Ֆեոդոր Բրանդ

Ֆեոդոր Բրանդ; գերմ.՝ Johann Friedrich von Brandt
Ծնվել է	մայիսի 25, 1802[…]
Ծննդավայր	Յուտերբոգ, Potsdam District, Արևելյան Գերմանիա
Մահացել է	հուլիսի 3 (15), 1879 (77 տարեկան)
Մահվան վայր	Մեռիկյուլա, Wierland County, Էսթլյանդյան նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Գերեզման	Սմիոլենսկոե լյութերական գերեզմանոց
Քաղաքացիություն	Պրուսիայի թագավորություն և Ռուսական կայսրություն
Կրթություն	HU Berlin և Հալլե-Վիտենբերգի համալսարան
Գիտական աստիճան	դոկտորի աստիճան
Մասնագիտություն	կենսաբան, թռչնաբան, կենդանաբան, ակադեմիկոս, բուսաբան, բնագետ, միջատաբան, համալսարանի դասախոս, քաղցկեղաբան, Ձկնաբան և բժիշկ
Աշխատավայր	HU Berlin
Պարգևներ և ; մրցանակներ	և
Անդամություն	Լեոպոլդինա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա և Թուրինի գիտությունների ակադեմիա
Երեխաներ	Alexander Brandt? և Roman Brandt?
	Johann Friedrich von Brandt Վիքիպահեստում

Ֆեոդոր Ֆեոդորովիչ Իոհան ֆոն Բրանդ (գերմ.՝ Johann Friedrich von Brandt, մայիսի 25, 1802(1802-05-25)^[2]^[3]^[4]^[…], Յուտերբոգ, Potsdam District, Արևելյան Գերմանիա^[5]^[3]^[2] - հուլիսի 3 (15), 1879^[3]^[5]^[2], Մեռիկյուլա, Wierland County, Էսթլյանդյան նահանգ, Ռուսական կայսրություն^[3]^[5]^[2]), գերմանացի, Ռուսական կայսրության բնագետ, բժիշկ, կենդանաբան և բուսաբան, Ռուսաստանի միջատաբանական ընկերության նախագահ, ակադեմիկոս, գաղտնի խորհրդական 1869 թվականից։

Կենսագրություն

Ծնվել է 1802 թվականի մայիսի 25-ին Պրուսական Սաքսոնիայի Յուտերբոգ քաղաքում։ Նախնական կրթությունը ստացել է հարազատ քաղաքի գիմնազիայում, իսկ հետո՝ Վիտենբերգի լիցեյում։ 1921 թվականին սովորել է Բեռլինի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետում։ Սկզբնական շրջանում Բրանդը ավելի շատ Գեյնի ղեկավարությամբ զբաղվում էր բուսաբանությամբ, իսկ հետագայում՝ Լիխտեյնշտեյնի ու Ռուդոլֆի ղեկավարությամբ անատոմիայով և կենսաբանությամբ։ 1825 թվականին ավարտել է Բեռլինի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետը, իսկ 1826 թվականին՝ դիսերտացիայի պաշտպանությունից հետո, ստացել է բժշկագիտության դոկտորի աստիճան։ Ծառայությունը սկսել է Բեռլինում որպես թերապևտ Գեյնի ընթերակա։ Ինն ամիս անց տեղափոխվել է անատոմիական թանգարան որպես օգնական։ 1827 թվականի հուլիսի 4-ից Բեռլինի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետի պրիվատ-դոցենտ էր, իսկ 1983 թվականից՝ պրոֆեսոր։

Գերմանիայում մշտական աշխատանք չգտնելով՝ Հումբոլդտի և Ռուդոլֆի ազդեցությամբ տեղափոխվել է Ռուսաստան^[10]։ 1831 թվականին թողել է Բեռլինը և սկսել է աշխատել կայսերական ակադեմիայի կենդանաբանական թանգարանում որպես Կ. Բեռի ասիստենտ, հետագայում ղեկավարել է կենդանաբանական թանգարանը։ Փաստացի նա ստեղծել է կենդանաբանական թանգարանը մասամբ իր հավաքածուներով, ինչպես նաև փոխանակման ճանապարհով։ 1832 թվականին մայիսին նա ընտրվել է արտակարգ, իսկ 1833 թվականի հունիսի 14-ից՝ սովորական ակադեմիկոս Կայսերական գիտություննների ակադեմիայում^[11]։ 1837-1846 թվականներին Բրանդը Պետերբուրգի Մարինյան ինստիտուտի տեսուչ էր, 1843-1859 թվականներին՝ գլխավոր մանկավարժական ինստիտուտի կենդանաբանության և համեմատական անատոմիայի պրոֆեսոր, իսկ 1957-1960 թվականներին` բժշկա-վիրաբուժական ակադեմիայի պրոֆեսոր։ Նա ժամանակի լավագույն հնէաբաններից էր, ուսումնասիրում էր տարբեր տարիքի և տիպի կենդանի բրածոներին, հատկապես հատուկ ուշադրություն էր դարձնում ձկներին, թռչուններին, կետակերպերին և այսպես կոչված հաստակաշիներին՝ մամոնտ, ռնգեղջյուր և այլն։ Հոֆմանի ղեկավարությամբ 1846-1850 թվականներին մասնակցել է Ռուսական աշխարհագրական ընկերության արշավախմբին։ Նա արշավախմբի գործունեության ընթացքի մեծ մասում չնայած որ հիվանդ է եղել, բայց այնուամենայնիվ մեծ հոդված է գրել, որը հրատարակվել է արշավախմբի 1856 թվականի հաշվետվությունում։

1876 թվականի հունվարի 12-ին արժանացել «Սպիտակ արծիվ» շքանշանի, ինչպես նաև պրուսական «Կարմիր արծվի 2-րդ կարգի շքանշանի»։ Մահացել է 1870 թվականի հուլիսի 3-ին Նարվայի մոտ գտնվող Մերեկյուլ վայրում։ Նա հուղարկավորվել է Պետերբուրգի Սմոլենսկյան լյութերական գերեզմանատանը։

Գիտական աշխատություններ

Բրանդը հեղինակ է շուրջ 300 աշխատությունների՝ համեմատական անատոմիայի, կենսաբանության, բուսաբանության, հնաբանության։ Աշխատությունների մեծ մասը գրել է գերմաներենով և ֆրանսերենով, կան նաև ռուսերեն և լատիներեն հրատարակություններ^[12]։ Նա «Բժշկական կենդանաբանություն» երկհատորյակի, «Ողնաշարավոր կենդանիները հյուսիսեվրոպական Ռուսաստանում» և այլ գրքերի հեղինակն է։ Ունի անդամություններ տարբեր կազմակերպություններում։ Բրանդը շատ երկրների տարբեր գիտական ընկերությունների անդամ էր, Ռուսաստանի և մի շարք այլ պետությունների պատվավոր դոկտոր։

Հիշատակ

Վիտենբերգ քաղաքի այն դպրոցում, որտեղ 1812-1822 թվականներին սովորել է Բրանդը, տեղադրված է հուշատախտակ։ Նրա պատվին անվանակոչվել են կենդանական և բուսական աշխարհի 19 տեսակներ։

Ընտանիք

1831 թվականի մայիսի 25-ին ամուսնացել է Անրիետա Ավգուստա Ամալի Վեյխարդտի հետ (1811-1866)^[11]։ Նրանց երեխաներն են․

Ռադդե Մարիա, դուստրը, 1863 թվականն ամուսնացած էր Գուստավ Իվանովիչ Ռադդեի հետ։
Որդի Բրանդտ Ալեքսանդր Ֆեդորովիչ (1844-1932), Խարկովի համալսարանի կենդանաբանության պրոֆեսոր
Որդի Բրանդտ Ռոման Ֆեդորովիչ (1853-1920) - Սլավիստ, Մոսկվայի համալսարանի պրոֆեսոր, Սանկտ Պետերբուրգի Գիտությունների Ակադեմիայի անդամ։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #104263148 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Э. Б. Брандт, Федор Федорович (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IVа. — С. 595—596.
↑ ^3,00 ^3,01 ^3,02 ^3,03 ^3,04 ^3,05 ^3,06 ^3,07 ^3,08 ^3,09 ^3,10 Брандт, Федор Федорович (ռուս.) // Русский биографический словарь — СПб.: 1908. — Т. 3. — С. 325—326.
↑ ^4,0 ^4,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^5,00 ^5,01 ^5,02 ^5,03 ^5,04 ^5,05 ^5,06 ^5,07 ^5,08 ^5,09 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
↑ https://www.leopoldina.org/mitgliederverzeichnis/mitglieder/member/Member/show/johann-friedrich-von-brandt/
↑ «Благодарить именем Академии»: центральноазиатские коллекции Зоологического музея в хронике заседаний Физико-математического отделения ИАН, 1874–1894, “To Give Thanks on Behalf of the Academy”: Central-Asian Collections of the Zoological Museum in the Annals of the Department of Physic and Mathematic of the Imperial Academy of Sciences, 1874–1894 (ռուս.) // Историко-биологические исследования — 2014. — Т. 6, вып. 4. — С. 80—104. — ISSN 2076-8176; 2500-1221
↑ Э. Б. Брандт, Александр Федорович (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IVa. — С. 592—593.
↑ Брандт, Роман Федорович (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IVa. — С. 594.
↑ Carozzi A. V. Brandt, Johann Friedrich // Dictionary of scientific biography. Vol. 2. N.Y.: C. Scribner’s Sons, 1970. P. 422—423.
↑ ^11,0 ^11,1 Brandt Johann Friedrich Ivan Fedorovič // Erik-Amburger-Datenbank (нем.)
↑ Брандт Фёдор Фёдорович (Иоган Фридрих) // Материалы к истории геологии в СССР. Биографо-библиографический cловарь. Вып. 6. М.: ВИНИТИ, 1972. С. 22-53.

Գրականություն

Брандт, Федор Федорович
ВТ-ЭСБЕ, Брандт, Федор Федорович
ВТ-БСЭ1, Брандт, Федор Федорович
БСЭ3,заглавие=Брандт Федор Федорович
Адарюков В. Я., Обольянинов Н. А. Словарь русских литографированных портретов. T. 1. — М.: А. И. Мамонтов, 1916. — С. 132.
Иностранные члены Российской академии наук XVIII−XXI вв.: Геология и горные науки. / Отв. редактор И. Г. Малахова. — М.: ГЦ РАН, 2012. − 504 с. — ISBN 978-5-904509-08-8.
Директор зоологического музея Императорской с.-петербургской академии наук, Ф. Ф. Брандт, по случаю 50-летнего его юбилея // Всемирная иллюстрация : журнал. — 1876. — Т. 15. — № 369. — С. 107, 110.
Брандт Федор Федорович // Список гражданским чинам первых IV классов. Исправлен по 20-е ноября 1856 г.. — СПб.: Типография II отделения Собственной Его Императорского Величества канцелярии, 1856. — С. 643.
Брандт Федор Федорович // Список гражданским чинам IV-го класса. Исправлен по 1-е ноября 1864 г.. — СПб.: Типография Правительствующего сената, 1864. — С. 137.
Брандт Федор Федорович // Список гражданским чинам первых трех классов. Исправлен по 1-е июня 1879 года. — СПб.: Типография Правительствующего сената, 1878. — С. 232.

Արտաքին հղումներ

Биография Արխիվացված 2018-11-21 Wayback Machine и электронные книги(չաշխատող հղում) Ф. Ф. Брандта в Электронной библиотеке «Научное наследие России»
Биография и библиография в информационной системе «История геологии и горного дела» РАН.

[_b060124733112667-1] 1,0 ^1,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #104263148 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_cb7f2a0c3e66851d-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 Э. Б. Брандт, Федор Федорович (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IVа. — С. 595—596.

[_6057dd2c0180bd65-3] 3,00 ^3,01 ^3,02 ^3,03 ^3,04 ^3,05 ^3,06 ^3,07 ^3,08 ^3,09 ^3,10 Брандт, Федор Федорович (ռուս.) // Русский биографический словарь — СПб.: 1908. — Т. 3. — С. 325—326.

[_6536f419fc44dc90-4] 4,0 ^4,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_d9b88f7001337e96-5] 5,00 ^5,01 ^5,02 ^5,03 ^5,04 ^5,05 ^5,06 ^5,07 ^5,08 ^5,09 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)

[_3319263299afbf7b-6] ttps://www.leopoldina.org/mitgliederverzeichnis/mitglieder/member/Member/show/johann-friedrich-von-brandt/

[_011d4b4c562d643c-7] «Благодарить именем Академии»: центральноазиатские коллекции Зоологического музея в хронике заседаний Физико-математического отделения ИАН, 1874–1894, “To Give Thanks on Behalf of the Academy”: Central-Asian Collections of the Zoological Museum in the Annals of the Department of Physic and Mathematic of the Imperial Academy of Sciences, 1874–1894 (ռուս.) // Историко-биологические исследования — 2014. — Т. 6, вып. 4. — С. 80—104. — ISSN 2076-8176; 2500-1221

[_a0099e22f937ddc9-8] Э. Б. Брандт, Александр Федорович (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IVa. — С. 592—593.

[_73beafbd7c5c0299-9] Брандт, Роман Федорович (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IVa. — С. 594.

[10] Carozzi A. V. Brandt, Johann Friedrich // Dictionary of scientific biography. Vol. 2. N.Y.: C. Scribner’s Sons, 1970. P. 422—423.

[ReferenceA-11] 11,0 ^11,1 Brandt Johann Friedrich Ivan Fedorovič // Erik-Amburger-Datenbank (нем.)

[12] Брандт Фёдор Фёдорович (Иоган Фридрих) // Материалы к истории геологии в СССР. Биографо-библиографический cловарь. Вып. 6. М.: ВИНИТИ, 1972. С. 22-53.

[2]

[3]

[4]

[5]

[1]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Ֆեոդոր Բրանդ գերմ.՝ Johann Friedrich von Brandt^[1]

Ծնվել է	մայիսի 25, 1802(1802-05-25)^[2]^[3]^[4]^[…]
Ծննդավայր	Յուտերբոգ, Potsdam District, Արևելյան Գերմանիա^[5]^[3]^[2]
Մահացել է	հուլիսի 3 (15), 1879^[3]^[5]^[2] (77 տարեկան)
Մահվան վայր	Մեռիկյուլա, Wierland County, Էսթլյանդյան նահանգ, Ռուսական կայսրություն^[3]^[5]^[2]
Գերեզման	Սմիոլենսկոե լյութերական գերեզմանոց
Քաղաքացիություն	Պրուսիայի թագավորություն և Ռուսական կայսրություն
Կրթություն	HU Berlin և Հալլե-Վիտենբերգի համալսարան
Գիտական աստիճան	դոկտորի աստիճան^[1]
Մասնագիտություն	կենսաբան, թռչնաբան, կենդանաբան, ակադեմիկոս, բուսաբան, բնագետ, միջատաբան, համալսարանի դասախոս, քաղցկեղաբան, Ձկնաբան և բժիշկ
Աշխատավայր	HU Berlin
Պարգևներ և մրցանակներ	և
Անդամություն	Լեոպոլդինա^[6], Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա^[7], Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա և Թուրինի գիտությունների ակադեմիա^[5]
Երեխաներ	Alexander Brandt?^[8] և Roman Brandt?^[9]
Johann Friedrich von Brandt Վիքիպահեստում