«Ֆլեյտահարը» (ֆր.՝ Le Joueur de fifre), Էդուարդ Մանեի նկարը, որ նա վրձնել է 1866 թվականին։

Ֆլեյտահարը
տեսակգեղանկար
նկարիչԷդուարդ Մանե[1]
տարի1866[2]
բարձրություն160,5 սանտիմետր
լայնություն97 սանտիմետր[3]
ժանրմարդու ձևի գեղանկարչություն
նյություղաներկ և կտավ[2]
գտնվում էՕրսե թանգարան[2]
հավաքածուՕրսե թանգարան[2]
սեփականատերՖրանսիական պետություն
http://www.musee-orsay.fr/fr/collections/oeuvres-commentees/recherche/commentaire/commentaire_id/le-fifre-317.html?no_cache=1&cHash=db56ea791d, http://www.musee-orsay.fr/de/kollektionen/werkbeschreibungen/suche/commentaire/commentaire_id/le-fifre-317.html?no_cache=1&cHash=3ad9643c7f, http://www.musee-orsay.fr/es/colecciones/obras-comentadas/busqueda/commentaire/commentaire_id/le-fifre-317.html?no_cache=1&cHash=9cb0c6cb8b կայք
Ծանոթագրություններ
 The Fifer by Édouard Manet Վիքիպահեստում

1865 թվականին Իսպանիայում ճանապարհորդելու ժամանակ Մանեն այցելել է Պրադո, ծանոթացել է Դիեգո Վելասկեսի աշխատանքների հետ, որոնք նրա վրա մեծ տպավորություն են թողել։ Անրի Ֆանտեն–Լատուրին գրված նամակում Մանեն գրել է Պաբլո դե Վալիադոլիդի դիմանկարի մասին․ «Բոլոր նկարներից ամենահետաքրքիրը դա Ֆիլիպ IV–ի ժամանակաշրջանի հայտնի դերասանի դիմանկարն է։ Նկարի հիմնապաստառն անհետանում է, և մարդու շուրջ մնում է միայն օդը»։ Վերադառնալով Ֆրանսիա՝ նկարիչը սկսել է վրձնել մի նկար, որը պատկերում է իսպանական բանակի համազգեստով գնդի ֆլեյտահարի՝ չեզոք հիմնապաստառով։

Նմանակելով Վելասկեսին՝ Մանեն հիմնապաստառին տվել է մի փոքր խորություն՝ աննշան անցումներով՝ ուղղահայացից դեպի հորիզոնական հարթություն[4]։ Համաձայն արվեստաբան Պետեր Հայնց Ֆայստի՝ դրանով նա ցույցադրել է միայնակ խոշոր պատկերի գեղարվեստական տպավորության գեղեցկությունը, որն ընդգծված է հիմնապաստառի մակերևույթի ուրվագծում»[5]։ Պատկերված անձը, որը վրձնվել է իմպաստո տեխնիկայով, սահմանափակ ներկապնակով և կտրուկ հակադրված լինելով նկարի միագույն հիմնապաստառին, իրական է, տպավորիչ և կենսական ուժերով լի[4][6]։ Վելասկեսի ազդեցությունը զգացվել է նաև անձի ընտրության հարցում․ այն դարձել է Կայսրական գվարդիայի երիտասարդ երաժիշտը՝ «իսպանացի գրանդի բնավորությամբ»[4], որին ուղարկել է մայոր Իպոլիտ Լեժոն՝ Մանեի ծանոթը[7]։ Լեոն Լեենխոֆը և Վիկտորինա Մյորանը որոնց դեմքով և կազմվածքով նման է տղան, նույնպես կարող էին բնորդներ հանդիսանալ նկարի ստեղծման համար[8]։

Պաբլո դե Վալիադոլիդի դիմանկարը Վելասկեսի վրձնին պատկանող, խթանել է Մանեին՝ ստեղծելու «Ֆլեյտահարը»

«Ֆլեյտահար» անվանված նկարը 1866 թվականին մերժվել է Սալոնի ժյուրիի կողմից։ Էմիլ Զոլան, որը Մանեի տաղանդի առաջին երկրպագուներից էր, դատավորների որոշումից զարմացած՝ «Էվենման» թերթում հրատարակել է մի շարք գովեստի հոդվածներ՝ Մանեի գեղանկարչության իրական և արդիական լինելու մասին։ Գուստավ Կուրբեի օրինակով՝ նկարիչն իր անձնական միջոցներով կազմակերպել է իր աշխատանքների՝ այդ թվում «Ֆլեյտահարի» ցուցադրությունը՝ 1867 թվականի համաշխարհային ցուցադրության հարևանությամբ։ Անսովոր գեղարվեստական ձևավորման՝ նկարում հիմնապաստառի բացակայության համար, այն առաջացրել է զանգվածային լրատվամիջոցների ծիծաղը։

1872 թվականին «Ֆլեյտահարը» ձեռք է բերել Պոլ Դյուրան–Ռյուելը։ 1873–1893 թվականներին նկարը պատկանել է կոմպոզիտոր Ժան–Բատիստ Ֆորին՝ Մանեի ծանոթին, որից հետո նորից հայտնվել է Պոլ Դյուրան–Ռյուելի մոտ։ «Ֆլեյտահարի» վերջին մասնավոր սեփականատերը եղել է գրաֆ Իսահակ դե Կամոնդոն, որից էլ այն անցել է ֆրանսիական կառավարության սեփականությանը՝ որպես 1911 թվականին ունեցած սեփականության դիմաց հարկերից խուսափելու փոխհատուցում։ 1914 թվականին նկարը տեղափոխվել է Լուվր և այնտեղ մնացել է մինչև 1947 թվականը, որից հետո իմպրեսիոնիստների և հետիմպրեսիոնիստների այլ ստեղծագործությունների հետ տեղափոխվել է Ժյո դը պոմպատկերասրահ։ 1983 թվականին նկարն ընդգրկվել է Մանեի՝ հետադարձ հայացք խոշոր աշխատանքների կազմում, որն անց է կացվել Փարիզի Մեծ պալատում՝ նկարչի մահվան 100-ամյա տարելիցի կապակցությամբ։ 1986 թվականից մինչ օրս պահպանվում է Օրսե թանգարանի 14–րդ սրահում։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 JocondeLab — 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 http://jocondelab.iri-research.org/jocondelab/notice/57474/
  3. http://www.musee-orsay.fr/en/colecciones/obras-comentadas/busqueda/commentaire/commentaire_id/le-fifre-317.html?no_cache=1&cHash=9cb0c6cb8b
  4. 4,0 4,1 4,2 «El pífano» (իսպաներեն). Musée d'Orsay. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 3-ին.
  5. Feist, Peter H. (2006). «En camino hacia la propia posición». El impresionismo (Spanish) (Walther, Ingo H. ed.). Colonia: Taschen. էջ 76. ISBN 978-3-8228-5052-7.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  6. VV.AA. (2005). Historia del arte: El realismo. El impresionismo (Spanish). Salvat / El País. էջեր 135–36. ISBN 84-471-0336-6.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  7. VV.AA. (2005). Historia del arte: El realismo. El impresionismo (Spanish). Salvat / El País. էջ 126. ISBN 84-471-0336-6.{{cite book}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  8. Armstrong, Carol. Manet’s Le Déjeuner sur l’hérbe. Cambridge University press, 1998, pp. 98-100. ISBN 0-521-47466-3
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆլեյտահարը» հոդվածին։