Թեյմուրազ Մուրվանիձե

վրացի քանդակագործ

Թեյմուրազ Մուրվանիձե (վրաց.՝ მურაზ (თეიმურაზ) დავითის ძე მურვანიძე, Մուրազ Դավիդովիչ Մուրվանիձե, մայիսի 10, 1939(1939-05-10), Թբիլիսի, ԽՍՀՄ), թատերական նկարիչ, բեմանկարիչ, գեղանկարիչ, քանդակագործ։ Վրացական ԽՍՀ վաստակավոր արտիստ (1978): Ռուսաստանի գեղարվեստի ակադեմիայի արտասահմանյան պատվավոր անդամ[1]։

Թեյմուրազ Մուրվանիձե
Ծնվել էմայիսի 10, 1939(1939-05-10) (85 տարեկան)
ԾննդավայրԹբիլիսի, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն Վրաստան
ԿրթությունԹբիլիսիի գեղարվեստի ակադեմիա
Մասնագիտությունքանդակագործ, նկարիչ և բեմանկարիչ
Պարգևներ
 Muraz Murvanidze Վիքիպահեստում

Կենսագրություն

խմբագրել

Թեյմուրազ Մուրվանիձեն ծնվել է 1939 թվականին Թբիլիսիում։ Ավարտել է Թբիլիսիի գեղարվեստի ակադեմիան (Պ. Լապիաշվիլու դասարան)։ Բալետների, օպերային և դրամատիկական ներկայացումների բեմական դիզայնի և բեմական հագուստի հեղինակ է։ Վրացական և ռուսական թատրոնի վարպետների լավագույն ակադեմիական ավանդույթները Մուրվանիձեն մշակել է դիզայնի գունագեղ և անսպասելի կոնցեպտուալ լուծումներով[2]։

 
Թեյմուրազ Մուրվանիձեն Գեղամ Գրիգորյանի հուշարձանի բացման արարողության ժամանակ, Կոմիտասի անվան պանթեոն

Կնոջ՝ Թբիլիսիի օպերայի և բալետի թատրոնի բալետի պարուհի Մակա Մախարաձեի հետ նկարահանվել է «Լողորդը» ֆիլմում։

2018 թվականին Երևանի Կոմիտասի անվան պանթեոնում տեղադրված օպերային երգիչ Գեղամ Գրիգորյանի հուշարձանի հեղինակն է[3]։

Մախարաձե-Մուրվանիձե

խմբագրել
 
 
Կոտե Մախարաձե
(1926-2002)
 
Մեդեա Չախավա
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Մուրազ Մուրվանիձե
(1939)
 
Մակա Մախարաձե
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Նատո Մուրվանիձե

Թատերական ներկայացումներ

խմբագրել
  • 1971 թ. - «Համլետ», Թբիլիսիի օպերայի և բալետի թատրոն, բալետմայստեր՝ Վախթանգ Ճաբուկիանի
  • 1977 թ. - «Մծիրի» (հեռուստաբալետ)
  • 1978 թ. - «Ռոմեո և Ջուլիետ», Թբիլիսիի օպերայի և բալետի թատրոն, բալետմայստեր՝ Լեոնիդ Լավրովսկի, բալետմայստեր-բեմադրիչ՝ Միխայիլ Լավրովսկի
  • 1984 թ. - «Порги и Бес», Թբիլիսիի օպերայի և բալետի թատրոն, Մեծ թատրոն, «Ռոսիա» պետական կենտրոնական համերգասրահ, բալետմայստեր՝ Միխայիլ Լավրովսկի
  • 1985 թ. - «Ընձենավորը», Մարիինյան թատրոն, Օլեգ Վինոգրադով
  • 1986 թ. - «Պոտյոմկին», Մարիինյան թատրոն, Օլեգ Վինոգրադով
  • 1987 թ. - «Վարպետն ու Մարգարիտան». Բորիս Էյֆմանի անվան թատրոն, պարուսույց՝ Բորիս Էյֆման
  • 1987 թ. - «Ծովահեն», Մարիինյան թատրոն, Պյոտր Գուսև, ըստ Ժյուլ Ժոզեֆ Պեռոյի և Մարիուս Պետիպաի
  • 1995 թ. - «Խովանշչինա», Մեծ թատրոն, երաժշտական ղեկավար և դիրիժոր՝ Մստիսլավ Ռոստրոպովիչ, բեմադրությունը՝ Բորիս Պոկրովսկու, բեմանկարիչ՝ Թեյմուրազ Մուրվանիձե (Ֆեոդոր Ֆեդերովսկու էսքիզների օգտագործմամբ)[4]
  • 1999 թ. - «Դոն Կառլոս», Մարիինյան թատրոն, դիրիժոր՝ Ջանանդրևա Նոզեդա, բեմադրիչ՝ Յուրի Ալեքսնադրով
  • 2000 թ. - ապրիլի 14-16 «Լյուչիա դի Լամերմուր», Մարիինյան թատրոն, ռեժիսոր՝ Դավիդ Դոիաշվիլի, երաժշտական ղեկավար՝ Ջանանդրևա Նոզեդա

Պարգևներ

խմբագրել
  • Վրացական ԽՍՀ վաստակավոր արտիստ, 1978 թ.
  • Պիկասոյի միջազգային մրցանակի դափնեկիր[5]

Գրականություն

խմբագրել
  • В. Берёзкин «Все цвета радуги», Художники грузинского театра в Москве. - «Литературная Грузия», 1977. - № 8.
  • Г.Коваленко «Художники грузинского театра», К выставке шести сценографов в Москве. ВТО. - «Декоративное искусство СССР», 1978. - № 10.
  • Е. Л. Луцкая. «Теймураз Мурванидзе», в сб. «Художник и сцена». - М., 1988.
  • Д. Канделаки «Грузинские встречи». - 1990. - № 1.

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. «Теймураз Мурванидзе» (ռուսերեն). Российская Академия Художеств. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 23-ին.
  2. «История оперы и балета» (անգլերեն). Театр им.Палиашвили. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 23-ին.
  3. «Կբացվի Գեղամ Գրիգորյանի հուշարձանը». www.irates.am (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 29-ին.
  4. Пётр Поспелов «Русской опере обещана новая надежда» = Художники грузинского театра в Москве. — «Коммерсантъ», 11.11.1995. — В. 927. — № 209.
  5. Sputnik. «Художник Теймураз Мурванидзе – кандидат в мэры Тбилиси от объединения "Путь Грузии"». sputnik-georgia.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 29-ին.

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թեյմուրազ Մուրվանիձե» հոդվածին։