Յուզեֆ Պիլսուդսկի
Յուզեֆ Կլեմենս Պիլսուդսկի (լեհ.՝ Józef Klemens Piłsudski, դեկտեմբերի 5, 1867[2][3][4][…], Զալավաս, Վիլենի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[5] - մայիսի 12, 1935[6][2][3][…], Վարշավա, Լեհաստանի Երկրորդ Հանրապետություն[6]), լեհ քաղաքական գործիչ։
| Յուզեֆ Պիլսուդսկի լեհ.՝ Józef Piłsudski | |
| |
| Կուսակցություն՝ | Լեհական սոցիալիստական կուսակցություն |
|---|---|
| Կրթություն՝ | Խարկովի ազգային համալսարան |
| Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ, ռազմական գործիչ, զորավար, սպա և պետական գործիչ |
| Դավանանք | լյութերականություն, կաթոլիկություն[1] և կաթոլիկություն |
| Ծննդյան օր | դեկտեմբերի 5, 1867[2][3][4][…] |
| Ծննդավայր | Զալավաս, Վիլենի նահանգ, Ռուսական կայսրություն[5] |
| Վախճանի օր | մայիսի 12, 1935[6][2][3][…] (67 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Վարշավա, Լեհաստանի Երկրորդ Հանրապետություն[6] |
| Թաղված | Սուրբ Ստանիսլավի և Վացլավի տաճառ |
| Դինաստիա | House of Piłsudski? |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն և .svg){kind=small} Լեհաստանի Երկրորդ Հանրապետություն
|
| Ի ծնե անուն | լեհ.՝ Józef Klemens Piłsudski |
| Հայր | Józef Wincenty Piłsudski? |
| Մայր | Maria Piłsudska? |
| Ամուսին | Aleksandra Piłsudska? և Maria Piłsudska? |
| Զավակներ | Յադվիգա Պիլսուդսկայա և Wanda Piłsudska? |
| Կայք՝ | jpilsudski.org |
| Ինքնագիր | 
|
| Պարգևներ | |
Քաղաքական կյանքը
խմբագրել1887 թվականին ձերբակալվել է Ալեքսանդր III-ի դեմ մահափորձ նախապատրաստելու մեղադրանքով։ 1888-1892 թվականներին գտնվել է աքսորավայրում։ 1892 թվականին հարել է լեհական սոցիալիստական կուսակցությանը (ԼՍԿ)[10]։ 1905-1907 թվականներին հանդես է եկել ընդդեմ ռուս և լեհ պրոլետարիատի համատեղ պայքարի, կազմակերպել ազգայնական «մարտական խմբեր»։ Ազգայնական ԼՍԿ հեղափոխական ֆրակցիայի ստեղծողներից էր (1906)։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի (1914-1918) ժամանակ եղել է լեհական լեգիոնի հրամանատար (կռվել է Ավստրո-Հունգարիայի կողմում)։ 1916 թվականին նշանակվել է ավստրո-գերմանական ուժերի կողմից ստեղծված «անկախ լեհական պետության» ռազմական դեպարտամենտի պետ։ 1917 թվականի հուլիսին գործող իշխանությունների հետ կոնֆլիկտի հետևանքով ձերբակալվել է։ Գերմանիայի 1918 թվականի Նոյեմբերյան հեղափոխությունից հետո ազատվել է և եկել Վարշավա, հռչակվել լեհական նորանկախ պետության առաջնորդ (մինչև 1922 թվականը)։ Հաշվեհարդար է տեսել հեղափոխական շարժման հետ, Լեհաստանը ներքաշել է հակախորհրդային ինտերվենցիայի մեջ և նշանակալի դեր խաղացել 1920 թվականին Լեհաստանի՝ Խորհրդային Ռուսաստանի վրա հարձակման գործում։ 1926 թվականին կատարել է ռազմական հեղաշրջում, Լեհաստանում հաստատել, այսպես կոչված, «բարելավման» վարչակարգ։ 1934 թվականին Գերմանիայի հետ դաշինք է կնքել[10]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ http://pnap.ap.edu.pl/index.php/pnap/article/view/49
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Smogorzewski K. M. Józef Piłsudski — Encyclopædia Britannica.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Пилсудский Юзеф // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Matikkala A. Suomen Valkoisen Ruusun ja Suomen Leijonan ritarikunnat (фин.) — Helsinki: Edita, 2017. — P. 107. — ISBN 978-951-37-7005-1
- ↑ http://www.ordens.presidencia.pt/?idc=154
- ↑ 9,0 9,1 TracesOfWar
- ↑ 10,0 10,1 Հայկական սովետական հանրագիտարան, հատոր 9, էջ 293։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 9, էջ 293)։ 
|
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յուզեֆ Պիլսուդսկի» հոդվածին։ |