Մերի Թերեզա Բառա (անգլ.՝ Mary Teresa Barra, ի ծնե՝ Մակելա,դեկտեմբերի 24, 1961(1961-12-24)[1][2], Waterford Township, Օկլենդ շրջան, Միչիգան, ԱՄՆ), ամերիկացի գործարար կին[4], որը 2014 թվականի հունվարի 15-ից Ջեներալ մոթորս ընկերության նախագահն ու գլխավոր գործադիր տնօրենն է[5]։ Նա «Մեծ եռյակ» ավտոարտադրողի առաջին կին գործադիր տնօրենն է[6][7][8]։ 2013 թվականի դեկտեմբերին Ջեներալ մոթորսը նրան նշանակել է Դանիել Աքերսոնին հաջորդելու գլխավոր տնօրենի պաշտոնում[6]։ Նախքան գլխավոր տնօրենի պաշտոնը զբաղեցնելը, Բառան եղել է համաշխարհային արտադրանքի զարգացման, գնումների և մատակարարման շղթայի գործադիր փոխնախագահ[6][7]։

Մերի Բառա
անգլ.՝ Mary Barra
Դիմանկար
Ծնվել էդեկտեմբերի 24, 1961(1961-12-24)[1][2] (62 տարեկան)
ԾննդավայրWaterford Township, Օկլենդ շրջան, Միչիգան, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունKettering University?, Սթենֆորդի գործարարության դպրոց, Սթենֆորդի համալսարան և Waterford Mott High School?
Մասնագիտությունգործադիր տնօրեն
ԱշխատավայրՋեներալ Մոթորս
Զբաղեցրած պաշտոններգլխավոր գործադիր տնօրեն, փոխնախագահ և մենեջեր
Պարգևներ և
մրցանակներ
Կայքgm.com/company/leadership/corporate-officers/mary-barra.html/
 Mary Barra Վիքիպահեստում

Վաղ կյանք խմբագրել

Բառան ծնվել է Միչիգան ​​նահանգի Ռոյալ Օուք քաղաքում, ծագումով ֆինն ծնողների ընտանիքում[9][10]։ Նրա պապը՝ Վիկտոր Մակելան, տեղափոխվել է ԱՄՆ և ամուսնացել Մարիա Լուոմայի հետ՝ ֆիննի, որը ներգաղթել է Տեովայից։ Նրանք ապրում էին Մինեսոտա նահանգի Մաունթին Այրոն քաղաքում և ունեին երեք երեխա, այդ թվում՝ Ռեյնո անունով որդի[11], ում կոչում էին Ռեյ։ Բառայի հայրը՝ Ռեյը, ամուսնացել էր երկրորդ սերնդի ֆինն-ամերիկացու հետ՝ Եվա Պյուկյոնեն անունով։ Մերին ծնվել է 1961 թվականին։

Կրթություն խմբագրել

Բառան 1985 թվականին ավարտել է Ջեներալ մոթորս ինստիտուտը (այժմ՝ Քեթերինգի համալսարան), որտեղ ստացել է էլեկտրատեխնիկայի բակալավրի գիտական աստիճան[12][13]։

Բառան ընդունվել է Tau Beta Pi ինժեներական պատվավոր ընկերություն (MI Zeta դաս, 1985թ.) և IEEE-Eta Kappa Nu (Theta Epsilon գլուխ, 1983թ.)՝ Քեթերինգի համալսարանում[14]։ Այնուհետև նա հաճախել է Սթենֆորդի Բիզնեսի ավարտական ​​դպրոցը Ջեներալ մոթորսի կրթաթոշակով՝ 1990 թվականին ստանալով Բիզնեսի կառավարման մագիստրոսի կոչում[15]։

Կարիերա խմբագրել

Ջեներալ մոթորս խմբագրել

Բառան սկսել է աշխատել Ջեներալ մոթորսում 1980 թվականին՝ որպես կոոպերատիվի ուսանող, երբ 18 տարեկան էր[16]։ Նրա աշխատանքն էր պաշտպանիչ վահանակների ու կափարիչների ստուգումը և այս աշխատանքի միջոցով նա հոգում էր քոլեջի վարձավճարի հարցը[17]։ Այնուհետև նա զբաղեցրել է մի շարք ինժեներական և վարչական պաշտոններ, այդ թվում՝ ղեկավարել է Դետրոյթ/Համթրամքի ասամբլեայի գործարանը[15]։

2008 թվականի փետրվարին նա դարձավ Global Manufacturing Engineering-ի փոխնախագահ։ 2009 թվականի հուլիսին նա անցել է Global Human Resources–ի փոխնախագահի պաշտոնին, որը նա զբաղեցրել է մինչև 2011 թվականի փետրվարը, երբ նշանակվել է Global Product Development–ի գործադիր փոխնախագահ[15][18]։ Վերջին պաշտոնը ներառում էր նախագծման պարտականություններ. նա աշխատել է Ջեներալ մոթորսում ավտոմոբիլային հարթակների թիվը նվազեցնելու ուղղությամբ[6]։ 2013 թվականի օգոստոսին նրա փոխնախագահի պարտականությունն ընդլայնվեց՝ ներառելով Գնումների և մատակարարման համաշխարհային շղթան[19]։

Երբ Բառան 2014 թվականի հունվարին ստանձնեց Ջեներալ մոթորսի գործադիր տնօրենի պաշտոնը, նա դարձավ ավտոարտադրող ընկերության առաջին կին ղեկավարը[20]։

Գլխավոր տնօրեն աշխատելու առաջին տարվա ընթացքում Ջեներալ մոթորսը 84 անվտանգության հետկանչ է ունեցել՝ ավելի քան 30 միլիոն ավտոմեքենաներ[21]։ Բառային կանչել են Սենատ՝ ցուցմունք տալու բռնկման անջատիչի անսարքության հետ կապված հետկանչների և մահվան դեպքերի մասին[22]։ Բառան և Ջեներալ մոթորսը նաև կասկածվում էին այդ ընթացքում գլխավոր գործադիր տնօրենի և կորպորացիայի անունը մաքրելու համար պարգևներ վճարելու մեջ[23]։ Հետկանչերը հանգեցրին նոր քաղաքականության ստեղծմանը, որը խրախուսում էր աշխատողներին հայտնել այն խնդիրների մասին, որոնց նրանք հանդիպում են՝ փորձելով փոխել ընկերության մշակույթը[24]։

Որպես գործադիր տնօրեն՝ Բառան տնօրինել է Ջեներալ մոթորսի տեղաշարժը դեպի առանց վարորդ և էլեկտրական շարժիչով մեքենաներ, այնպիսի ձեռքբերումների միջոցով, ինչպիսին էր Strobe-ը՝ առանց վարորդի տեխնոլոգիայի ստարտափը[25]։

2017 թվականին Բառան եղել է Detroit Three-ի ամենաբարձր վարձատրվող գործադիրը՝ 21,96 միլիոն դոլար ընդհանուր վարձատրությամբ[26]։ 2018 թվականի նոյեմբերին Բառան հայտարարեց հյուսիսամերիկյան հինգ գործարանների փակման և 14,000 աշխատողների կրճատման մասին[27]։ Նրա որոշումը քննադատվել է նախագահ Դոնալդ Թրամփի կողմից, ով սպառնացել է ի պատասխան հեռացնել ընկերության կառավարության դրամական օժանդակությունները[27]։

Ի պատասխան 2022 թվականի հունիսին Ջեներալ մոթորսում դիվիդենդները վերականգնելու մասին բաժնետերերի հարցին՝ Բառան ասաց, որ ընկերությունը «հստակ առաջնահերթություն» ունի՝ «արագացնել մեր էլեկտրական փոխադրամիջոցի պլանները» և մինչև 2035 թվականը առաջարկել միայն էլեկտրական փոխադրամիջոցներ[28]։

Ատյաններ և խորհուրդներ խմբագրել

Բառան եղել է Ջեներալ Դինամիկսի տնօրենների խորհրդի անդամ։ Նա ծառայում է Detroit Economic Club–ի և Detroit Country Day School–ի տնօրենների խորհրդում[29][30][31]։ Նա Սթենֆորդի համալսարանի հոգաբարձուների խորհրդի, Սթենֆորդի բարձրագույն դպրոցի բիզնեսի խորհրդատվական խորհրդի և Դյուկի համալսարանի հոգաբարձուների խորհրդի անդամ է[32][33]։

2017 թվականի օգոստոսին նա ընտրվել է Ուոլթ Դիսնեյ ընկերության խորհրդի անդամ[34][35][36]։ Նա այս խորհրդի կազմում ընտրված 12-րդ մարդն էր և 4-րդ կինը[37]։

2022 թվականի մարտին նա նշանակվել է Ներքին անվտանգության խորհրդատվական խորհրդի անդամ՝ ներքին անվտանգության քարտուղար Ալեխանդրո Մայորկասի կողմից[38]։

Պարգևներ և կոչումներ խմբագրել

Բառան 2013 թվականին Forbes-ի ամենաազդեցիկ կանանց ցուցակում 35-րդն էր՝ 2018 թվականին բարձրանալով չորրորդ հորիզոնականը՝ ամենահզոր կանանց ցանկում[39]։

2014 թվականի մայիսին նա հանդես եկավ մեկնարկային ուղերձով Միչիգանի համալսարանի Էն Արբոր համալիրի համար Միչիգան ​​մարզադաշտում և ստացավ պատվավոր կոչում[40]։ 2018 թվականին նա ստացել է Դյուկի համալսարանի պատվավոր դոկտորի կոչում, իսկ 2022 թվականին նա հանդես է եկել դպրոցի մեկնարկային ուղերձով[41]։

Բառան 2015 թվականին Fortune ամսագրի ամենահզոր կանանց ցուցակում զբաղեցրել է առաջին տեղը՝ նախորդ տարվա երկրորդ տեղի փոխարեն[42]։

2017 թվականին նա մնացել է Fortune-ի ամենաազդեցիկ կանանց ցուցակի առաջին տեղում[43] և նույն տարում զբաղեցրել է Ֆորբսի՝ աշխարհի 100 ամենաազդեցիկ կանանց ցուցակի 5-րդ տեղը[44]։

2014 թվականի ապրիլին Բառան ցուցադրվել է Թայմի «Աշխարհի 100 ամենաազդեցիկ մարդիկ» ամսագրի շապիկին[45]։

2016 թվականի դեկտեմբերին Բառան միացավ բիզնես ֆորումին, որը կազմակերպվել էր այն ժամանակվա նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփի կողմից՝ տնտեսական հարցերի վերաբերյալ ռազմավարական և քաղաքական խորհրդատվություն տրամադրելու համար[46]։ Այնուամենայնիվ, նա լքեց ֆորումը 2017 թվականին՝ Շառլոտսվիլի բողոքի ցույցերին Թրամփի արձագանքից հետո։

Բառան պարգևատրվել է 2023 թվականին Արթուր Վ. Փեյջ Կենտրոնի մրցանակաբաշխության ժամանակ[47], որտեղ նա ստացել է Լարի Ֆոսթերի մրցանակ հանրային հաղորդակցության մեջ ազնվության համար։

Բառան 2018 թվականի փետրվարին ընտրվել է ճարտարագիտական ազգային ակադեմիայի անդամ[48][49]։ 2018 թվականի սեպտեմբերին Բառան արժանացել է Յեյլի գլխավոր գործադիր առաջնորդության ինստիտուտի Առաջնորդության լեգենդ մրցանակին[50]։ Institutional Investor-ի ամենամյա հետազոտության մեջ՝ 2019թվականի Համաամերիկյան գործադիր թիմի բարձրագույն ղեկավարների շրջանում, Բառան առաջին տեղն է զբաղեցրել ավտոմեքենաների և ավտոպահեստամասերի ոլորտում[51]։

Բառան ընտրվել է 2021 թվականի անդրանիկ Ֆորբս 50-ից բարձր 50 ցանկում՝ կազմված ձեռներեցներից, առաջնորդներից, գիտնականներից և ստեղծագործողներից, ովքեր 50 տարեկանից բարձր են[52]։ 2021 թվականին նա ընդգրկվել է Թայմ 100-ում՝ Թայմի ամենամյա՝ աշխարհի 100 ամենաազդեցիկ մարդկանց ցուցակում[53]։

Անձնական կյանք խմբագրել

Բառան ամուսնացած է խորհրդատու Թոնի Բառայի հետ, ում հետ ծանոթացել է Քեթերինգի համալսարանում սովորելու տարիներին, ունի երկու երեխա և երկու շուն[6]։ Նրանք ապրում են Դեթրոյթի արվարձաններից մեկում՝ Նորթվիլլում։ Նա նաև բնակարան ունի Դետրոյթի կենտրոնում[54]։

Նա նշել է Chevrolet Camaro-ն և Pontiac Firebird-ը որպես իր նախընտրելի մեքենաներ[16]։ Բառան մի փոքր տիրապետում է ֆիններենին[55]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
  2. 2,0 2,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  3. https://web.archive.org/web/20220131121232/https://time.com/collection/100-most-influential-people-2021/
  4. Wayland, Michael (2021 թ․ հուլիսի 12). «Ford and GM replace 'chairman' title with gender-neutral 'chair'». CNBC (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 21-ին.
  5. Muller, Joann. «Exclusive: Inside New CEO Mary Barra's Urgent Mission To Fix GM». Forbes (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 23-ին.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Vlasic, Bill (2013 թ․ դեկտեմբերի 10). «G.M. Names First Female Chief Executive». The New York Times. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
  7. 7,0 7,1 «Dan Akerson to Retire as GM CEO in January 2014 Mary Barra to Become Next CEO; Dan Ammann Named President». General Motors. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.
  8. Wayland, Michael (2020 թ․ փետրվարի 5). «GM swings to a loss in the fourth quarter as 40-day strike erodes profits». CNBC (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 6-ին.
  9. Taylor, Alex (2012 թ․ դեկտեմբերի 17). «Mary Barra: GM's next CEO?». CNN/Fortune. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
  10. Niskakangas, Tuomas (2013 թ․ դեկտեմբերի 16). «New CEO of automotive icon is of Finnish descent». Helsinki Times.
  11. «A Look at Mary Barra, GM's First Female CEO». The Wall Street Journal. 2013 թ․ դեկտեմբերի 10. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
  12. «Mary Barra Fast Facts».
  13. «Meet Mary Barra, Kettering graduate '85 | Kettering University Online». online.kettering.edu (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 23-ին.
  14. «Tau Beta Pi – NAE class 2018». Knoxville, Tennessee: Tau Beta Pi. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 2-ին. «Mary T. Barra, Michigan Zeta '85»
  15. 15,0 15,1 15,2 «Mary Barra: Executive Profile & Biography». Bloomberg Businessweek. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
  16. 16,0 16,1 «Mary Barra, G.M.'s New Chief, Speaking Her Mind». The New York Times. 2013 թ․ դեկտեմբերի 10. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
  17. «GM CEO Mary Barra says too many women quit their jobs for the wrong reason». Quartz at Work (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 13-ին.
  18. Bunkley, Nick; Vlasic, Bill (2011 թ․ հունվարի 20). «G.M. Names New Leader for Global Development». The New York Times. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
  19. «About GM: Mary T. Barra». General Motors. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 10-ին.
  20. Rebuilding a Giant: Mary Barra, CEO, General Motors, New Corner, June 5, 2015
  21. «General Motors (GM): Safety Recalls Add Up to 84 in 2014». Zacks Equity Research. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 5-ին.
  22. «GM reverses openness pledge: Our view». USA Today. 2014 թ․ հուլիսի 23. Վերցված է 2014 թ․ հուլիսի 23-ին.
  23. «Is General Motors buying awards for Mary Barra?». Autoblog. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 21-ին.
  24. «GM CEO Mary Barra says too many women quit their jobs for the wrong reason». Quartz at Work (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ փետրվարի 26-ին.
  25. Vlasic, Bill (2017 թ․ հոկտեմբերի 9). «G.M. Acquires Strobe, Start-Up Focused on Driverless Technology». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ հոկտեմբերի 17-ին.
  26. Naughton, Nora. «GM paid CEO Mary Barra nearly $22M in 2017». The Detroit News.
  27. 27,0 27,1 Ferris, Robert (2018 թ․ նոյեմբերի 26). «GM to halt production at several plants, cut more than 14,000 jobs». CNBC.
  28. Wayland, Michael (2022 թ․ հունիսի 13). «GM's stock closes below IPO price for first time since October 2020». CNBC. Վերցված է 2022 թ․ հունիսի 13-ին.
  29. «Dykema Chairman and CEO Peter Kellett Elected to the Detroit Economic Club Board of Directors». www.dykema.com (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 19-ին.
  30. «Detroit Country Day School announces new trustees, including GM CEO Mary Barra». The Oakland Press (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 19-ին.
  31. Grossman, Jay. «GM CEO Mary Barra joins Detroit Country Day School Board of Trustees». HometownLife (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 19-ին.
  32. Burden, Melissa. «GM CEO Barra joins Stanford University board». Detroit News (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ փետրվարի 14-ին.
  33. «Three Join Board of Trustees». today.duke.edu (անգլերեն). 2020 թ․ հուլիս. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 3-ին.
  34. Golum, Rob; Welch, David (2017 թ․ օգոստոսի 24). «Barra elected to Walt Disney board». Automotive News.
  35. McNary, Dave (2017 թ․ օգոստոսի 24). «General Motors Chairman Mary T. Barra Joins Disney Board of Directors». Variety (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 1-ին.
  36. «GM CEO Mary Barra Joins Disney's Board Amid Successor Search». Fortune (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 1-ին.
  37. «Disney Adds General Motors CEO to Board of Directors». The Hollywood Reporter (անգլերեն). 2017 թ․ օգոստոսի 24. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 26-ին.
  38. «MaryBarra». DHS (անգլերեն). 2022 թ․ մարտ. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 26-ին.
  39. «The World's 100 Most Powerful Women». Forbes. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 26-ին.
  40. Goudreau, Jenna (2012). «Mary Barra». Forbes. Վերցված է 2012 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
  41. «Mary Barra: Five Lessons From The Kitchen Table». Duke Today. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 29-ին.
  42. «Mary Barra». Fortune. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  43. «Mary Barra». Fortune. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 3-ին.
  44. «World's Most Powerful Women». Forbes (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ մարտի 29-ին.
  45. Iacocca, Lee. «Mary Barra: The World's 100 Most Influential People». TIME.com.
  46. Bryan, Bob (2016 թ․ դեկտեմբերի 2). «Trump is forming an economic advisory team with the CEOs of Disney, General Motors, JPMorgan, and more». Business Insider. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 1-ին.
  47. «Mary Barra, Lester Holt, Jon Iwata headline annual Page Center Awards | Penn State University».
  48. «National Academy of Engineering Elects 83 Members and 16 Foreign Members» (Press release). Washington, D.C.: National Academy of Engineering. 2018 թ․ փետրվարի 7. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2020 թ․ ապրիլի 2-ին. «For leadership in automotive manufacturing, product engineering, and product development.»
  49. «Class of 2018 Elected : New Members». The Bridge. Washington, D.C.: National Academy of Sciences. 48 (1): 47. Spring 2018. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 2-ին.
  50. «Chief Executive Leadership Institute Honors Mary T. Barra with Legend in Leadership Award». Yale School of Management (անգլերեն). 2018 թ․ սեպտեմբերի 24. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 19-ին.
  51. Whyte, Amy (2018 թ․ նոյեմբերի 13). «These Are America's Top Executives Jamie Dimon, Tim Cook, and Mary Barra are among members of II's 2019 All-America Executive Team». Institutional Investor. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 29-ին.
  52. Gross, Elana Lyn; Voytko, Lisette; McGrath, Maggie (2021 թ․ հունիսի 2). «The New Golden Age». Forbes. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 2-ին.
  53. O'Kane, Caitlin (2021 թ․ սեպտեմբերի 15). «Prince Harry and Meghan Markle are on Time's "100 Most Influential People" list». CBS News (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 15-ին.
  54. Bennett, Jeff; Murray, Sara (2013 թ․ դեկտեմբերի 11). «Longtime Insider Is GM's First Female CEO». The Wall Street Journal. էջեր A1, A10. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 11-ին.
  55. «Barra's Finnish roots». Yle Uutiset (անգլերեն). 2013 թ․ դեկտեմբերի 16. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 11-ին.