Նովի Յիչին

Նովի Յիչին
Բնակավայր
	Նովի Յիչին
	ֆր.՝ Neutitschein; չեխ․՝ Nový Jičín
Դրոշ	Զինանշան
Երկիր	Չեխիա
Ներքին բաժանում	Bludovice?, Kojetín?, Loučka?, Straník?, Žilina? և Q56413476?
Առաջին հիշատակում	1313
Մակերես	36,521371 կմ²
ԲԾՄ	285 մետր
Բնակչություն	▲23 015 մարդ (հունվարի 1, 2023)
Ժամային գոտի	UTC+1 և UTC+2
Փոստային դասիչ	741 01
Ավտոմոբիլային կոդ	T
Պաշտոնական կայք	novyjicin.cz
	Նովի Յիչին (Չեխիա)
	Նովի Յիչին (Չեխիա)
	Նովի Յիչին Վիքիպահեստում

Նովի Յիչին (չեխ․՝ Nový Jičin [ˈnoviː ˈjɪtʃiːn], գերմ.՝ Neutitschein^[7]), քաղաք Չեխիայում՝ Մորավա-Սիլեզյան երկրամասի նույնանուն շրջանում^[8], որի վարչական կենտրոնն է։ Ընկած է Յիչինեկ գետի ափին, մերձակա ամենախոշոր բնակավայրից՝ Օստրավա քաղաքից, որը նաև երկրամասի վարչական կենտրոնն է, 34 կիլոմետր դեպի հարավ-արևմուտք։ Զբաղեցնում է 36,521371 քառակուսի կիլոմետր տարածք։ Բնակչության թվաքանակը 2022 թվականի հունվարի 1-ի տվյալներով եղել է շուրջ 23 հազար։

Քաղաքի պատմական կենտրոնը լավ պահպանված է, գտնվում է պետության պահպանության ներքո՝ որպես քաղաքային ճարտարապետության պատմա-մշակութային հուշարձան-արգելոց։ Հին քաղաքամասում առանձնահատուկ ուշադրության են արժանանում ճշգրիտ քառակուսու ձև ունեցող հրապարակը՝ կամարաշարով և Վերածննդի դարաշրջանի կառույց համարվող հին փոստատնով։ Հիշարժան պատմական հուշարձաններից են նաև գոթիկա ճարտարապետական ոճի կառույց համարվող Ժերոտինսկի ամրոցը (1538 —1541), նրա տարածքում գործող Ազգային պատմության թանգարանը։ 2001 թվականին Նովի Յիչինը հռչակվել է «Տարվա պատմական քաղաք», իսկ 2015 թվականին Մասարիկի հրապարակը արժանացել է «Չեխիայի ամենագեղեցիկ հրապարակ» կոչման^[9]։ Այդ նույն տարում քաղաքի երկաթուղային կայարանը ճանաչվել է «Չեխիայի ամենագեղեցիկ կայարան»^[10]։

Նովի Յիչինը համբավվել է գլխարկների արտադրությամբ և ստացել է «Գլխարկների քաղաք» մականունը։ Գլխարկներ թողարկող «Տոնակ» գործարանը, որ հիմնադրվել է 1799 թվականին, գործում է նաև մեր օրերում։ Կան նաև մեքենաշինական, բրդյա գործվածքների, կարի ձեռնարկություններ։

Պատմություն խմբագրել

Պատմական փաստաթղթերում քաղաքն առաջին անգամ հիշատակվել է 1313 թվականին։ Նրա տարեգրությունը չեխ և գերմանացի ժողովուրդների պատմության միահյուսման նմուշօրինակ է։

Քույր քաղաքներ խմբագրել

Նովի Յիչինը բարեկամական սերտ կապեր է հաստատել հետևյալ քաղաքների հետ^[11] (այդ բարեկամությունն արտահայտվում է տոնավաճառներին, փառատոներին, մշակութային, մարզական և այլ միջոցառումներին փոխադարձաբար մասնակցելով)^[12].

Ժողովրդագրություն խմբագրել

Պատմական բնակչություն

Տարեթիվ	Բնակ․	±%
1869	12 213	—
1880	14 205	+16.3%
1890	15 695	+10.5%
1900	16 480	+5.0%
1910	18 910	+14.7%

Տարեթիվ	Բնակ․	±%
1921	17 643	−6.7%
1930	18 660	+5.8%
1950	15 691	−15.9%
1961	17 647	+12.5%
1970	18 878	+7.0%

Տարեթիվ	Բնակ․	±%
1980	22 796	+20.8%
1991	24 899	+9.2%
2001	25 325	+1.7%
2011	23 202	−8.4%
2021	22 656	−2.4%

Աղբյուր՝ Censuses^[13]^[14]

Պատկերասրահ խմբագրել

Մասարիկի հրապարակը
Մասարիկի հրապարակը
Հին փոստատունը
Քաղաքապետարանը
Ժերոտինսկի ամրոցը
Ժերոտինսկի ամրոցը
Եկեղեցու փողոցը
Սուրբ Մարիամ եկեղեցու ներսը
Սբ. Երրորդության եկեղեցին
Մասարիկի հրապարակը
Հավլիչեկի փողոցը
Եկեղեցու փողոցը

Տես նաև խմբագրել

Նովի Յիչինի շրջան

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ Չեխիայի տարածքային նույնականացման, հասցեների և անշարժ գույքի (ՌՈՒՅԱՆ) գրանցամատյան
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 набор данных ISÚI — Czech Office of Surveying and Cadastre.
↑ Jakl L. Jak stará jsou česká města? Legendy a fakta. (չեխերեն) // iDNES.cz — 2011.
↑ Historický lexikon obcí České republiky 1869–2005 (չեխերեն): 1. díl / J. Růžková, J. Škrabal — ČSÚ, 2006. — 759 p. — ISBN 978-80-250-1310-6
↑ Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích – k 1. 1. 2023 (չեխերեն) — Praha: ČSÚ, 2023.
↑ Չեխիայի տարածքային նույնականացման, հասցեների և անշարժ գույքի (ՌՈՒՅԱՆ) գրանցամատյան
↑ Citace monografie| příjmení = Hosák| jméno = Ladislav| odkaz na autora = Ladislav Hosák| titul = Historický místopis země Moravskoslezské| vydavatel = Academia| místo = Praha| rok = 2004| počet stran = 1144| strany = 683| isbn = 80-200-1225-7
↑ citar web|URL=http://www.czso.cz/csu/2010edicniplan.nsf/engt/F500310B64/$File/801011102601.xls%7Ctítulo=Dados do instituto de estatísticas da República Checa|autor=|data=|publicado=|acessodata=|língua2=cz
↑ Nový Jičín má i nejkrásnější náměstí[online]. [cit. 2015-12-02]. Dostupné z: http://polar.cz/zpravy/novojicinsko/novy-jicin/19278/novy-jicin-ma-i-nejkrasnejsi-namesti
↑ Nejkrásnějším nádražím v Česku se pyšní Nový Jičín. Podívejte se [online]. [cit. 2015-12-02]. Dostupné z: http://cestovani.idnes.cz/nejkrasnejsi-nadrazi-pro-rok-2015-novy-jicin-fj6-/po-cesku.aspx?c=A151109_152139_po-cesku_tom
↑ «Partnerská města – základní informace» (չեխերեն). Město Nový Jičín. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 21-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 9-ին.
↑ Citace elektronické monografie| titul = Partnerská města – základní informace| url = https://www.novyjicin.cz/partnerska-mesta-zakladni-informace/%7C(չաշխատող հղում) datum přístupu = 8. 9. 2021
↑ «Historický lexikon obcí České republiky 1869–2011 – Okres Nový Jičín» (չեխերեն). Czech Statistical Office. 2015 թ․ դեկտեմբերի 21. էջեր 5–6.
↑ «Population Census 2021: Population by sex». Public Database. Czech Statistical Office. 2021 թ․ մարտի 27.

Գրականություն խմբագրել

BECK, Josef, Geschichte der Stadt Neutitschein (Nowý Jičín) und deren Umgebung, Nový Jičín 1854
JUROK, Jiří a kol., Nový Jičín. Nakladatelství Lidové noviny, Praha 2011, 978-80-7422-078-4
Nový Jičín. Městský úrad Nový Jičín, vydavatelství Repronis 1996, 80-902142-1-5
Nový Jičín a jeho výtvarní umělci, kolektiv autorů, vydalo nakladatelství Everwin v roce 2006, 80-239-7644-3
OTTO, Karel (red.), Čtení o Novém Jičíně, květen 1963, provozovna 25 v Opavě
SAMEK, Bohumil, Umělecké památky Moravy a Slezska 2. Praha։ Academia 1999.
Severa Václav - Vlastivěda moravská. II. Místopis. Okres novojičínský. Musejní spolek v Brně, Brno, 1933
ZIEGLER, Paul, Wirtschaftsgeschichte der Stadt Neutitschein, I.–III., Vídeň 1981, 1983, 1989

Արտաքին հղումներ խմբագրել

* Քաղաքի կայքէջը Արխիվացված 2020-05-31 Wayback Machine (cs)
http://muzeum.novy-jicin.cz/ Muzeum Novojičínska
http://www.mksnj.cz/ Městské kulturní středisko
http://divadlo.novy-jicin.cz/ Արխիվացված 2007-01-03 Wayback Machine Beskydské divadlo
http://knihovna.novy-jicin.cz/ Արխիվացված 2021-09-21 Wayback Machine Městská knihovna
http://mhd.tsnj.cz/ Městská doprava
https://www.navylet.cz/atrakce/novy-jicin Turistické atrakce ve městě a okolí

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նովի Յիչին» հոդվածին։

[_3469b9dfeae273a7-1] Չեխիայի տարածքային նույնականացման, հասցեների և անշարժ գույքի (ՌՈՒՅԱՆ) գրանցամատյան

[_2d8b4348ba83f83f-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 набор данных ISÚI — Czech Office of Surveying and Cadastre.

[_74fa933a122fadd2-3] Jakl L. Jak stará jsou česká města? Legendy a fakta. (չեխերեն) // iDNES.cz — 2011.

[_6af29d6102687903-4] Historický lexikon obcí České republiky 1869–2005 (չեխերեն): 1. díl / J. Růžková, J. Škrabal — ČSÚ, 2006. — 759 p. — ISBN 978-80-250-1310-6

[_342011b9a8e79cb3-5] Český statistický úřad Počet obyvatel v obcích – k 1. 1. 2023 (չեխերեն) — Praha: ČSÚ, 2023.

[_3842f17e0d03daee-6] Չեխիայի տարածքային նույնականացման, հասցեների և անշարժ գույքի (ՌՈՒՅԱՆ) գրանցամատյան

[7] Citace monografie| příjmení = Hosák| jméno = Ladislav| odkaz na autora = Ladislav Hosák| titul = Historický místopis země Moravskoslezské| vydavatel = Academia| místo = Praha| rok = 2004| počet stran = 1144| strany = 683| isbn = 80-200-1225-7

[8] tar web|URL=http://www.czso.cz/csu/2010edicniplan.nsf/engt/F500310B64/$File/801011102601.xls%7Ctítulo=Dados do instituto de estatísticas da República Checa|autor=|data=|publicado=|acessodata=|língua2=cz

[9] Nový Jičín má i nejkrásnější náměstí[online]. [cit. 2015-12-02]. Dostupné z: http://polar.cz/zpravy/novojicinsko/novy-jicin/19278/novy-jicin-ma-i-nejkrasnejsi-namesti

[10] Nejkrásnějším nádražím v Česku se pyšní Nový Jičín. Podívejte se [online]. [cit. 2015-12-02]. Dostupné z: http://cestovani.idnes.cz/nejkrasnejsi-nadrazi-pro-rok-2015-novy-jicin-fj6-/po-cesku.aspx?c=A151109_152139_po-cesku_tom

[11] «Partnerská města – základní informace» (չեխերեն). Město Nový Jičín. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 21-ին. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 9-ին.

[12] Citace elektronické monografie| titul = Partnerská města – základní informace| url = https://www.novyjicin.cz/partnerska-mesta-zakladni-informace/%7C(չաշխատող հղում) datum přístupu = 8. 9. 2021

[13] «Historický lexikon obcí České republiky 1869–2011 – Okres Nový Jičín» (չեխերեն). Czech Statistical Office. 2015 թ․ դեկտեմբերի 21. էջեր 5–6.

[14] «Population Census 2021: Population by sex». Public Database. Czech Statistical Office. 2021 թ․ մարտի 27.

[7]

[8]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]