Յակոպո Բելլինի

Յակոպո Բելլինի; իտալ.՝ Jacopo Bellini
Ծնվել է	մոտ 1400
Ծննդավայր	Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն
Վախճանվել է	1470
Մահվան վայր	Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն
Քաղաքացիություն	Վենետիկի հանրապետություն
Մասնագիտություն	նկարիչ և գծանկարիչ
Ոճ	Վերածնունդ
Թեմաներ	գեղանկարչություն
Ուշագրավ աշխատանքներ	Madonna and Child? և The Madonna of Humility Adored by a Prince of the House of Este?
Ուսուցիչ	Ջենտիլե դա Ֆաբրիանո
Աշակերտներ	Ջովանի Բելլինի և Ջենտիլե Բելլինի
Զավակներ	Ջենտիլե Բելլինի, Նիկոլոզիա Բելլինի և Ջովանի Բելլինի
Ազգականներ	Անդրեա Մանտենյա
	Jacopo Bellini Վիքիպահեստում

Յակոպո Բելլինի (իտալ.՝ Jacopo Bellini, մոտ 1400, Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն - 1470^[1]^[2]^[3], Վենետիկ, Վենետիկի հանրապետություն), Վերածննդի դարաշրջանի իտալացի նկարիչ, կերպարվեստի վենետիկյան դպրոցի ներկայացուցիչ

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է պղնձե ամանեղեն նորոգողի՝ կլայեկողի ընտանիքում։ Ամենայն հավանականությամբ՝ նկարելու հմտություններ ձեռք է բերել Ջենտիլե դա Ֆաբրիանոյի արվեստանոցում, իսկ 1424 թվականին հենց ինքն է Վենետիկում իր սեփական արվեստանոցը բացել, որը վարել է մինչև իր մահը։ Այդ արվեստանոցում ոչ միայն ստեղծագործել է, այլև վարպետության դասեր է տվել աշակերտներին, որոնց թվում նաև իր տղաներն էին՝ Ջովաննին ու Ջենտիլեն։

Կյանքի մեծ մասն անց է կացրել Վենետիկում, որտեղ իր որմնանկարներով զարդարել է բազմաթիվ եկեղեցիներ ու այլ շինություններ։ 1441 թվականին Ֆեռարա քաղաքում մասնակցել է նկարչական մրցույթի՝ հերցոգ Լեոնելլո դ՛Էստեի դիմանկարն ստեղծելու պատվերն ստանալու համար և այդ մրցույթում հաղթելով Պիզանելլոյին՝ ստացել է պատվերը։

Տասնհինգերորդ դարի վենետիկցի անվանի ինժեներ, ֆիզիկոս Ջովաննի Ֆոնտանայի շնորհիվ Յակոպոն ծանոթացել է հեռանկարի մասին տրակտատի և ստացած գիտելիքներն օգտագործել իր արվեստում^[5]։ Ավելի ուշ մեկնել է Պադովա, որտեղ 1460 թվականին ստեղծել է անվանի զորահրամանատար, կոնդոտիեր Էրազմո Գատամելատայի դիմանկարը; Այդ քաղաքում նա միաժամանակ նկարչության դասեր է տվել պատանի Անդրեա Մանտենյային, ով հետագայում դարձել է նրա դստեր ամուսինը։

Յակոպո Բելլինիի ստեղծագործական ուշ շրջանի աշխատանքներից պահպանվել են մի բավականին վնասված «Խաչելություն», որ ներկայումս գտնվում է Վերոնայի թանգարանում, և Բրեշիայի Սանտ՛ Ալեսսանդրո եկեղեցում պահպանված «Ավետումը»։

Նկարչի բազմաթիվ հիանալի գործեր կորած են համարվում։

Ստեղծագործությունների ընտրանի խմբագրել

Խոնարհության Տիրամայրը 1440, Լուվր, Փարիզ
Տիրամայրն ու օրհնյալ մանուկը 1440, Վենետիկի ակադեմիայի պատկերասրահ
Տիրամայրն ու քերովբեն մոտ 1450, Վենետիկի ակադեմիայի պատկերասրահ
Սուրբ Կույսը Մանկան հետ, 1450, Ուֆֆիցի^[6]
Խաչելություն, 1450, Կոռեր թանգարան, Վենետիկ^[7]
Սբ. Հովհաննես ավետարանիչ, Սբ. Պողոս, Gemäldegalerie, Բեռլին.
Սբ. Հովհաննես Մկրտիչ, երկու գծանկար ալբոմից. մեկը պահվում է Լուվրում, մյուսը՝ Բրիտանական թանգարանում^[8]

Գրականություն խմբագրել

C. Eisler, The genius of Jacopo Bellini: the complete paintings and drawings (London, The British Museum Press, 1989)
Chisholm, Hugh, ed. (1911). «Bellini» . Encyclopædia Britannica (անգլերեն). Vol. 3 (11th ed.). Cambridge University Press.
Гращенков В. Н. Портреты Джованни Беллини. — В кн.: От эпохи Возрождения к 20 в. М., 1963
Лазарев В. Н. Джованни Беллини. — В кн.: Старые итальянские мастера. М., 1972
Художественная галерея № 158, Киев, 2007
«Беллини, венецианские живописцы». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Պորտուգալիայի ազգային գրադարան — 1796.
↑ ^4,0 ^4,1 Union List of Artist Names — 2017.
↑ A.C. Sparavigna (2013). «Giovanni de la Fontana, engineer and magician» (PDF). Cornell University Library.
↑ |langue=français |auteur1=Mina Gregori |titre=Le Musée des Offices et le Palais Pitti |sous-titre=La Peinture à Florence |éditeur=Éditions Place des Victoires |collection= |lieu=Paris |année=1998 |volume= |tome= |pages totales= |passage=p.62 |isbn= |lire en ligne
↑ |langue=français |auteur1=Giovanna Nepi Sciré |titre=La Peinture dans les Musées de Venise |sous-titre= |éditeur=Editions Place des Victoires |collection= |lieu=Paris |année=2008 |volume= |tome= |pages totales= |passage=p.41 |isbn= |lire en ligne
↑ Albums de dessins

Արտաքին հղումներ խմբագրել

Italian Paintings, Venetian School, a collection catalog containing information about Bellini and his works (see index; plate 9).

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յակոպո Բելլինի» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 365)։

[_f6d52d4f3653fa71-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_d506bcec624f8c5b-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia, 1968.

[_df11a3d776c42c51-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Պորտուգալիայի ազգային գրադարան — 1796.

[_e6439f697550118a-4] 4,0 ^4,1 Union List of Artist Names — 2017.

[5] A.C. Sparavigna (2013). «Giovanni de la Fontana, engineer and magician» (PDF). Cornell University Library.

[6] |langue=français |auteur1=Mina Gregori |titre=Le Musée des Offices et le Palais Pitti |sous-titre=La Peinture à Florence |éditeur=Éditions Place des Victoires |collection= |lieu=Paris |année=1998 |volume= |tome= |pages totales= |passage=p.62 |isbn= |lire en ligne

[7] |langue=français |auteur1=Giovanna Nepi Sciré |titre=La Peinture dans les Musées de Venise |sous-titre= |éditeur=Editions Place des Victoires |collection= |lieu=Paris |année=2008 |volume= |tome= |pages totales= |passage=p.41 |isbn= |lire en ligne

[8] Albums de dessins

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]