Ժան Վենսանովիչ Բելենյուկ (հունվարի 24, 1991(1991-01-24), Կիև, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ուկրաինացի հունահռոմեական ոճի ըմբիշ և քաղաքական գործիչ։ 2020 թվականի օլիմպիական չեմպիոն, 2016 թվականի Օլիմպիական խաղերի արծաթե մեդալակիր, աշխարհի կրկնակի չեմպիոն, Եվրոպայի եռակի չեմպիոն։ 2019 թվականի Եվրոպական խաղերի չեմպիոն Մինսկում։ Ուկրաինայի սպորտի վաստակավոր վարպետ։ Ուկրաինայի Գերագույն ռադայի IX գումարման ժողովրդական պատգամավոր 2019 թվականից։ «Ժողովրդի ծառա» քաղաքական կուսակցության պատգամավորական խմբակցության անդամ[1]։

Ժան Բելենյուկ
Անձնական տեղեկություն
Սեռ՝արական
Ամբողջական անուն՝ֆր.՝ Jean Ndagijimana-Beleniouk և ուկրաիներեն՝ Жан Венсанович Беленюк
Մասնագիտացում՝մարզիկ, ըմբիշ և քաղաքական գործիչ
Երկիր՝ Ուկրաինա
Ծննդյան ամսաթիվ՝հունվարի 24, 1991(1991-01-24) (33 տարեկան)
Ծննդավայր՝Կիև, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
1,78 մետր
Քաշ՝85 կիլոգրամ

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է 1991 թվականին Կիևում։ Նրա հայրը՝ Ռուանդայի քաղաքացի, հետագայում (1994 թ.) զոհվեց ռազմական հեղաշրջման արդյունքում՝ հայրենիքում քաղաքացիական պատերազմի ընթացքում[2]։ Դաստիարակվել է ուկրաինացի մայրիկի կողմից։ Ըմբշամարտով զբաղվել է 2000 թվականին։

2010 թվականին դարձել է պատանիների աշխարհի առաջնության արծաթե մեդալակիր։ 2011 թվականին դարձել է Եվրոպայի պատանիների չեմպիոն և հունահռոմեական ըմբշամարտի պատանիների աշխարհի առաջնության բրոնզե մեդալակիր[3]։ 2012 թվականին նվաճել Է Եվրոպայի առաջնության բրոնզե մեդալ։ 2013 թվականին դարձել է Կազանի ամառային ունիվերսիադայի բրոնզե մեդալակիր։ 2014 թվականին դարձել Է Եվրոպայի չեմպիոն և աշխարհի առաջնության բրոնզե մեդալակիր։ 2015 թվականին նվաճել է Եվրոպական խաղերի արծաթե մեդալ։ 2016 թվականին կրկին դարձել Է Եվրոպայի չեմպիոն։ 2020 թվականի օլիմպիական չեմպիոն Ճապոնիայում։

2015 թվականի սեպտեմբերի 10-ին ըմբշամարտի աշխարհի առաջնության եզրափակչում 6:0 հաշվով հաղթելով Ուզբեկստանից Ասիայի չեմպիոն Ռուստամ Ասակալովին՝ 85 կգ քաշային կարգում դարձել է աշխարհի չեմպիոն։ 2016 թվականի օգոստոսի 15-ին դարձել է Ռիո դե Ժանեյրոյի Ամառային Օլիմպիական խաղերի արծաթե մեդալակիր մինչև 85 կգ քաշային կարգում՝ եզրափակչում պարտվելով ռուս Դավիթ Չակվետաձեին[4]։

2016-ի Օլիմպիական խաղերում ելույթ ունենալուց հետո Բելենյուկը խոսեց Ուկրաինայում ըմբիշների պատրաստման վատ պայմանների մասին[5], սակայն հերքել է քաղաքացիության հնարավոր փոփոխության մասին ենթադրությունները[6]։

2019 թվականին Ղազախստանում կայացած մոլորակի նախաօլիմպիական առաջնությունում մինչև 87 կգ քաշային կարգում Ժանը նվաճեց ոսկե մեդալ՝ դառնալով աշխարհի չեմպիոն և օլիմպիական արտոնագիր ստացավ իր ազգային օլիմպիական կոմիտեի համար։

Վարշավայում ընթացող ըմբշամարտի Եվրոպայի 2021 թվականի առաջնությունում մինչև 87 կգ քաշային կարգում ուկրաինացի մարզիկը կարողացել է բրոնզե մեդալ նվաճել։ 2021 թվականի օգոստոսի 4-ին Տոկիոյի 2020 թվականի Ամառային Օլիմպիական խաղերում նվաճել է ոսկե մեդալ՝ եզրափակչում հաղթելով Վիկտոր Լերինցին։ 2022 և 2023 թվականներին դարձել Է Ուկրաինայի չեմպիոն[7]։

Ավարտել է Ուկրաինայի ֆիզիկական դաստիարակության և սպորտի ազգային համալսարանը (սպորտի հոգեբանության մագիստրոս) և անձնակազմի կառավարման միջտարածաշրջանային ակադեմիան՝ «Բիզնեսի կառավարում» մասնագիտությամբ։

Մարզիկ-հրահանգիչ ԲԿՄԱ ՈւԶՈւ, Ուկրաինայի զինված ուժերի լեյտենանտ։

2019 թվականի օգոստոսի 29-ից՝ Ուկրաինայի Գերագույն ռադայի IX գումարման Ժողովրդական պատգամավոր «Ժողովրդի ծառա» կուսակցությունից[8]։ Ընտրություններին եղել է կուսակցական ցուցակի 10-րդ համարը։ Ռադայում երիտասարդության և սպորտի հարցերի հանձնաժողովի նախագահի առաջին տեղակալն է, ընդգրկված է Ճապոնիայի, Մեծ Բրիտանիայի և Հյուսիսային Իռլանդիայի Միացյալ Թագավորության և Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների հետ միջխորհրդարանական կապերի խմբերում։

 
Բելենյուկը ոսկե մեդալով 2020 թվականի Տոկիոյի ամառային Օլիմպիական խաղերում

2020 թվականի դեկտեմբերի 7-ին ընդգրկվել է ուկրաինացի ֆիզիկական անձանց ցուցակում, որոնց դեմ Ռուսաստանի կառավարությունը պատժամիջոցներ է սահմանել[9]։

2021 թվականին Տոկիոյի Օլիմպիական խաղերում ոսկե մեդալ է նվաճել մինչև 87 կգ քաշային կարգում։ Այդ ոսկին միակն էր Ուկրաինայի հավաքականի համար Տոկիոյի խաղերում։

2021 թվականի հոկտեմբերի 6-ին մարզիկը հայտարարել է, որ ցանկանում է վաճառել իր մրցանակը, իսկ հասույթը տրամադրել բարեգործությանը[10]։

Մրցանակներ խմբագրել

  • «Աշխատանքի և արիության համար» մեդալ (2013 թվականի հուլիսի 25), «Կազանում կայացած XXVII համաշխարհային ամառային ունիվերսիադայում մարզական բարձր արդյունքների հասնելու, ցուցաբերած նվիրվածության և հաղթելու կամքի, Ուկրաինայի միջազգային հեղինակության բարձրացման համար»[11]։
  • «Արժանիքների համար» III աստիճանի շքանշան (4 հոկտեմբերի 2016), Բրազիլիայում կայացած ХХХ ամառային Օլիմպիական խաղերում մարզական բարձր արդյունքների հասնելու, նվիրվածության և հաղթելու կամքի դրսևորման համար[12]։
  • «Արժանիքների համար» իի աստիճանի շքանշան (2019 թվականի հուլիսի 15), Մինսկում (Բելառուսի Հանրապետություն) կայացած 2-րդ Եվրոպական խաղերում մարզական բարձր արդյունքների հասնելու, ցուցաբերած անձնվիրության և հաղթանակի կամքի համար[13]։
  • «Արժանիքների համար» I աստիճանի շքանշան (16 օգոստոսի 2021), Տոկիո քաղաքում (Ճապոնիա) կայացած ХХХ ամառային Օլիմպիական խաղերում մարզական բարձր արդյունքների հասնելու, ցուցաբերած անձնվիրության և հաղթանակի կամքի համար[14]։
  • մրցանակակիր զենք-9 մմ Մակարովի ատրճանակ (2020)[15]

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. «Офіційний портал Верховної Ради України». itd.rada.gov.ua. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 9-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 4-ին.
  2. «Жан Беленюк: «В Африке я слишком светлый, в Украине — слишком темный» — Прочие — ua.tribuna.com». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 5-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.
  3. Иван Синчук (2011 թ․ հուլիսի 28). «Итоги Чемпионата мира среди юниоров по греко-римской борьбе. Бухарест 2011 год». wrestlingua.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 9-ին. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 9-ին.
  4. «YouTube». www.youtube.com. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ մայիսի 25-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 8-ին.
  5. «Украинский борец после поражения от россиянина задумался о смене гражданства». Lenta.ru. 2016 թ․ օգոստոսի 16. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 17-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 16-ին.
  6. «Жан БЕЛЕНЮК: «Я никому не говорил, что меняю гражданство!»». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 16-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 16-ին.
  7. «Результати Чемпіонату України з греко-римської боротьби 2022». borba.com.ua. Վերցված է 2022 թ․ նոյեմբերի 28-ին.
  8. Украина — страна возможностей: Жан Беленюк идет на выборы Արխիվացված 2019-06-17 Wayback Machine 24tv.ua
  9. «О внесении изменений в постановление Правительства Российской Федерации от 1 ноября 2018 г. No 1300». government.ru (ռուսերեն). 2020 թ․ դեկտեմբերի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ դեկտեմբերի 11-ին. Վերցված է 2020 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  10. «Чернокожий олимпийский чемпион с Украины продаст золотую медаль Игр». lenta.ru. Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 19-ին.
  11. Указ Президента Украины № 392/2013 «О награждении государственными наградами Украины» Արխիվացված 2014-07-08 Wayback Machine
  12. «Указ Президента України від 4 жовтня 2016 № 429/2016 «Про відзначення державними нагородами України спортсменів та тренерів національної збірної команди України на Іграх ХХХІ Олімпіади»». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 5-ին.
  13. «Указ Президента України від 15 липня 2019 року № 522/2019 «Про відзначення державними нагородами України членів національної збірної команди України на II Європейських іграх»». Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ դեկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 16-ին.
  14. «Указ Президента України від 16 серпня 2021 № 361/2021 «Про відзначення державними нагородами України спортсменів — учасників літніх Олімпійських ігор та їх тренерів»». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ օգոստոսի 17-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  15. «Беленюк получил звание старшего лейтенанта и пистолет от Тарана». Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 15-ին.

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժան Բելենյուկ» հոդվածին։