Մարիուս Պետիպա
Մարիուս Իվանովիչ Պետիպա (մարտի 11, 1818[1][2][3][…], , Մարսել[4] - հուլիսի 1 (14), 1910[2][5], Գուրզուֆ (քաղաքատիպ ավան, Ուկրաինա), Q14558467?, Յալթայի գավառ, Տավրիկյան նահանգ, Ռուսական կայսրություն[6][5]), ռուս բալետի արտիստ, բալետմայստեր։ Ծագումով՝ ֆրանսիացի։
| Մարիուս Պետիպա ֆր.՝ Michel-Victor-Marius-Alphonse Petipa | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մարտի 11, 1818[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | , Մարսել[4] |
| Մահացել է | հուլիսի 1 (14), 1910[2][5] (92 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Գուրզուֆ (քաղաքատիպ ավան, Ուկրաինա), Q14558467?, Յալթայի գավառ, Տավրիկյան նահանգ, Ռուսական կայսրություն[6][5] |
| Գերեզման | Տիխվինսկոե գերեզմանատուն |
| Քաղաքացիություն |  Ֆրանսիա և  Ռուսական կայսրություն |
| Կրթություն | Բրյուսելի թագավորական կոնսերվատորիա |
| Երկեր | Քնած գեղեցկուհի, Մարդուկ-Ջարդուկը, Կարապի լիճ, Դոն Կիխոտ և Բայադերկա |
| Մասնագիտություն | պարող, բալետմայստեր, պարուսույց, լիբրետիստ, բալետի պարող և ուսուցիչ |
| Աշխատատու | Մեծ թատրոն |
| Ամուսին | Մարիա Սուրովշչիկովա-Պետիպա և Լուբով Սավիցկայա |
| Ծնողներ | հայր՝ Ժան-Անտուան Պետիպա |
| Պարգևներ և մրցանակներ |     և  |
| Երեխաներ | Մարիա Պետիպա, Marius Mariusovich Petipa?, Mariy Petipa? և Nadezhda Petipa? |
Ստորագրություն | |
 Marius Petipa Վիքիպահեստում | |
1838 թվականից ելույթ է ունեցել Ֆրանսիայում, ԱՄՆ-ում, Իսպանիայում։ 1847 թվականից ապրել է Ռուսաստանում։ 1847—1855 թվականներին եղել է Մարիինյան թատրոնի արտիստ։ 1855-1887 թվականներին դասավանդել է Պետերբուրգի թատերական ուսումնարանում։ 1862 թվականից Պետերբուրգի բալետային խմբի բալետմայստեր, 1869-1903 թվականներին գլխավոր բալետմայստեր։ Ստեղծել է 60-ից ավելի բալետ, այդ թվում՝ Պունիի «Փարավոնի դուստրը»(1862), «Կանդավլոս արքան» (1868), Մինկուսի «Դոն Կիխոտ»(1869), «Բայադերկա»(1877)։ Երաժշտությունը, թեկուզ և սիմֆոնիգմից հեռու, Պետիպան դարձրել է պարի սիմֆոնիզացիայի հիմք (օրինակ, «Ստվերներ» տեսարանը «Բայադերկա»)։ Այդ փորձերը հիմնավորված դրսևորվել են Չայկովսկու «Քնած գեղեցկուհին» (1890), Գլազունովի «Ռայմոնդա» (1898) բալետներում։ Պետիպայի ստեղծագործական համագործակցությունը ռուս խոշոր կոմպոզիտորներ Չայկովսկու և Գլազունովի հետ 19 դարի ակադեմիական բալետային թատրոնը հասցրել է նոր բարձունքի, հարստացրել կառուցվածքային ձևերով և արտահայտչամիջոցներով։ ՍՍՀՄ-ում և արտասահմանում շարունակում են բեմադրել Պետիպայի լավագույն բալետները։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Internet Broadway Database — 2000.
- ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Departmental archives of Bouches-du-Rhône
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Большая российская энциклопедия (ռուս.) — М.: Большая российская энциклопедия, 2004.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Петипа Мариус Иванович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարիուս Պետիպա» հոդվածին։ |
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 9, էջ 253)։ 
|
|
Սա անձի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ |