Հերման Էմիլ Ֆիշեր
Հերման Էմիլ Ֆիշեր (գերմ.՝ Hermann Emil Fischer, հոկտեմբերի 9, 1852, Օյսկիրհեն - հուլիսի 15, 1919, Բեռլին), գերմանացի քիմիկոս-օրգանիկ և կենսաքիմիկոս, Պետերբուրգի ԳԱ արտասահմանյան թղթակից անդամ (1893) և պատվավոր անդամ (1913)։
.svg){kind=small}
Ավարտել է Ստրասբուրգի համալսարանը (1874)։ Եղել է Մյունխենի (1871՝-ից), Էռլանգենի (1882-ից), Վյուրցբուրգի (1885-ից) և Բեռլինի (1892—1919) համալսարանների պրոֆեսոր։ 1875 թվականին սինթեզել է ֆենիլհիդրազինը և այն օգտագործել որպես ռեակտիվ՝ տարբեր քիմիական ռեակցիաներում։ Ուսումնասիրել է պուրինային միացությունների կառուցվածքը, սինթեզել է կոֆեին, թեոբրոմին, ադենին, գուանին, պուրին (1897-98)։ 1903 թ.-ին սինթեզել է երկէթիլբարբիտուրաթթուն (քնաբեր դեղամիջոց)։
Սահմանել է ածխաջրերի ռացիոնալ բանաձևերը և անվանակարգը։ Առաջարկել է գլյուկոզիդների սինթեզի մեթոդ (1893)։ 1899 թվականից սկսել է ուսումնասիրել սպիտակուցները։ Ամինաթթուների վերլուծման իր իսկ ստեղծած եթերային եղանակով առաջինն է իրականացրել սպիտակուցների ճեղքման արգասիքների որակական և քանակական վերլուծությունը, հայտնաբերել մի քանի ամինաթթու, փորձով ապացուցել, որ սպիտակուցներում ամինաթթուները կապված են պեպտիդային կապով, սինթեզել 18-անդամանի պոլիպեպտիդ (1907)։
1902 թ. ստացել է Նոբելյան մրցանակ։
ԾանոթագրություններԽմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Hermann Emil Fischer — 2009.
- ↑ Emil Hermann Fischer — 1834.
- ↑ Ազգային բժշկական ակադեմիա — 1820.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Թուրինի Գիտությունների Ակադեմիա — 1757.
- ↑ Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ Gran Enciclopèdia Catalana (կատ.) — Grup Enciclopèdia Catalana, 1968.
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ The Nobel Prize in Chemistry 1902 — Nobel Foundation.
- ↑ Table showing prize amounts — Nobel Foundation, 2019.
- ↑ Award winners : Davy Medal
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|