Աննա Պավլովնա Պավլովա (ուկրաիներեն՝ Павлова Анна Павлівна, փետրվարի 12, 1881(1881-02-12)[1][2] կամ հունվարի 31 (փետրվարի 12), 1881[2], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն[3] - հունվարի 23, 1931(1931-01-23)[3][1][4][…], Հաագա, Նիդերլանդներ[3]), բալետի ռուս արտիստուհի։

Աննա Պավլովա
ռուս.՝ Анна Павловна (Матвеевна) Павлова
Դիմանկար
Ծնվել էփետրվարի 12, 1881(1881-02-12)[1][2] կամ հունվարի 31 (փետրվարի 12), 1881[2]
ԾննդավայրՍանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն[3]
Մահացել էհունվարի 23, 1931(1931-01-23)[3][1][4][…] (49 տարեկան)
Մահվան վայրՀաագա, Նիդերլանդներ[3]
ԳերեզմանԳոլդերս Գրին
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն
Կրոնուղղափառություն
ԿրթությունԱ. Վահանովայի անվան ռուսական բալետի ակադեմիա
Մասնագիտությունբալետի պարող, պարուսույց, խմբագիր և silent film actor
ԱմուսինVictor Dandré?
Պարգևներ և
մրցանակներ
Ակադեմիական արմավենիների ֆրանսիական շքանշան
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Anna Pavlova Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

1899 թվականին ավարտել է Պետերբուրգի թատերական ուսումնարանի բալետի բաժինը (Պ. Գերդտի դասարան), ընդունվել Մարիինյան թատրոն, 1906 թվականից՝ առաջատար պարուհի։ Մարիինյան թատրոնում վերջին ելույթը 1913 թվականին էր, Մոսկվայում՝ 1914 թվականին։ Նշանավոր դասական պարուհի Աննա Պավլովայի արվեստը շատ բանով նպաստել է ռուսական բալետի զարգացմանը և հայրենիքի սահմաններից դուրս հավաստել ռուսական բալետային թատրոնի համաշխարհային փառքը։ Աննա Պավլովայի արվեստին բնորոշ էր երաժշտականությունը, պարի հոգեբանական բովանդակության խորությունը, զգացմունքայնությունը, ժանրային բազմազանությունը։ Լավագույն դերապարերից են՝ Նիկիա, Կիտրի (Մինկուսի «Բայադերկա», «Դոն Կիխոտ»), Ժիզել (Ադանի «Ժիգել»), Պախիտա (Դելդևեզի «Պախիտա»)։ Աննա Պավլովաի ստեղծագործությունը մեծ նշանակություն է ունեցել Միխայիլ Ֆոկինի բարենորոգումների համար. Աննա Պավլովան եղել է նրա բեմադրությունների (Շչերբաչովի «Էվնիկա», Ռուբինշտեյնի «Խաղողի վազը», Շոպենի երաժշտությամբ՝ «Շոպենիանա», Չերեպնինի «Արմիդայի տաղավարը», Արենսկու «Եգիպտական գիշերներ») գլխավոր դերերի առաջին կատարողը։ Ֆոկինը Աննա Պավլովաի համերգային կատարման համար Սեն-Սանսի երաժշտությամբ բեմադրել է «Կարապը» (ավելի ուշ՝ «Մեռնող կարապը», 1907)։ 1908 թվականից Աննա Պավլովա ելույթներ է ունեցել արտասահմանում, 1909 թվականից մասնակցել «Ռուսական սեզոններին» Փարիզում։ 1910 թվականին ստեղծել է սեփական թատերախումբ և հյուրախաղերով հանդես եկել Եվրոպայի, Ասիայի, Ամերիկայի երկրներում։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Литераторы Санкт-Петербурга. ХХ век (ռուս.) / под ред. О. В. Богданова
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Павлова Анна Павловна // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  4. 4,0 4,1 4,2 Walker K. S. Encyclopædia Britannica
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աննա Պավլովա» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 9, էջ 143