Ֆինեաս Թեյլոր Բարնում
Ֆինեաս Թեյլոր Բարնում (անգլ.՝ Phineas Taylor Barnum, հուլիսի 5, 1810[1][2][3][…], Բեթել - ապրիլի 7, 1891[1][2][3][…], Բրիջպորտ, Կոնեկտիկուտ, ԱՄՆ[4], Կոնեկտիկուտ, ԱՄՆ), ամերիկյան շոումեն, XIX դարի ամերիկյան շոու-բիզնեսի խոշորագույն դեմքը։ Լայն ճանաչման է արժանացել իր մոլորեցումներով, կազմակերպել է իր անունով կրկես։
| Ֆինեաս Թեյլոր Բարնում Phineas Taylor Barnum | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հուլիսի 5, 1810[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Բեթել |
| Մահացել է | ապրիլի 7, 1891[1][2][3][…] (80 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Բրիջպորտ, Կոնեկտիկուտ, ԱՄՆ[4] |
| Գերեզման | Mountain Grove Cemetery |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} ԱՄՆ |
| Մասնագիտություն | շոումեն, գործարար, քաղաքական գործիչ, ինքնակենսագիր, կրկեսի դերասան և գրող |
| Ամուսին | Nancy Fish? և Charity Hallett? |
| Ծնողներ | հայր՝ Philo Barnum?[5], մայր՝ Irene Taylor?[5] |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | Կոնեկտիկուտի Ներկայացուցիչների պալատի անդամ և Բրիջպորտի քաղաքապետ |
| Կուսակցություն | ԱՄՆ Հանրապետական կուսակցություն և Դեմոկրատական կուսակցություն |
Ստորագրություն | |
 Phineas Taylor Barnum Վիքիպահեստում | |
Շոումեն
խմբագրելՖինեասը ծնվել է Բեթել քաղաքում (Bethel, Կոննեկտիկուտ նահանգ, ԱՄՆ ), որտեղ նրա հայրն ուներ հյուրանոց և խանութ։ Բարնումի առաջին գործը եղավ ոչ մեծ կրպակի ձեռքբերումը, այնուհետև նա զբաղվեց վիճակախաղով, որն այն ժամանակ լայնորեն տարածված էր Միացյալ Նահանգներում։ Այս զբաղմունքում անհաջողության մատնվելով՝ նա 1829 թ. Կոննեկտիկուտ նահանգի Դանբերի քաղաքում հիմնեց ամենշաբաթյա «The Herald of Freedom» թերթը։ Թերթին ներկայացված զրպարտությունների վերաբերյալ մի քանի հայցերից և Բարնումի բանտարկությամբ ավարտված դատաքննությունից հետո նա տեղափոխվեց Նյու Յորք (1834)։
Վաշինգտոնի դայակը
խմբագրել1835 թ. ամռանը Բարնումին այցելեց Կ. Բարտրամը (Coley Bartram)` նեգրուհի ստրկուհի Ջոյս Հետի նախկին տերը։ Բարտրամը պատմեց, որ այս կնոջը ցուցադրելով որպես արտասովոր, կարելի է եկամուտ ստանալ, քանի որ հայտնաբերված թղթերի համաձայն, նա արդեն 161 տարեկան է, և որ նա եղել է Ջորջ Վաշինգտոնի դայակը։ Ստրկուհու այժմյան տերը` միստր Լինդսեյը (R. W. Lindsay), գնորդ էր փնտրում։ Կույր, գրեթե հաշմանդամ կնոջ համար Բարնումը վճարեց 1000 դոլլար (դա պատկառելի գին էր նույնիսկ առողջ ստրուկի համար)։ Դրա համար նա ստիպված եղավ վաճառել նպարեղենի բիզնեսի իր բաժնեմասը։ Այդ կնոջ և փոքր խմբի հետ նա մի քանի ամիս ելույթներ ունեցավ Միացյալ Նահանգների քաղաքներում։ Հաջորդ տարվա փետրվարին նեգրուհին մահացավ ծերունական մահով։
Ամերիկյան թանգարան
խմբագրել
1841 թ. անհաջողություններից հետո նա ձեռք է բերում Սկուդդերի Ամերիկյան թանգարանը, որը գտնվում էր Նյու Յորքում, Բրոդվեյի և Էննստրիտի խաչմերուկում։ Էքսպոզիցիայի զգալի ընդարձակումից հետո, վերանվանվելով Բարնումի Ամերիկյան թանգարան, այդ վայրը դառնում է Միացյալ Նահանգներում հանրաճանաչ ցուցահանդեսային համալիրներից մեկը։ Առանձնահտուկ հաջողության Բարնումը հասնում է 1842 թվականին հանրահայտ թզուկ Չարլզ Ստրատտոնի (Charles Stratton) ներկայացմամբ, որը ելույթ էր ունենում Գեներալ Թոմ-Թամ (General Tom Thumb) բեմական կեղծանվամբ, ինչպես նաև «Ֆիջի կղզու ջրահարսի» (Fiji mermaid), որին նա ներկայացնում էր իր բոստոնյան գործընկեր Մոզես Քիմբոլի համագործակցությամբ։ Մասնակիցներից էին նաև եզակի սիամյան երկվորյակները՝ Չանգ և Էնգ Բանկերները։ 1843 թ. Բարնումը վարձում է հնդկուհի պարուհի Դու-Համ-Մի-ին։
Տես նաև
խմբագրելԾանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Wallace I. Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118652621 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Pas L. v. Genealogics — 2003.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- Ֆինեաս Թեյլոր Բարնումի գործերը Գուտենբերգ նախագծում
- The Barnum Museum
- Բարնումի շիրմաքարը
- Barnum’s American Museum Արխիվացված 2023-05-16 Wayback Machine
- The Lost Museum
- A Unique Story of a Marvellous Career: Life of Hon. Phineas T. Barnum by Benton
- P.T. Barnum, the Shakespeare of Advertising
- Բարնումը standardebooks.org֊ում
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ֆինեաս Թեյլոր Բարնում» հոդվածին։ |