Մերի Քոչար

Մերի Հրաչյայի Քոչար (սեպտեմբերի 9, 1936(1936-09-09), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - 1994, Երևան, Հայաստան), հայ արևելագետ-թուրքագետ, պատմական գիտությունների դոկտոր (1992 թ.), պրոֆեսոր (1993 թ.)։ ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան (1978-1993 թթ.), ԵՊՀ թուրքական և արաբական բանասիրության (1991 թ. վերակազմավորումից հետո՝ թուրքագիտության) ամբիոնի հիմնադիր-վարիչ (1975-1994 թթ.)։ Հայ արևելագիտության խոշորագույն երախտավորներից մեկը։

Մերի Քոչար
Ծնվել է	սեպտեմբերի 9, 1936(1936-09-09) Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել է	1994 Երևան, Հայաստան
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և  Հայաստան
Հաստատություն(ներ)	ՀՀ ԳԱԱ արևելագիտության ինստիտուտ
Ալմա մատեր	Ալեքսանդր Պուշկինի անվան թիվ 8 դպրոց և Մոսկվայի պետական համալսարան
Գիտական աստիճան	պրոֆեսոր
Գիտական ղեկավար	Երվանդ Սևորդյան
Հայտնի աշակերտներ	Ռուբեն Սաֆրաստյան, Ալեքսանդր Սաֆարյան և Լուսինե Սահակյան

Կենսագրություն

Ծնվել է 1936 թ. սեպտեմբերի 9-ին Երևանում՝ ականավոր արձակագիր, հրապարակախոս, հասարակական գործիչ, ՀԽՍՀ պետական մրցանակի առաջին դափնեկիր Հրաչյա Քոչարի ընտանիքում։

Ավարտելով Երևանի թիվ 8 դպրոցը՝ 1954 թ. ընդունվել է Մոսկվայի պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի արևելագիտության բաժինը՝ մասնագիտանալով թուրքագիտության ոլորտում, աշակերտելով նախկին Խորհրդային Միության առաջատար բանասերներին և արևելագետներին։ 1960 թ. Մ. Քոչարը աշխատանքի է անցել ՀԽՍՀ ԳԱ արևելագիտության բաժանմունքում (հետագայում՝ Արևելագիտության ինստիտուտ)` որպես գիտաշխատող։ 1963 թ. ընդունվել է ասպիրանտուրա, 1968 թ. Մոսկվայում ճանաչված թյուրքագետ Երվանդ Սևորդյանի ղեկավարությամբ պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն` ստանալով բանասիրական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան։

1975 թ. ստանձնել է ԵՊՀ արաբական և թուրքական բանասիրության ամբիոնի վարիչի պաշտոնը։ 1978-1993 թթ. պաշտոնավարել է նաև որպես ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան։ 1992 թ. ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտին առընթեր մասնագիտացված խորհրդի կողմից ստացել է պատմական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան, իսկ 1993 թ. նրան շնորհվել է պրոֆեսորի կոչում։ 1991 թ.-ից մինչև կյանքի վերջը Մ. Քոչարը ղեկավարել է ԵՊՀ արաբական և թուրքական բանասիրության ամբիոնի վերակազմավորման արդյունքում ստեղծված ԵՊՀ թուրքագիտության ամբիոնը։ Վախճանվել է 1994 թ. նոյեմբերի 23-ին Երևանում։

Մանկավարժական գործունեություն

Մ. Քոչարին աշակերտել են ՀՀ ԳԱԱ արևելագիտության ինստիտուտի տնօրեն, ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս, պրոֆեսոր Ռուբեն Սաֆրաստյանը, ԵՊՀ թյուրքագիտության ամբիոնի վարիչ, պրոֆեսոր Ալեքսանդր Սաֆարյանը, ԵՊՀ ՀՀԻ հայ-օսմանական առնչությունների բաժնի վարիչ, դոցենտ Լուսինե Սահակյանը, ճանաչված քաղաքական, հասարակական, մշակույթի գործիչներ, դիվանագետներ, լրագրողներ։

Աշխատություններ

Բացառիկ արժեքավոր են Մ. Քոչարի թե´ լեզվաբանական] թե´ գրականագիտական և թե´ պատմագիտական աշխատանքները։ Նա հեղինակ է մի շարք հոդվածների, երկու մենագրության և համահեղինակ՝ մեկ աշխատության՝

• «Турецкие элементы в языке константинопольских армян», [Ереван։ Изд-во Ерев. ун-та, 1981 («Թուրքական տարրերը պոլսահայերի լեզվում» (ռուս.)),
• «Армяно-турецкие общественно-политические отношения и армянский вопрос в конце XIX - начале XX веков», [Ереван։ Изд-во Ерев. ун-та, 1988 («Հայ-թուրքական հարաբերությունները և հայկական հարցը XIXդ. վերջին - XXդ. Սկզբին» (ռուս.)),
• «Современные турецкие авторы об армянах и армянском вопросе» (совместно с Дж. С. Киракосяном), Сектор научной информации по общественным наукам АН Арм. ССР, Ереван, 1977 («Ժամանակակից թուրք հեղինակները հայերի և հայկական հարցի մասին» (ռուս.))։

Գրականություն

• Գուրգեն Մելիքյան, Ալեքսանդր Սաֆարյան, «Պրոֆեսոր Մ. Հ. Քոչարի կյանքի ու գիտամանկավարժական գործունեության մասին», Արևելագիտական ժողովածու, Հատոր V, Երևան 2004, էջ 3-7։

Արտաքին հղումներ

• Մերի Քոչարի էջը՝ ԵՊՀ կայքի «Համալսարանականներ» բաժնում Արխիվացված 2016-09-02 Wayback Machine

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մերի Քոչար» հոդվածին։