Լաստենի գորշագույն

բույսերի տեսակ
Լաստենի
Լաստենի
Լաստենի
Դասակարգում
Թագավորություն  Բույսեր (Plantae)
Տիպ/Բաժին Անոթավոր բույսեր (Tracheophyta)
Ենթատիպ Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes)
Կարգ Հաճարածաղկավորներ (Fagales)
Ընտանիք Կեչազգիներ (Betulaceae)
Ենթաընտանիք Կեչայիններ (Betuloideae)
Ցեղ Լաստենի (Alnus)
Տեսակ Լաստենի (A. incana)
Միջազգային անվանում
Alnus incana
Տարածվածություն և պահպանություն
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝
Քիչ մտահոգող տեսակ

Տաքսոնի տարածվածությունը
Տաքսոնի տարածվածությունը

Լաստենի գորշագույն - (լատին․՝ Álnus incána) Կեչազգիների ընտանիքից է։ Մինչև քսան մետր բարձրության հասնող ծառ է, ծաղկում է ապրիլ - մայիս ամիսներին, պտուղները հասունանում են հոկտեմբերին, սակայն կոները բացվում են, սերմերը թափվում միայն փետրվար - մարտ ամիսներին։ Լաստենին խոնավասեր բույս է։ Աճում է գետերի և գետակների հովիտներում, լճերի ափերին, խոնավ անտառներում, նախաանտառային գոտիներում և այլն։ Դեղորայքային հումքը լաստենու կոներն են, որոնք հավաքում են աշնանը և ձմռանը` հոկտեմբերից մինչև մարտ ամիսները ընկած ժամանակամիջոցում։ Մկրատով կտրում են բարակ ճյուղերը և ձեռքով դրանց վրայից հավաքում կոները, որոնք հետո չորացնում են տաք տեղերում կամ վառարաններում։ Չոր կոները պահպանվում են չորս տարի։

Քիմիական կազմը խմբագրել

Հարուստ է դաբաղող նյութերով։ Պարունակում է նաև ալկալոիդներ և այլ նյութեր։

Բուժական ազդեցությունը խմբագրել

Ունի արտահայտված հակալուծողական հատկություն։ Աչքի է ընկնում նաև հակաբորբոքային, հյուսվածքների ամբողջականությունը վերականգնող ազդեցություններով։ Կիրառվում է բարակ և հաստ աղիների, լուծով ուղեկցվող բորբոքային հիվանդությունները բուժելիս։ Օգտակար է նաև ստամոքսի և տասներկումատնյա աղու խոցային հիվանդությունների, այրվածքների, մաշկի և բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի բորբոքումների ժամանակ։

Կիրառման եղանակները։ Ջրաթուրմ խմբագրել

Պատրաստում են չորս գրամ կոները մեկ բաժակ եռման ջրում թրմելով։ Ջրաթուրմը կարելի է պատրաստել նաև լաստենու կեղևից` տասնհինգ գրամ հումքը մեկ բաժակ եռման ջրում թրմելու ձևով։ Խորհուրդ է տրվում խմել մեկ ճաշի գդալ, օրական երեքից - չորս անգամ։ Լաստենու կոները եփուկի ձևով կիրառվում են նաև այրվածքների և մաշկի բորբոքումների ժամանակ` թրջոցներ դնելով, լոգանք ընդունելով։

Աղբյուր խմբագրել

  • Է. Գ. Ղուկասյան - Բուժում դեղաբույսերով։ Երևան։ «Նարեկացի» 1992 թվական էջ 43