Մերի Քոչար

Մերի Հրաչյայի Քոչար (սեպտեմբերի 9, 1936(1936-09-09), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԱԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - 1994, Երևան, Հայաստան), հայ արևելագետ-թուրքագետ, պատմական գիտությունների դոկտոր (1992 թ.), պրոֆեսոր (1993 թ.)։ ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան (1978-93 թթ.), ԵՊՀ թուրքական և արաբական բանասիրության (1991 թ. վերակազմավորումից հետո՝ թուրքագիտության) ամբիոնի հիմնադիր-վարիչ (1975-94 թթ.)։ Հայ արևելագիտության խոշորագույն երախտավորներից մեկը։

Մերի Քոչար Մերի Հրաչյայի Քոչար
Ծնվել է	9 սեպտեմբերի 1936 Երևան (ՀԽՍՀ, ԽՍՀՄ)
Մահացել է	23 նոյեմբերի 1994(1994-11-23) (տարիքը 58) Երևան (ՀՀ)
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ, ՀՀ
Ազգություն	հայ
Մասնագիտություն	Թուրքագիտություն
Հաստատություն(ներ)	Երևանի պետական համալսարան
Ալմա մատեր	Մոսկվայի պետական համալսարան
Գիտական աստիճան	պրոֆեսոր
Գիտական ղեկավար	բ.գ.դ., պրոֆ. Երվանդ Սևորդյան
Հայտնի աշակերտներ	ՀՀ ԳԱԱ ակադ., պ.գ.դ., պրոֆ. Ռուբեն Սաֆրաստյան, պ.գ.թ., պրոֆ. Ալեքսանդր Սաֆարյան, բ.գ.թ., դոց. Լուսինե Սահակյան

Կենսագրություն

Ծնվել է 1936 թ. սեպտեմբերի 9-ին Երևանում՝ ականավոր արձակագիր, հրապարակախոս, հասարակական գործիչ, ՀԽՍՀ պետական մրցանակի առաջին դափնեկիր (1967 թ., «Նահապետը» վիպակի համար) Հրաչյա Քոչարի ընտանիքում։

Ավարտելով Երևանի թիվ 8 դպրոցը՝ 1954 թ. ընդունվել է Մոսկվայի Մ. Լոմոնոսովի անվան պետական համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետի արևելագիտության բաժինը՝ մասնագիտանալով թուրքագիտության ոլորտում, աշակերտելով նախկին Խորհրդային Միության առաջատար բանասերներին և արևելագետներին։ 1960 թ. Մ. Քոչարը աշխատանքի է անցել ՀԽՍՀ ԳԱ արևելագիտության բաժանմունքում (հետագայում՝ Արևելագիտության ինստիտուտ)` որպես գիտաշխատող։ 1963 թ. ընդունվել է ասպիրանտուրա, 1968 թ. Մոսկվայում ճանաչված թյուրքագետ Երվանդ Վլադիմիրի Սևորդյանի ղեկավարությամբ պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն` ստանալով բանասիրական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան։

1975 թ. ստանձնել է ԵՊՀ արաբական և թուրքական բանասիրության ամբիոնի վարիչի պաշտոնը։ 1978-93 թթ. պաշտոնավարել է նաև որպես ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան։ 1992 թ. ՀՀ ԳԱԱ պատմության ինստիտուտին առընթեր մասնագիտացված խորհրդի կողմից ստացել է պատմական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան, իսկ 1993 թ. նրան շնորհվել է պրոֆեսորի կոչում։ 1991 թ.-ից մինչև կյանքի վերջը Մ. Քոչարը ղեկավարել է ԵՊՀ արաբական և թուրքական բանասիրության ամբիոնի վերակազմավորման արդյունքում ստեղծված ԵՊՀ թուրքագիտության ամբիոնը։ Վախճանվել է 1994 թ. նոյեմբերի 23-ին Երևանում։

Մանկավարժական գործունեություն

Մ. Քոչարին աշակերտել են ՀՀ ԳԱԱ արևելագիտության ինստիտուտի տնօրեն, ՀՀ ԳԱԱ ակադեմիկոս, պրոֆեսոր Ռուբեն Սաֆրաստյանը, ԵՊՀ թյուրքագիտության ամբիոնի վարիչ, պրոֆեսոր Ալեքսանդր Սաֆարյանը, ԵՊՀ ՀՀԻ հայ-օսմանական առնչությունների բաժնի վարիչ, դոցենտ Լուսինե Սահակյանը, ճանաչված քաղաքական, հասարակական, մշակույթի գործիչներ, դիվանագետներ, լրագրողներ։

Աշխատություններ

Բացառիկ արժեքավոր են Մ. Քոչարի թե´ լեզվաբանական, թե´ գրականագիտական և թե´ պատմագիտական աշխատանքները։ Նա հեղինակ է մի շարք հոդվածների, երկու մենագրության և համահեղինակ՝ մեկ աշխատության՝

• «Турецкие элементы в языке константинопольских армян», Ереван։ Изд-во Ерев. ун-та, 1981 («Թուրքական տարրերը պոլսահայերի լեզվում» (ռուս.)),
• «Армяно-турецкие общественно-политические отношения и армянский вопрос в конце XIX - начале XX веков», Ереван։ Изд-во Ерев. ун-та, 1988 («Հայ-թուրքական հարաբերությունները և հայկական հարցը XIXդ. վերջին - XXդ. Սկզբին» (ռուս.)),
• «Современные турецкие авторы об армянах и армянском вопросе» (совместно с Дж. С. Киракосяном), Сектор научной информации по общественным наукам АН Арм. ССР, Ереван, 1977 («Ժամանակակից թուրք հեղինակները հայերի և հայկական հարցի մասին» (ռուս.))։

Գրականություն

• Գուրգեն Մելիքյան, Ալեքսանդր Սաֆարյան, «Պրոֆեսոր Մ. Հ. Քոչարի կյանքի ու գիտամանկավարժական գործունեության մասին», Արևելագիտական ժողովածու, Հատոր V, Երևան 2004, էջ 3-7։

Արտաքին հղումներ

• Մերի Քոչարի էջը՝ ԵՊՀ կայքի «Համալսարանականներ» բաժնում