Կիտրոնաթիթեռ կլեոպատրա
Կիտրոնաթիթեռ կլեոպատրա[1] (լատին․՝ Gonepteryx cleopatra), սպիտակաթիթեռների (Pieridae) ընտանիքի մեջ մտնող Gonepteryx ցեղի ցերեկային թիթեռ։ Տեսակը նկարագրված է շվեդ բնախույզ Կարլ Լիննեյի կողմից 1767 թվականին, իր տեսակային անվանումը ստացել է ի պատիվ եգիպտական թագուհի Կլեոպատրայի։
| Կիտրոնաթիթեռ կլեոպատրա | |
|---|---|
_Gonepteryx_cleopatra_-_Vaour_Tarn_France_-_male.jpg) | |
| Տեսակ | տաքսոն |
| Անվանված է | Կլեոպատրա |
 Gonepteryx cleopatra Վիքիպահեստում | |
Նկարագրություն
խմբագրելԹևերի բացվածքը 50—70 մմ[2]։ Արուի թևերի հիմնական ֆոնը արևային դեղին է։ Արուների առջևի թևերի վերին մասում կան նարնջագույն մեծ հատվածներ։ Առջևի թևերի գագաթը ձգված է սուր ատամնավոր ձևով, հետևի թևերի վրա ջղերը ևս ատամնավոր են՝ Cu1: Թևերի առջևի և արտաքին ծայրերում գտնվում են մուգ կետեր։ Կենտրոնական հատվածի վերին մասում գտնվող պուտերը վառ նարնջագույն են, հետին թևերի վրա դրանք ավելի մեծ չափսերի են։ Սեռային դիմորֆիզմը արտահայտվում է էգերի մոտ հիմնական ֆոնի ավելի բաց գունավորմամբ, որը հանդիսանում է սպիտակաթիթեռ, և նրանց մոտ հետին թևերի վրա նարնջագույն բծավորության բացակայությամբ։
Արեալ
խմբագրելԱյս տեսակի արեալը տեղակայված է Պալեարկտիկայի հարավ-արևելքում՝ Հարավային Եվրոպայում, Աֆրիկայի հյուսիսում և Մերձավոր Արևելքում։
Եվրոպայի տարածքում արեալը՝ Ալբանիա, Բուլղարիա, Հունաստան, Իսպանիա, Իտալիա, Կորսիկա, Կրետե, Մալթա, Պորտուգալիա, Սարդինիա, Սիցիլիա, Թուրքիա՝ եվրոպական մաս, Ֆրանսիա[3]։
Ժ. Ռոբերը ռուսական Հեռավոր Արևելքի (Վլադիվոստոկ) համար Ա.Զեյցի[4] աշխատանքում մի արուի համար սխալմամբ մատնանշել է այս տեսակը[1]։ Այս նմուշի համար բնութագրվել էր G. cleopatra orientalis Röber in Seitz, 1907 ենթատեսակը (այժմ՝ անընդունելի)։ Ինչպես գտնում են որոշ հեղինակներ, տեղի է ունեցել պիտակների շփոթմունք[5][6]։ Բայց չի բացառվում, որ այս արուն իրոք սերում է Վլադիվոստոկից և հանդիսանում է մեծ կիտրոնաթիթեռ[1]։ Նմանատիպ առջևի թևերի վերին մասում մեծ նարնջագույն հատվածներով ձևերը, որոնք իրոք շատ նման են կլեոպատրա կիտրոնաթիթեռի նկարին, հայտնի են Հարավային Եվրոպայում՝ Գերմանիայում, կիտրոնաթիթեռի մոտ տեսակի՝ ab. progressiva Geest[1]:
Կենսաբանություն
խմբագրել
Հանդիպում են հազվադեպ անտառներում, անտառային կածաններում։ Մեկ տարվա ընթացքում զարգանում է մեկ սերնդով։ Հարավային Իսպանիայում տալիս է երկու սերունդ մեկ տարվա ընթացքում։ Թռիչքի ժամանակը՝ մայիսից օգոստոս։ Այնուհետև երկու սեռի թիթեռներն էլ ձմեռում են, և նրանց թռիչքը շարունակվում է գարնանը։
Էգը բեղմնավորումից հետո ձվադրում է թրթուրները կերային բույսերի բողբոջների, երիտասարդ ընձյուղների և ճյուղերի վրա։ Երիտասարդ թրթուրները սկզբնական շրջանում քերում են տերևները, իսկ ավելի ուշ՝ կրծում։ Թրթուրների սննդային բույսը՝ Rhamnus alaternus հարսնյակը բաց կանաչ գույնի է։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Кошкин Е.С. Лимонницы (Lepidoptera, Pieridae: Gonepteryx) Дальнего Востока России: таксономия, биология и распространение. Амурский зоологический журнал I (4), 2009. С. 374-385
- ↑ Tristan Lafranchis, Motyle dzienne, przewodnik terenowy i klucz do rozpoznawania. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2007. ISBN 978-83-7073-476-3
- ↑ O. Karsholt, J. Razowski (eds.), 1996. The Lepidoptera of Europe: a distributional checklist
- ↑ Seitz A. The Macrolepidoptera of the World. Vol. I: The Macrolepidoptera of the Palaearctic Fauna. T. 1: Diurnals. Stuttgart: Fritz Lehmann Verlag, 1907. 380 pp
- ↑ Некрутенко Ю.П. Филогения и географическое распространение рода Gonepteryx (Lepidoptera, Pieridae). Опыт историко-зоогеографического исследования. Киев: Наукова думка, 1968. 128 с.
- ↑ Kudrna O. A revision of the genus Gonepteryx Leach (Lep., Pieridae) // Entomologist’s Gazette, 1975. Vol. 26. P. 3-37
Գրականություն
խմբագրել- Bernard d'Abrera, Butterflies of the Holarctic Region, Part I, Hill House, Victoria 1990, S.98
- Tom Tolman/Richard Lewington, Collins Butterfly Guide, HarperCollins, London, 2008
 | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կիտրոնաթիթեռ կլեոպատրա» հոդվածին։ |
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կիտրոնաթիթեռ կլեոպատրա» հոդվածին։ |