Ուրբեն Ժան Ժոզեֆ Լը Վերյե (ֆր.՝ Urbain Jean Joseph Le Verrier, մարտի 11, 1811(1811-03-11)[1][2][3][…], Սեն Լո[4][5][6][…] - սեպտեմբերի 23, 1877(1877-09-23)[1][2][3][…], Փարիզ, Ֆրանսիա[4][7]), ֆրանսիացի մաթեմատիկոս, զբաղվում էր երկնային մեխանիկայով, կյանքի մեծ մասը աշխատել է Փարիզի աստղադիտարանում։

Ուրբեն Լը Վերյե
Urbain Le Verrier
Ծնվել էմարտի 11, 1811(1811-03-11)[1][2][3][…]
Սեն Լո[4][5][6][…]
Մահացել էսեպտեմբերի 23, 1877(1877-09-23)[1][2][3][…] (66 տարեկան)
Փարիզ, Ֆրանսիա[4][7]
ԳերեզմանՄոնպարնաս գերեզմանատուն
Բնակության վայր(եր)Ներքին Նորմանդիա
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Մասնագիտությունաստղագետ, մաթեմատիկոս, քաղաքական գործիչ, օդերևութաբան և գրող
Հաստատություն(ներ)Փարիզի աստղադիտարան
Գործունեության ոլորտերկնային մեխանիկա և աստղագիտություն
Պաշտոն(ներ)Ֆրանսիայի ազգային ժողովի պատգամավոր, գերագույն խորհրդական և Երկրորդ Կայսրության սենատոր
ԱնդամակցությունՓարիզի գիտափիլիսոփայական միություն, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Լեոպոլդինա, Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, Բավարիական գիտությունների ակադեմիա և Թուրինի գիտությունների ակադեմիա[7]
Ալմա մատերԼյուդովիկոս Մեծի լիցեյ, Պոլիտեխնիկական դպրոց և Ստորին Նորմանդիայի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինֆրանսերեն[2][8]
Հայտնի աշակերտներÉmile Gautier?[9]
Ազդվել էԺոզե Լուի Գեյ-Լյուսակ
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Lucille Clotilde Choquet?[13]
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Urbain Le Verrier Վիքիպահեստում

Նրա ամենանշանակալի նվաճումն է եղել Նեպտուն մոլորակի գոյության կանխագուշակումը, որը նա կատարել է աստղագիտական դիտարկումների մաթեմատիկական վերլուծության արդյունքում։ Ֆրանսուա Արագոյի առաջարկով նա կատարեց հաշվարկներ, որպեսզի գտնի բացատրություն Ուրան մոլորակի դիտարկվող ուղեծրի տարբերության համար, այն հաշվարկային ուղեծրից, որը ստացվում էր ըստ Կեպլերի օրենքների։

Եղել է Ֆրանսիական ակադեմիայի(1846)[14], Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ(1847)[15], Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիայի արտասահմանյան թղթակից-անդամ (1848)[16]։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 http://www.senat.fr/senateur-2nd-empire/le_verrier_urbain_jean_joseph0036e2.html
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Леверье Урбен Жан Жозеф // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. 5,0 5,1 5,2 http://english.turkcebilgi.com/Neptune+(planet)
  6. 6,0 6,1 6,2 http://iopscience.iop.org/0031-9120/33/2/002
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
  8. CONOR.Sl
  9. Historische Lexikon der Schweiz, Dictionnaire historique de la Suisse, Dizionario storico della Svizzera (գերմ.)Bern: 1998.
  10. Award winners : Copley MedalRoyal Society.
  11. List of Royal Society Fellows 1660-2007Royal Society. — P. 365.
  12. https://www.toureiffel.paris/fr/le-monument/tour-eiffel-et-sciences
  13. Les professeurs des facultés des lettres et des sciences en France au XIXe siècle (1808-1880) (ֆր.)
  14. Les membres du passé dont le nom commence par L(ֆր.)
  15. Verrier; Urbain Jean Joseph Le (1811 - 1877) Արխիվացված 2021-08-22 Wayback Machine(անգլ.)
  16. Леверье Урбен-Жан-Жозеф на официальном сайте РАН

Գրականություն

խմբագրել
  • Колчинский И. Г., Корсунь А. А., Родригес М. Г. Астрономы: Биографический справочник. — 2-е изд., перераб. и доп. — Киев: Наукова думка, 1986. — 512 с.
  • «Леверрье, Урбен Жан Жозеф». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ուրբեն Լը Վերյե» հոդվածին։