Անդրեաս Շիմպեր
Անդրեաս Ֆրանս Վիլհելմ Շիմպեր ( մայիսի 12, 1856[1][2][3][…], Ստրասբուրգ[4] - սեպտեմբերի 9, 1901[1][2][3][…], Բազել, Շվեյցարիա[4]), գերմանացի բնախույզ և ժանապարհորդ, ծառայել է Ֆրանսիայում։
Անդրեաս Շիմպեր ֆր.՝ Andreas Franz Wilhelm Schimper | |
---|---|
Ծնվել է | մայիսի 12, 1856[1][2][3][…] Ստրասբուրգ[4] |
Մահացել է | սեպտեմբերի 9, 1901[1][2][3][…] (45 տարեկան) Բազել, Շվեյցարիա[4] |
Քաղաքացիություն | Գերմանական կայսրություն և Ֆրանսիա |
Մասնագիտություն | բուսաբան, համալսարանի դասախոս և բնապահպանագետ |
Հաստատություն(ներ) | Բոննի համալսարան և Բազելի համալսարան |
Անդամակցություն | Լեոպոլդինա[5] |
Ալմա մատեր | Ստրասբուրգի համալսարան |
Տիրապետում է լեզուներին | գերմաներեն[6] |
Հայր | Վիլհելմ Ֆիլիպ Շիմպեր |
Հեղինակի անվան հապավումը (բուսաբանություն) | A.Schimp. |
Andreas Franz Wilhelm Schimper Վիքիպահեստում |
Կենսագրություն
խմբագրելԱնդրեաս Շիմպերը գերմանական բուսաբան Վիլհելմ Ֆիլիպ Շիմպերի որդին է։ Ստրասբուրգի համալսարանում ուսումնասիրել է բնագիտական առարկաներ, եղել է Մոնրեալի բուսաբանական այգում որպես ընթերակա, Մերիլենդի համալսարանի դասախոս, Բոննի համալսարանում որպես էքստրոարդինատոր պրոֆեսոր, իսկ 1899 արդինատոր պրոֆեսոր և Բազելի բուսաբանական այգու տնօրեն[7]։
Շիմպերը շատ է շրջագայել արևադարձային երկրներում, 1898 թվականին մասնակցել է գերմանական խորջրային էքսպեդիցիաներին։ Նա զբաղվել է բույսերի աշխարհագրությամբ, անատոմիայով, ֆիզոլոգիայով, սիստեմատիկայով և բուսաբանությամբ։ Նրա կողմից կատարվել է շատ կարևոր ուսումնասիրություններ, հակառակ ուղղությամբ՝ բյուրեղների, օսլայի և քլորոֆիլային հատիկների մասին։ Շիմպերի կողմից բացահայտվել են օսլա առաջացնողները, ուսումնասիրել է օսլայի և քլորոֆիլի հատիկների փոխկապակցվածությունը և նրա կառուցվածքը Նեգելի ցույց տվածին հակառակ, որ օսլային հատիկները աճում են ստեղծված շերտավորումներով[7]։ Շիմպերը առաջինն ապացուցեց, որ քլորոպլաստե բույսերը կարող են լինել միայն համակցված։
Շիմպերը իր ժամանակի լավագույն գիտնականներից մեկն էր արևադարձային բույսերի ոլորտում, և այդ բնագավառի ուղղությամբ գրել է շատ աշխատություններ «Botanische Mittheilungen aus den Tropen» (Ենա)։ Տիրապետելով նույնանման լավ մեթոդի` ցուցադրվող և ֆիզոլոգիական բուսաբանությամբ նա կատարել է ամբողջական աշխատանք բուսաբանության աշխարհագրությամբ ֆիզոլոգիական սկզբունքների մասին «Pflanzengeographie auf physiolog. Grundlage» (Ենա, 1890)[7]։
Բոննում սովորելով դեղագիտություն` նա ստեղծեց մի շարք տեղեկատվական գրքեր այդ ճյուղի վերաբերյալ։ Բուսաբանության հայտնի գրքերից Ստրասբուրգի, Նոլլի, Շենկի, և Շիմպերի բուսաբանության հայտնի դասագրքում նա գրեց ծաղկավոր բույսերի բաժինը[7]։
Գիտական աշխատանքներ
խմբագրել- Wissenschaftliche Ergebnisse der deutschen Tiefsee-Expedition auf dem Dampfer Valdivia
- A. F. W. Schimper: Die epiphytische Vegetation Amerikas. Gustav Fischer Verlag, Jena 1888.[8] «Գուտենբերգ նախագիծ»
- Noll F. et al. A textbook of botany.
- A. F. W. Schimper 1883. «Über die Entwicklung der Chlorophyllkörner und Farbkörper». A: Botanische Zeitung. 41, 105—120, 126—131 i 137—160
Տես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Historische Lexikon der Schweiz, Dictionnaire historique de la Suisse, Dizionario storico della Svizzera (գերմ.) — Bern: 1998.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118976591 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ https://www.leopoldina.org/mitgliederverzeichnis/mitglieder/member/Member/show/wilhelm-schimper/
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Гайдуков Н. М., (1890–1907). «Шимпер, немецкие естествоиспытатели». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ.
{{cite book}}
: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - ↑ Wissenschaftliche Ergebnisse der Deutschen Tiefsee-Expedition auf dem Dampfer «Valdivia» 1898—1899 : Chun, Karl, 1852—1914 : Free Download & Streaming : Internet Archive
Գրականություն
խմբագրել- Гайдуков Н. М., (1890–1907). «Шимпер, немецкие естествоиспытатели». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ.
{{cite book}}
: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)