Ֆեոդոր Բրանդ

Ֆեոդոր Բրանդ; գերմ.՝ Johann Friedrich von Brandt
Ծնվել է	մայիսի 25, 1802[…]
Ծննդավայր	Յուտերբոգ, Potsdam District, Արևելյան Գերմանիա
Մահացել է	հուլիսի 3 (15), 1879 (77 տարեկան)
Մահվան վայր	Մեռիկյուլա, Wierland County, Էսթլյանդյան նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Գերեզման	Սմիոլենսկոե լյութերական գերեզմանոց
Քաղաքացիություն	Պրուսիայի թագավորություն և Ռուսական կայսրություն
Կրթություն	HU Berlin և Հալլե-Վիտենբերգի համալսարան
Գիտական աստիճան	դոկտորի աստիճան
Մասնագիտություն	կենսաբան, թռչնաբան, կենդանաբան, ակադեմիկոս, բուսաբան, բնագետ, միջատաբան, համալսարանի դասախոս, քաղցկեղաբան, Ձկնաբան և բժիշկ
Աշխատավայր	HU Berlin
Պարգևներ և ; մրցանակներ	և
Անդամություն	Լեոպոլդինա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա և Թուրինի գիտությունների ակադեմիա
Երեխաներ	Alexander Brandt? և Roman Brandt?
	Johann Friedrich von Brandt Վիքիպահեստում

Ֆեոդոր Ֆեոդորովիչ Իոհան ֆոն Բրանդ (գերմ.՝ Johann Friedrich von Brandt, մայիսի 25, 1802(1802-05-25)^[1]^[2]^[3]^[…], Յուտերբոգ, Potsdam District, Արևելյան Գերմանիա^[4]^[2]^[1] - հուլիսի 3 (15), 1879^[2]^[4]^[1], Մեռիկյուլա, Wierland County, Էսթլյանդյան նահանգ, Ռուսական կայսրություն^[2]^[4]^[1]), գերմանացի, Ռուսական կայսրության բնագետ, բժիշկ, կենդանաբան և բուսաբան, Ռուսաստանի միջատաբանական ընկերության նախագահ, ակադեմիկոս, գաղտնի խորհրդական 1869 թվականից։

ԿենսագրությունԽմբագրել

Ծնվել է 1802 թվականի մայիսի 25-ին Պրուսական Սաքսոնիայի Յուտերբոգ քաղաքում։ Նախնական կրթությունը ստացել է հարազատ քաղաքի գիմնազիայում, իսկ հետո՝ Վիտենբերգի լիցեյում։ 1921 թվականին սովորել է Բեռլինի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետում։ Սկզբնական շրջանում Բրանդը ավելի շատ Գեյնի ղեկավարությամբ զբաղվում էր բուսաբանությամբ, իսկ հետագայում՝ Լիխտեյնշտեյնի ու Ռուդոլֆի ղեկավարությամբ անատոմիայով և կենսաբանությամբ։ 1825 թվականին ավարտել է Բեռլինի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետը, իսկ 1826 թվականին՝ դիսերտացիայի պաշտպանությունից հետո, ստացել է բժշկագիտության դոկտորի աստիճան։ Ծառայությունը սկսել է Բեռլինում որպես թերապևտ Գեյնի ընթերակա։ Ինն ամիս անց տեղափոխվել է անատոմիական թանգարան որպես օգնական։ 1827 թվականի հուլիսի 4-ից Բեռլինի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետի պրիվատ-դոցենտ էր, իսկ 1983 թվականից՝ պրոֆեսոր։

Գերմանիայում մշտական աշխատանք չգտնելով՝ Հումբոլդտի և Ռուդոլֆի ազդեցությամբ տեղափոխվել է Ռուսաստան^[9]։ 1831 թվականին թողել է Բեռլինը և սկսել է աշխատել կայսերական ակադեմիայի կենդանաբանական թանգարանում որպես Կ. Բեռի ասիստենտ, հետագայում ղեկավարել է կենդանաբանական թանգարանը։ Փաստացի նա ստեղծել է կենդանաբանական թանգարանը մասամբ իր հավաքածուներով, ինչպես նաև փոխանակման ճանապարհով։ 1832 թվականին մայիսին նա ընտրվել է արտակարգ, իսկ 1833 թվականի հունիսի 14-ից՝ սովորական ակադեմիկոս Կայսերական գիտություննների ակադեմիայում^[10]։ 1837-1846 թվականներին Բրանդը Պետերբուրգի Մարինյան ինստիտուտի տեսուչ էր, 1843-1859 թվականներին՝ գլխավոր մանկավարժական ինստիտուտի կենդանաբանության և համեմատական անատոմիայի պրոֆեսոր, իսկ 1957-1960 թվականներին` բժշկա-վիրաբուժական ակադեմիայի պրոֆեսոր։ Նա ժամանակի լավագույն հնէաբաններից էր, ուսումնասիրում էր տարբեր տարիքի և տիպի կենդանի բրածոներին, հատկապես հատուկ ուշադրություն էր դարձնում ձկներին, թռչուններին, կետակերպերին և այսպես կոչված հաստակաշիներին՝ մամոնտ, ռնգեղջյուր և այլն։ Հոֆմանի ղեկավարությամբ 1846-1850 թվականներին մասնակցել է Ռուսական աշխարհագրական ընկերության արշավախմբին։ Նա արշավախմբի գործունեության ընթացքի մեծ մասում չնայած որ հիվանդ է եղել, բայց այնուամենայնիվ մեծ հոդված է գրել, որը հրատարակվել է արշավախմբի 1856 թվականի հաշվետվությունում։

1876 թվականի հունվարի 12-ին արժանացել «Սպիտակ արծիվ» շքանշանի, ինչպես նաև պրուսական «Կարմիր արծվի 2-րդ կարգի շքանշանի»։ Մահացել է 1870 թվականի հուլիսի 3-ին Նարվայի մոտ գտնվող Մերեկյուլ վայրում։ Նա հուղարկավորվել է Պետերբուրգի Սմոլենսկյան լյութերական գերեզմանատանը։

Գիտական աշխատություններԽմբագրել

Բրանդը հեղինակ է շուրջ 300 աշխատությունների՝ համեմատական անատոմիայի, կենսաբանության, բուսաբանության, հնաբանության։ Աշխատությունների մեծ մասը գրել է գերմաներենով և ֆրանսերենով, կան նաև ռուսերեն և լատիներեն հրատարակություններ^[11]։ Նա «Բժշկական կենդանաբանություն» երկհատորյակի, «Ողնաշարավոր կենդանիները հյուսիսեվրոպական Ռուսաստանում» և այլ գրքերի հեղինակն է։ Ունի անդամություններ տարբեր կազմակերպություններում։ Բրանդը շատ երկրների տարբեր գիտական ընկերությունների անդամ էր, Ռուսաստանի և մի շարք այլ պետությունների պատվավոր դոկտոր։

ՀիշատակԽմբագրել

Վիտենբերգ քաղաքի այն դպրոցում, որտեղ 1812-1822 թվականներին սովորել է Բրանդը, տեղադրված է հուշատախտակ։ Նրա պատվին անվանակոչվել են կենդանական և բուսական աշխարհի 19 տեսակներ։

ԸնտանիքԽմբագրել

1831 թվականի մայիսի 25-ին ամուսնացել է Անրիետա Ավգուստա Ամալի Վեյխարդտի հետ (1811-1866)^[12]։ Նրանց երեխաներն են․

Ռադդե Մարիա, դուստրը, 1863 թվականն ամուսնացած էր Գուստավ Իվանովիչ Ռադդեի հետ։
Որդի Բրանդտ Ալեքսանդր Ֆեդորովիչ (1844-1932), Խարկովի համալսարանի կենդանաբանության պրոֆեսոր
Որդի Բրանդտ Ռոման Ֆեդորովիչ (1853-1920) - Սլավիստ, Մոսկվայի համալսարանի պրոֆեսոր, Սանկտ Պետերբուրգի Գիտությունների Ակադեմիայի անդամ։

ԾանոթագրություններԽմբագրել

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Э. Б. Брандт, Федор Федорович (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IVа. — С. 595—596.
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Брандт, Федор Федорович (ռուս.) // Русский биографический словарь — СПб.: 1908. — Т. 3. — С. 325—326.
↑ ^3,0 ^3,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 ^4,7 ^4,8 ^4,9 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
↑ Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek, Österreichische Nationalbibliothek Record #104263148 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ https://www.leopoldina.org/mitgliederverzeichnis/mitglieder/member/Member/show/johann-friedrich-von-brandt/
↑ Э. Б. Брандт, Александр Федорович (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IVa. — С. 592—593.
↑ Брандт, Роман Федорович (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IVa. — С. 594.
↑ Carozzi A. V. Brandt, Johann Friedrich // Dictionary of scientific biography. Vol. 2. N.Y.: C. Scribner’s Sons, 1970. P. 422—423.
↑ Brandt Johann Friedrich Ivan Fedorovič // Erik-Amburger-Datenbank (нем.)
↑ Брандт Фёдор Фёдорович (Иоган Фридрих) // Материалы к истории геологии в СССР. Биографо-библиографический cловарь. Вып. 6. М.: ВИНИТИ, 1972. С. 22-53.
↑ Brandt Johann Friedrich Ivan Fedorovič // Erik-Amburger-Datenbank (нем.)

ԳրականությունԽմբագրել

Брандт, Федор Федорович
ВТ-ЭСБЕ, Брандт, Федор Федорович
ВТ-БСЭ1, Брандт, Федор Федорович
БСЭ3,заглавие=Брандт Федор Федорович
Адарюков В. Я., Обольянинов Н. А. Словарь русских литографированных портретов. T. 1. — М.: А. И. Мамонтов, 1916. — С. 132.
Иностранные члены Российской академии наук XVIII−XXI вв.: Геология и горные науки. / Отв. редактор И. Г. Малахова. — М.: ГЦ РАН, 2012. − 504 с. — ISBN 978-5-904509-08-8.
Директор зоологического музея Императорской с.-петербургской академии наук, Ф. Ф. Брандт, по случаю 50-летнего его юбилея // Всемирная иллюстрация : журнал. — 1876. — Т. 15. — № 369. — С. 107, 110.
Брандт Федор Федорович // Список гражданским чинам первых IV классов. Исправлен по 20-е ноября 1856 г.. — СПб.: Типография II отделения Собственной Его Императорского Величества канцелярии, 1856. — С. 643.
Брандт Федор Федорович // Список гражданским чинам IV-го класса. Исправлен по 1-е ноября 1864 г.. — СПб.: Типография Правительствующего сената, 1864. — С. 137.
Брандт Федор Федорович // Список гражданским чинам первых трех классов. Исправлен по 1-е июня 1879 года. — СПб.: Типография Правительствующего сената, 1878. — С. 232.

ՀղումներԽմբագրել

Биография Archived 2018-11-21 at the Wayback Machine. и электронные книги(չաշխատող հղում) Ф. Ф. Брандта в Электронной библиотеке «Научное наследие России»
Биография и библиография в информационной системе «История геологии и горного дела» РАН.

[_97bd26142a1e6117-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Э. Б. Брандт, Федор Федорович (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IVа. — С. 595—596.

[_6057dd2c0180bd65-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Брандт, Федор Федорович (ռուս.) // Русский биографический словарь — СПб.: 1908. — Т. 3. — С. 325—326.

[_858e51d263ae3131-3] 3,0 ^3,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_d9b88f7001337e96-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 ^4,7 ^4,8 ^4,9 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)

[_dba845c075ea1641-5] Deutsche Nationalbibliothek, Staatsbibliothek zu Berlin, Bayerische Staatsbibliothek, Österreichische Nationalbibliothek Record #104263148 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_3319263299afbf7b-6] ttps://www.leopoldina.org/mitgliederverzeichnis/mitglieder/member/Member/show/johann-friedrich-von-brandt/

[_bd521ca81acdb6ed-7] Э. Б. Брандт, Александр Федорович (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IVa. — С. 592—593.

[_c694414562698ac7-8] Брандт, Роман Федорович (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IVa. — С. 594.

[9] Carozzi A. V. Brandt, Johann Friedrich // Dictionary of scientific biography. Vol. 2. N.Y.: C. Scribner’s Sons, 1970. P. 422—423.

[10] Brandt Johann Friedrich Ivan Fedorovič // Erik-Amburger-Datenbank (нем.)

[11] Брандт Фёдор Фёдорович (Иоган Фридрих) // Материалы к истории геологии в СССР. Биографо-библиографический cловарь. Вып. 6. М.: ВИНИТИ, 1972. С. 22-53.

[12] Brandt Johann Friedrich Ivan Fedorovič // Erik-Amburger-Datenbank (нем.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Ֆեոդոր Բրանդ գերմ.՝ Johann Friedrich von Brandt

Ծնվել է	մայիսի 25, 1802(1802-05-25)^[1]^[2]^[3]^[…]
Ծննդավայր	Յուտերբոգ, Potsdam District, Արևելյան Գերմանիա^[4]^[2]^[1]
Մահացել է	հուլիսի 3 (15), 1879^[2]^[4]^[1] (77 տարեկան)
Մահվան վայր	Մեռիկյուլա, Wierland County, Էսթլյանդյան նահանգ, Ռուսական կայսրություն^[2]^[4]^[1]
Գերեզման	Սմիոլենսկոե լյութերական գերեզմանոց
Քաղաքացիություն	Պրուսիայի թագավորություն և Ռուսական կայսրություն
Կրթություն	HU Berlin և Հալլե-Վիտենբերգի համալսարան
Գիտական աստիճան	դոկտորի աստիճան^[5]
Մասնագիտություն	կենսաբան, թռչնաբան, կենդանաբան, ակադեմիկոս, բուսաբան, բնագետ, միջատաբան, համալսարանի դասախոս, քաղցկեղաբան, Ձկնաբան և բժիշկ
Աշխատավայր	HU Berlin
Պարգևներ և մրցանակներ	և
Անդամություն	Լեոպոլդինա^[6], Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա և Թուրինի գիտությունների ակադեմիա^[4]
Երեխաներ	Alexander Brandt?^[7] և Roman Brandt?^[8]
Johann Friedrich von Brandt Վիքիպահեստում