Անդրանիկ Սողոմոնյան
Անդրանիկ Սողոմոնյան (1873, Ներքին Ագուլիս - 1949, ԱՄՆ), հայ թատերական գործիչ, ԱՄՆ-ում երկար տարիներ գործունեություն ծավալած «Անդրանիկ» թատերախմբի հիմնադիր և ղեկավար։
Ի ծնե | Անդրանիկ Սողոմոնյան |
---|---|
Ծնվել է | 1873 |
Ծննդավայր | Ագուլիս |
Մահացել է | 1949 |
Մահվան վայր | ԱՄՆ |
Մասնագիտություն | դերասան, բեմադրիչ |
Ազգություն | հայ |
Կրթություն | Բաքվի Մարդասիրական ընկերության դպրոց, Բաքվի ռուսական գիմնազիա |
Ամպլուա | Ողբերգություններ |
Թատրոն | Անդրանիկ թատերախումբ |
Դերեր | Սուլեյման խան («Դավաճանություն»), վանահայր («Հին աստվածներ»), Յագո («Օթելլո»), Ֆրեդեր («17 տարեկաններ») |
Կենսագրություն
խմբագրելԾնվել է 1873 թվականին, Ագուլիսում[1]։ Կրթություն է ստացել Բաքվի Մարդասիրական ընկերության դպրոցում և նույն քաղաքի ռուսական գիմնազիայում։ Պատանի տարիքից շատ է հետաքրքրվել դրամատուրգիայով, գրականությամբ։ Ռուսերենի լավ իմացության շնորհիվ ծանոթացել է ռուսական և արևելաեվրոպական գրականությանը։ 1890-ական թվականների սկզբներից ոչ շատ մեծ դերերով սկսել է մասնակցել հայկական ու ռուսական ներակայացումների։ Հետագայում տեղափոխվել է Թիֆլիս, դերեր է ստացել հայկական կայուն թատերախմբերում։
Աշխատանքային գործունեություն
խմբագրելԱնդրանիկ Սողոմոնյանը կնոջ` Ազնիվի և մի քանի ընկերների հետ 1900-ական թվականների սկզբներից կազմել է թատերախմբեր և ելույթներ ունեցել Պարսկաստանում, Աստրախանում, Կարսում և Կովկասի տարբեր քաղաքներում։ Հայտնի դերասանուհի Սիրանույշը, հետևելով խմբի գործունեությանը, առաջարկել է նրանց համագործակցել իր հետ։ Անդրանիկն ու Ազնիվը համաձայնել են խաղալ Սիրանույշի խմբում, նրա հետ մասնակցել են տարբեր հյուրախաղերի։ Սիրանույշի հետ աշխատանքը նաև բեմական դպրոց է եղել Սողոմոնյան ամուսինների համար[2]։
1914 թվականին Անդրանիկն ու Ազնիվը Զարիֆյան-Սևումյանի խմբի հետ ելույթներ են ունեցել Կոստանդնուպոլսում։ 1919 թվականին նշվել է Անդրանիկի բեմական գործունեության 25-ամյակը։ 1921 թվականին Անդրանիկների ընտանիքը տեղափոխվել է Բուլղարիա, տվել է մի քանի ներկայացումներ այնտեղ գտնվող գաղթական հայերի համար։ Խումբն այստեղ մեծ հաջողությամբ բերադրել է Ալ. Շիրվանզադեի «Նամուսը», «Չար ոգին», ինչպես նաև` «Տրիլբի», «Կույր ջութակահարը», «Հայրենական տուն» պիեսները։ Բուլղարիայից խումբը մեկնել է Ռումինիա։ Այս ընթացքում խմբի հետ համագործակցելու առաջարկներ են արել Հովհաննես Աբելյանն ու Սիրանույշը։ 1922 թվականին խումբը գործել է Զմյուռնիայում, հետո` Եգիպտոսում։ 1923 թվականին Անդրանիկ Սողոմոնյանն ու խումբը մեկնել են ԱՄՆ։ Հիմնական գործունեությունն «Անդրանիկ» թատերախումբը ծավալել է հենց ԱՄՆ-ում` հանդես գալով հայաշատ մի շարք քաղաքներում` հիմնականում ապրելով և ստեղծագործելով Լոս-Անջելեսում։ Անդրանիկ Սողոմոնյանը մահացել է 1949 թվականին՝ մինչև կյանքի վերջին օրը խաղալով ներկայացման մեջ։
Անձնական կյանք
խմբագրելԹիֆլիսում ապրելու տարիներին ամուսնացել է խաղընկերուհի Ազնիվի հետ, ով կրել է Անդրանիկի ազգանունը։ Ազնիվ Սողոմոնյանը ծնվել է Կարսում, նույնպես կրթություն է ստացել գիմնազիայում։ Նախ աշխատել է որպես ուսուցչուհի, այնուհետև տեղափոխվել է Թիֆլիս։ Ազնիվն ու Անդրանիկը ոչ միայն ամուսիններ են եղել, այլև` երկար տարիներ միասին խաղացել են բեմում, միասին են ներկայացումներ պատրաստել։ Ունեցել են երկու դուստր` Պերճուհին և Գոհարը, ովքեր ևս շարունակել են ծնողների գործը` դառնալով դերասանուհիներ և խաղալով «Անդրանիկ» թատերախմբում։ Անդրանիկից և Ազնիվից հետո «Անդրանիկ» թատերախումբը ղեկավարել է Եղիշե Հարութը` Գոհարի ամուսինը։
Հիմնական դերեր
խմբագրելԱնդրանիկ Սողոմոնյանը և՛ «Անդրանիկ» թատերախմբի բեմադրած ներկայացումներում, և՛ տարբեր հայտնի դերասանների հետ համագործակցության ընթացքում խաղացել է մի շարք գլխավոր դերեր, որոնք ժամանակի մամուլում մեծ արձագանք են գտել։ Առավել հայտնի դերերից են.
- Դավաճանություն-Սուլեյման խան, Գլախա
- 17 տարեկանները-Ֆրեդեր
- Օթելլո-Յագո
- Ավազակները-Ֆրանց
- Պաղտասար աղբար-Պաղտասար աղբար
- Ոճրագործի ընտանիքը-Կորրադո
- Կույր ջութակահարը-Միշել, կույը ջութակահար
- Աստված և սատանա-սատանա
- Մուսա լեռան-Տեր Աբրահամ, ապստամբության ղեկավար
- Հին աստվածներ-վանահայր
- Կամելիազարդ տիկինը-Հայր Դյուվալ
- Չար ոգի-Գիժ Դանիել
- Հայրենական տուն-Շվայցեր
- Նամուս-Բարխուդար
- Տրիբլի-Սվենգալի
- Պեպո-Գիքո
- Կայրս-Նիկեֆոր
Ծանոթագրություններ
խմբագրելԱրտաքին հղումներ
խմբագրել- Անդրանիկ թատերախումբ Արխիվացված 2017-07-26 Wayback Machine