և 1957 թվականների ընտրություններին, ընտրողների կոլեգիայի կողմից վերընտրվել է Հնդկաստանի նախագահ։

1962 թվականին թոշակի է անցել, որից 1 տարի անց՝ 1963 թվականի փետրվարի 28-ին, մահացել է Պատնայում 78 տարեկան հասակում[18]։

Մրցանակներ և կոչումներ խմբագրել

Իր գործունեության համար Ռաջենդրա Պրասադն արժանացել է Հնդկաստանի ամենաբարձր քաղաքացիական պետական մրցանակին՝ Բհարատ Ռատնա։

Հետաքրքիր փաստեր խմբագրել

  • Ռաջենդրա Պրասադը Հնդկաստանի միակ նախագահն է, որն այդ պաշտոնը զբաղեցրել է ավելի քան 5 տարի[19]։
  • Ռաջենդրա Պրասադը եղել է գրող, բացի ինքնակենսագրությունից գրել է նաև մի քանի այլ գրքեր[20]։
  • Ռաջենդրա Պրասադը եղել է հինդուիզմի դավանորդ, սակայն հանդուրժողաբար էր մոտենում Հնդկաստանի այլ կրոններին։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Прасад Раджендра // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. ↑ Прасад Раджендра // Плата — Проб. — М. : Советская энциклопедия, 1975. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров ; 1969—1978, т. 20).
  6. ↑ Janak Raj Jai (2003 թ․ հունվարի 1). Presidents of India, 1950–2003. Regency Publications. էջեր 1–. ISBN 978-81-87498-65-0.
  7. ↑ Tara Sinha (2013). Dr. Rajendra Prasad: A Brief Biography. Ocean Books. ISBN 978-81843-0173-1. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
  8. ↑ N. Sundarajan (2007). Biographies of the First Three Presidents of India. Sura Books. էջեր 2–4.
  9. ↑ M.K. Singh, ed. (2009). Encyclopaedia Of Indian War Of Independence (1857-1947). Anmol Publications Pvt. Ltd. էջ 99. «His father, Mahadev Sahai, was a Persian and Sanskrit language scholar; his mother, Kamleshwari Devi, was a devout lady who would tell stories from the Ramayana to her son»
  10. ↑ Sanghralaya, Rajendra Smriti. «Major Life Events of Dr. Rajendra Prasad - First President of India». rss.bih.nic.in. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 3-ին.
  11. ↑ Miglani, Neha (2012 թ․ մայիսի 20). «Evaluators for preserving flawless answer sheets». The Times of India. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 28-ին.
  12. ↑ «Major Life Events of Dr. Rajendra Prasad – First President of India». Rss.bih.nic.in. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 10-ին.
  13. ↑ «First president Rajendra Prasad remembered - Times of India». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.
  14. ↑ Atul Sethi, "Distant dads?" ''The Times of India'' (Aug 12 2007) Արխիվացված 6 Հուլիս 2008 Wayback Machine. Timesofindia.indiatimes.com (12 August 2007). Retrieved on 12 December 2013.
  15. ↑ «Archived copy». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link)
  16. ↑ «Record visitors at Mughal Garden». www.rediff.com. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ հունվարի 1-ին. Վերցված է 2018 թ․ մարտի 2-ին.
  17. ↑ «DETAILS OF MEDIA PERSONS ACCOMPANYING THE PRESIDENT IN HIS/HER VISITS ABROAD SINCE 1947 TO 2012» (PDF). The President's Secretariat. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ օգոստոսի 17-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունիսի 5-ին.
  18. ↑ «Dr Rajendra Prasad». Արխիվացված օրիգինալից 2008 թ․ մարտի 25. Վերցված է 2010 թ․ մարտի 12-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ bot: original URL status unknown (link). Indian Politicians Biography
  19. ↑ The President of India Shri Pranab Mukherjee Արխիվացված 11 Օգոստոս 2013 Wayback Machine. Presidentofindia.nic.in. Retrieved on 12 December 2013.
  20. ↑ «Prasad, Rajendra 1884—1963». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.

Գրականություն խմբագրել

  • Rajendra Prasad, first President of India, by Kewalram Lalchand Panjabi. Published by Macmillan, 1960.
  • Rajendra Prasad: twelve years of triumph and despair, by Rajendra Lal Handa. Published by Sterling Publishers,1979.
  • Dr Rajendra Prasad, Correspondence and Select Documents, by Rajendra Prasad, Valmiki Choudhary. Published by Allied Publishers, 1984. 81-7023-002-0. Excerpts (Vol. 1-Vol. 10)
  • Dr Rajendra Prasad by India Parliament. Lok Sabha. Published by Lok Sabha Secretariat, 1990.
  • Rajendra Prasad and the Indian freedom struggle, 1917–1947, by Nirmal Kumar. Published by Patriot Publishers, 1991. 81-7050-128-8.
  • Dr Rajendra Prasad: Political Thinkers Of Modern India, by V. Grover. Published by Deep & Deep Publications, 1993.
  • First Citizens of India, Dr Rajendra Prasad to Dr Shanker Dayal Sharma: Profile and Bibliography, by A. B. Kohli. Published by Reliance Pub. House, 1995. 81-85972-71-0.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռաջենդրա Պրասադ» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ռաջենդրա_Պրասադ&oldid=9402939» էջից