Իտալական լիրա

Իտալական լիրա (իտալ.՝ lira italiana), Իտալիայի, Սան Մարինոյի և Վատիկանի դրամական արժեքը մինչ եվրոյի շրջանառություն մտնելը (2002 թվական)։

Իտալական լիրա իտալ.՝ Lira italiana
2000 լիրա անվանական արժեքով թղթադրամ
ISO 4217 կոդ	ITL
Պաշտոնական օգտագործում	Վատիկան Սան Մարինո
Կազմված է	100 չենտեզիմո
Նշան	£ (₤) • L
Մետաղադրամներ	1, 2, 5, 10, 20, 50, 100, 200, 500, 1000
Թղթադրամներ	1000, 2000, 5000, 10 000, 50 000, 100 000, 500 000
Կենտրոնական բանկ	Իտալիայի բանկ
Վեբ-կայք	www.bancaditalia.it
Փողերի տպում	Իտալիա
Դրամահատարան	Պետական տպագրության և դրամի ինստիտուտ
1 EUR	= 1936,27 ITL

Տե՛ս նաև՝ Լիրա

Պատմություն

Իտալական լիրայի ծագումը

Իտալական լիրան ի հայտ է եկել կայսր Կառլոս Մեծի բարեոխումների արդյունքում մոտ 780-790 թվականներին, որի արդյունքում հռոմեական ոսկե սոլիդուսները փոխվել են արծաթե կարոլինգական դենարներով։ Կարոլինգական դենարը պարունակում էր 95 հարգի 1,76 գրամ արծաթ և իրենից դրոշմված մետաղադրամ էր ներկայացնում (ընդհանուրը և միակը ողջ կայսրությունում)։ Դրամական միավորի կարգավիճակով օգտագործվում էին «սոլիդ» (համարժեք է 12 դենարի) և «լիրա» (համարժեք է 240 դենարի կամ 20 սոլիդի) հասկացությունները, ընդ որում ո՛չ սոլիդը և ո՛չ էլ լիրան որպես մետաղադրամ չեին թողարկվում։ Լիրա անվանումը ծագում է լատին․՝ libra բառից (լատին․՝ թարգմանաբար՝ ֆունտ կամ կշեռք)։

Լիրան Իտալիայի հանրապետություններում

Լիրա անվանական գնով առաջին մետաղադրամ է դարձել վենետիկական Տրոն լիրան որը լույս է տեսել 1472 թվականին։ 1474 թվականին լիրային փոխարինելու եկավ մոչենիգոն, որը քաշային չափանիշներով չէր տարբերվում լիրայից սակայն ուրիշ պատկեր ուներ։ Մոչենիգոն հատվել է ընդհուպ 1575 թվականը։

Ստորև ներկայացված են վերջին թողարկման իտալական թղթադրամների պատկերները։

Պատկեր	Արժեք	Հիմնական գույներ	Չափս	Նկարագրություն
				Դարձերես	Դիմերես
	1000 լիրա	Կարմիր Մանուշակագույն	112 x 62 մմ	Մանկավարժ Մարիա Մոնտեսսորիի դիմանկարը	Կինը աշխատում է երեխայի հետ Մոնտեսսորիի մեթոդով
	2000 լիրա	Դարչնագույն	118 x 60 մմ	Ռադիոտեխնիկ Գուլիելմո Մարկոնիի դիմանկարը	Մարկոնիի «Էլետրա» զբոսանավը Գլեյս Բեյ կայարանի ռադիոաշտարակ Նոր Շոտլանդիայում Տելեգրաֆ
	5000 լիրա	Ձիթապտղի կանաչ Երկնագույն	126 x 70 մմ	Կոմպոզիտոր Վինչենցո Բելլինիի դիմանկարը Մասսիմո Բելլինիի թատրոնը Կատանիայում	Բելլինիի հեղինակած «Նորմա» օպերայի տեսարաններից մեկը
	10000 լիրա	Մուգ կապույտ	133 x 70 մմ	Գիտնական Ալեսանդրո Վոլտայի դիմանկարը	«Վոլտայի տաճար» թանգարանը Կոմոյում
	50000 լիրա	Մանուշակագույն Բաց կանաչ	150 x 70 մմ	Ճարտարապետ Լորենցո Բերնինիի դիմանկարը Տրիտոնի շատրվանը	Ձիու արձան Վատիկանի Սուրբ Պետրոսի տաճարում
	100000 լիրա	Մուգ դարչնագույն Կարմիր Բաց կանաչ	156 x 70 մմ	Նկարիչ Կարավաջոյի դիմանկարը Կինը և տղամարդը որոնք պատկերված են նրա «Բախտագուշակը» կտավի վրա	Մրգերի զամբյուղ
	500000 լիրա	Երկնագույն Կապույտ	163 x 78 մմ	Նկարիչ Ռաֆայել Սանտիի դիմանկարը Գալատեայի հաղթանակը	Աթենական դպրոց

Մետաղադրամներ

Ստորև ներկայացված են վերջին թողարկման իտալական մետաղադրամների պատկերները։

• 

  500 լիրա (1960 թվական)։ Դարձերեսում պատկերված են Կոլումբոսի առագաստանավերը։

• 

  200 լիրա

Գրականություն

• Самаркин В. В.: К. М. ЧИПОЛЛА. Монета и средиземноморская цивилизация. Венеция, 1957 (С. М. Cipolla. Moneta e viciltà mediterranea. Venezia, 1957, pp. 97). К. М. ЧИПОЛЛА. Превращения лиры. Милан, 1958 (С. М. Cipolla. Le avventure della lira. Milano, 1958, pp. 136).
• Schrötter Friedrich Freiherr von Lira Tron // Wörterbuch der Münzkunde / Wörterbuch der Münzkunde. — zweite, unveränderte Auflage. — Berlin: J. Guttenberg Verlagsbuchhandlung, 1970. — S. 355. — 757 S.
• Нумизматический словарь / [Автор: Зварич В.В.]. — 4-е изд.. — Львов: Высшая школа, 1980.
• Словарь нумизмата / [Авторы: Фенглер Х., Гироу Г., Унгер В.] / Пер. с нем. М. Г. Арсеньевой / Отв. ред. В. М. Потин. — 2-е изд., перераб. и доп.. — М.: Радио и связь, 1993. — ISBN 5-256-00317-8

Արտաքին հղումներ

• Իտալիայի մետաղադրամներ (կատալոգ և պատկերասրահ)
• Իտալիայի թղթադրամների պատկերասրահ(գերմ.)(անգլ.)

Մեդիա ֆայլեր

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Իտալական լիրա կատեգորիայում։