Ավգուստ Բեբել

Ավգուստ Բեբել; գերմ.՝ August Bebel
Ծնվել է	փետրվարի 22, 1840[…]
Ծննդավայր	Դոյց, Հռենոսի պրովինցիա, Պրուսիայի թագավորություն
Մահացել է	օգոստոսի 13, 1913[…] (73 տարեկան)
Մահվան վայր	Պասուգ, Churwalden, Գրաուբյուդեն, Շվեյցարիա
Գերեզման	Զիլֆելդի գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Գերմանիա
Մասնագիտություն	քաղաքական գործիչ, գրող և turner
Զբաղեցրած պաշտոններ	Գերմանական կայսրության Ռեյխստագի անդամ, member of the Reichstag of the North German Confederation? և Մաքսային պառլամենտի պատգամավոր
Կուսակցություն	Գերմանիայի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցություն, Գերմանիայի սոցիալ-դեմոկրատական բանվորական կուսակցություն (1875) և Saxon People's Party? (1869)
Անդամություն	Առաջին ինտերնացիոնալ
	Ստորագրություն;
	August Bebel Վիքիպահեստում

Ավգուստ Բեբել^[8] (գերմ.՝ August Bebel, փետրվարի 22, 1840(1840-02-22)^[1]^[2]^[3]^[…], Դոյց, Հռենոսի պրովինցիա, Պրուսիայի թագավորություն - օգոստոսի 13, 1913(1913-08-13)^[1]^[4]^[5]^[…], Պասուգ, Churwalden, Գրաուբյուդեն, Շվեյցարիա^[6]), գերմանական և միջազգային բանվորական շարժման գործիչ, սոցիալ-դեմոկրատ, Գերմանիայի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության հիմնադիրներից մեկը, «Կինը և սոցիալիզմը» հայտնի գրքի հեղինակ։

ԿենսագրությունԽմբագրել

Մանկություն և պատանեկությունԽմբագրել

Ավգուստ Բեբելը ծնվել է ենթասպա Յոհան Գոտլոբ Բեբելի և Վիլհելմինա Յոհաննայի աղքատ ընտանիքում։ Բեբելի հայրը մահացել է 1844 թվականին՝ 35 տարեկանում՝ թոքախտից և մայրն ամուսնացել է հորեղբոր հետ, ով 2 տարի անց ևս մահացավ։ Բեբելի մայրը, կորցնելով իր մի քանի զավակներին, ինչպես նաև թոշակ չստանալով, ստիպված էր վերադառնալ հայրենի Վեցլար, որտեղ Ավգուստը սկսեց դպրոց հաճախեց։ 1854-1857 թվականներին Ավգուստը խառատագործություն է ուսումնասիրում^[9]։

Առաջին քայլերը քաղաքականության մեջԽմբագրել

1860 թվականին մի քանի տարի դեգերելուց հետո Բեբելը հաստատվեց Լայպցիգում։ 1866 թվականին Վիլհելմ Լիբկնեխտի հետ (Կարլ Լիբկնեխտի հայրը) հիմնեց Ռադիկալ-դեմոկրատ սաքսոնական ժողովրդական կուսակցությունը։ Մեկ տարի անց Բեբելն ընտրվեց Աշխատավորների միության խորհրդի նախագահ^[10]։ Նախագահ ընտրվելուց հետո Բեբելը կապ հաստատեց Առաջին ինտերնացիոնալի հետ, որի արդյունքում դեմոկրատները բաժանվեցին 2 թևի՝ լիբերալ և բուրժուաական, իսկ մնացած միությունները և Սաքսոնական ժողովրդական կուսակցությունը 1869 թվականին միավորվեցին Սոցիալ-դեմոկրատ աշխատավորական կուսակցության։ Մաքսիմ Կովալևսկու վկայությամբ՝ Կարլ Մարքսը Բեբելին գնահատում էր որպես լավագույնը գերմանական սոցիալ-դեմոկրատիայի առաջնորդներից^[11]։

1867 թվականին Բեբելն ընտրվեց Հյուսիսգերմանական միության առաջին ռայխստագի պատգամավոր^[9], որտեղ 1870 թվականի նոյեմբերի 26-ին կոչ արեց խաղաղություն կնքել ֆրանսիացիների հետ և հրաժարվել ցանկացած ձևի անեքսիայից և համերաշխություն առաջարկեց Փարիզի կոմունային։ 102 օր ազատազրկման մեջ անցկացնելուց հետո Բեբելը դատավարության ժամանակ Լայպցիգում 2 տարվա ազատազրկման դատապարտվեց՝ պետական դավաճանության համար և 9 ամիս էլ՝ միապետին վիրավորելու համար^[12]։ Ազատազրկման ժամանակ Բեբելը զբաղվում էր ինքնակրթությամբ և այդ ժամանակաշրջանը կոչել է «բանտային համալսարան»։

ԾանոթագրություններԽմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 В. В—в Бебель, Фердинанд-Август (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. III. — С. 252—253.
↑ ^3,0 ^3,1 J. W. He. Bebel, Ferdinand August // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 3. — P. 601.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Encyclopædia Britannica
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Discogs — 2000.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Бебель Август // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ LIBRIS — 2012.
↑ Հովհաննես Բարսեղյան (2006)։ «Ավանդական և պատմական անձնանունների հայերեն տառադարձության մասին որոշում»։ Տերմինաբանական և ուղղագրական տեղեկատու։ Երևան: 9-րդ հրաշալիք։ էջ 56։ ISBN 99941-56-03-9
↑ ^9,0 ^9,1 "August Bebel, German Socialist Leader, Dies in Switzerland," The Weekly People [New York], vol. 23, no. 21 (23 August 1913), pp. 1–2.
↑ Andrei Pozdnyakov, "August Bebel," Karl Marx, Frederick Engels Collected Works: Volume 44. New York: International Publishers, 1989; p. 684.
↑ Жуков Н.Н.. Воспоминания о Марксе и Энгельсе - Фридрих Энгельс и Карл Маркс Собрание сочинений
↑ Chisholm Hugh, ed. (1911)։ «Bebel, Ferdinand August»։ Encyclopædia Britannica (11th ed.)։ Cambridge University Press

Արտաքին հղումներԽմբագրել

	Նյութեր Վիքիքաղվածքում
	Ավգուստ Բեբել Վիքիպահեստում

Ա․ Բեբել «Կինը և սոցիալիզմը» (ռուս.)
Ի․ Ստալին «Ավգուստ Բեբել՝ գերմանացի աշխատավորների առաջնորդը» (ռուս.)
Գ․ Գեմկով «Ավգուստ Բեբել» (ռուս.)
12-2007 August Bebel und Mittelost, Webversion (գերմ.))

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 350)։

[_2fe8c07f341a7cdf-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_bd39006bb304aebc-2] 2,0 ^2,1 В. В—в Бебель, Фердинанд-Август (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. III. — С. 252—253.

[_dac4f3e777ac03f7-3] 3,0 ^3,1 J. W. He. Bebel, Ferdinand August // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm — 11 — New York, Cambridge, England: University Press, 1911. — Vol. 3. — P. 601.

[_f005309ec76175dd-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Encyclopædia Britannica

[_9f0b61810a62661c-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Discogs — 2000.

[_a2cefb99a0c1af3a-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Бебель Август // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_4b319c6f829a8977-7] LIBRIS — 2012.

[8] Հովհաննես Բարսեղյան (2006)։ «Ավանդական և պատմական անձնանունների հայերեն տառադարձության մասին որոշում»։ Տերմինաբանական և ուղղագրական տեղեկատու։ Երևան: 9-րդ հրաշալիք։ էջ 56։ ISBN 99941-56-03-9

[People-9] 9,0 ^9,1 "August Bebel, German Socialist Leader, Dies in Switzerland," The Weekly People [New York], vol. 23, no. 21 (23 August 1913), pp. 1–2.

[10] Andrei Pozdnyakov, "August Bebel," Karl Marx, Frederick Engels Collected Works: Volume 44. New York: International Publishers, 1989; p. 684.

[11] Жуков Н.Н.. Воспоминания о Марксе и Энгельсе - Фридрих Энгельс и Карл Маркс Собрание сочинений

[eb1911-12] Chisholm Hugh, ed. (1911)։ «Bebel, Ferdinand August»։ Encyclopædia Britannica (11th ed.)։ Cambridge University Press

[8]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[9]

[10]

[11]

[12]

Ավգուստ Բեբել գերմ.՝ August Bebel

Ծնվել է	փետրվարի 22, 1840(1840-02-22)^[1]^[2]^[3]^[…]
Ծննդավայր	Դոյց, Հռենոսի պրովինցիա, Պրուսիայի թագավորություն
Մահացել է	օգոստոսի 13, 1913(1913-08-13)^[1]^[4]^[5]^[…] (73 տարեկան)
Մահվան վայր	Պասուգ, Churwalden, Գրաուբյուդեն, Շվեյցարիա^[6]
Գերեզման	Զիլֆելդի գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն	Գերմանիա^[7]
Մասնագիտություն	քաղաքական գործիչ, գրող և turner
Զբաղեցրած պաշտոններ	Գերմանական կայսրության Ռեյխստագի անդամ, member of the Reichstag of the North German Confederation? և Մաքսային պառլամենտի պատգամավոր
Կուսակցություն	Գերմանիայի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցություն, Գերմանիայի սոցիալ-դեմոկրատական բանվորական կուսակցություն (1875) և Saxon People's Party? (1869)
Անդամություն	Առաջին ինտերնացիոնալ
Ստորագրություն
August Bebel Վիքիպահեստում