Օֆելյա (նկար, Միլլե)

Օֆելյա;
տեսակ	գեղանկար
նկարիչ	Ջոն Էվերեթ Միլլե
տարի	1851 և 1851
բարձրություն	111,8 սանտիմետր
լայնություն	76,2 սանտիմետր
ուղղություն	Պրեռաֆայելիտներ
ժանր	պատմական գեղանկարչություն
նյութ	յուղաներկ և կտավ
գտնվում է	Թեյթ Բրիտանիա
հավաքածու	Թեյթ, Լոնդոնի ազգային պատկերասրահ և Թեյթ Բրիտանիա
քաղաք	Վեստմինստեր
սեփականատեր	Թեյթ Բրիտանիա և Թեյթ
հիմնական թեմա	Օֆելյա
	պատկերված են
	http://www.tate.org.uk/art/artworks/millais-ophelia-n01506, https://www.wga.hu/html/m/millais/ophelia.html կայք
	Ծանոթագրություններ;
	Ophelia (painting) Վիքիպահեստում

«Օֆելյա» (անգլ.՝ Ophelia) կամ «Օֆելյայի մահը», անգլիացի նկարիչ Ջոն Էվերեթ Միլլեի նկարը՝ ստեղծված 1852 թվականին^[6]։ Նկարի հիմքում Ուիլյամ Շեքսպիրի «Համլետ» ողբերգության սյուժեն է։ Կտավը, որը ցուցադրվել է Լոնդոնի Գեղարվեստի թագավորական ակադեմիայում 1852 թվականին, ժամանակակիցների գնահատանքին միանգամից չի արժանացել^[7]^[8]։

ՍյուժեԽմբագրել

Օֆելյան արքայազն Համլետի սիրեցյալն էր, սակայն իմանալով, որ նա սպանել է իր հորը՝ Պոլոնիուսին, աղջիկը կորցնում է ողջամտությունը և ինքնասպան լինում՝ խեղդվելով գետում։ Ինչպես ողբերգությունում ասում են գերեզմանափորները, նրա «մահը կասկածելի էր, և եթե շնորհիվ բարձր հրամանի կարգը չփոխվեր, նա պետք է մնար անսուրբ հողի մեջ»^[9]։ Միլլեն պատկերել է տեսարանը, որը նկարագրել է Թագուհին՝ Համլետի մայրը։ Նա պատմում է դժբախտ պատահարի մասին.

Մի ուռենի կա, որ մի գետակի ափին է բուսել
Եվ ցոլացնում է արծաթ սաղարթը բյուրեղ ջրի մեջ։
Քույրդ այնտեղ եկավ խիստ տարօրինակ պսակներ ձեռքին
Հրանունկներից, մարգարտիկներից և եղինջներից
Եվ այն կարմրագույն երկար տունկերից,
Որոնց անվայել անուն են տալիս լիրբ հովիվները,
Իսկ մեր ամոթխած աղջկերքն ասում են «մեռած մարդու մատ»։
Այնտեղ, երբ որ նա փորձեց բարձրանալ մի կոր ճյուղի վրա
Իր պսակները կախ տալու համար,
Դավաճան մի ոստ կոտրվեց հանկարծ,
Եվ նրա կանաչ ծաղկեփնջերը և ինքն էլ հետը
Ընկան արտասվող այն գետակի մեջ։
Իր հագուստները փռվելով իսկույն ջրի երեսին
Մի րոպե նրան ծովահարսի պես վերև բռնեցին...^[9]

Օֆելյան նկարում պատկերված է գետն ընկնելուց անմիջապես հետո, երբ մտածում էր իր պսակները կախել ուռենու ճյուղերից։ Նա երգում էր սգո երգեր՝ կիսով չափ ընկղմված ջրում։ Նրա կեցվածքը՝ բացած ձեռքեր և երկնքում խորասուզված հայացքը, զուգորդվում են Քրիստոսի խաչելության հետ, ինչպես նաև բազմիցս այլ մեկնաբանություններ է ունեցել, նաև էրոտիկ։ Աղջիկը դանդաղ խորասուզվում է ջրում վառ, ծաղկած բնության ֆոնին, նրա դեմքին չկա խուճապի, հուսահատության ոչ մի նշան^[10]։ Թեպետ մահն անխուսափելի է, նկարում ժամանակը կարծես սառած լինի։ Միլլեին հաջողվել է վարպետորեն պատկերել ժամանակը, որն անցնում է կյանքի և մահվան միջև^[10]։

Ստեղծման պատմությունԽմբագրել

Համարվում է, որ «Օֆելյայի» բնանկարը անգլիական բնության կվինտէսենցիան է։ Միլլեն ստեղծել է այն Սուրեյ կոմսությունում գտնվող Հոգսմիլ գետը պատկերելով՝ մոլբերտի մոտ անցկացնելով օրական 11 ժամ։ Նկարիչը հումորով է հիշատակել այդ գործընթացի մասին.

Տասնմեկ ժամ շարունակ ես ոտքերս խաչած նստել եմ, ինչպես դերձակ, հովանոցի տակ, որը ստվեր է գցում կեսպեննիանոցից ոչ մեծ, խմելու մանկական բաժակով… Ինձ մի կողմից սպառնում է մագիստրատների առաջ կանգնելու կարգադրությունը՝ դաշտ ներխուժելու համար, մյուս կողմից՝ ցլի դաշտ ներխուժելը, երբ բերքը հավաքաված կլինի։ Ինձ սպառնում է քամին, որն ինձ կարող է ջուրը գցել և ծանոթացնել խեղդված Օֆելյայի տպավորություններին, ինչպես նաև որկրամոլ ճանճերի մեղքով լրիվ անհետացման հնարավորությունը (ընդ որում՝ քիչ հավանական)։ Իմ դժբախտությունը կրկնապատկում են երկու կարապներ, որոնք համառորեն տնտղում են ինձ հենց այն վայրից, որը ես ուզում եմ նկարել՝ ընթացքում ոչնչացնելով ջրային ամբողջ բուսականությունը, ինչքան որ կարող էին ձգվել^[7]։

Բնօրինակ տեքստ (անգլ.)

I sit tailor-fashion under an umbrella throwing a shadow scarcely larger than a halfpenny for eleven hours, with a child's mug within reach to satisfy my thirst from the running stream beside me. I am threatened with a notice to appear before a magistrate for trespassing in a field and destroying the hay; likewise by the admission of a bull in the same field after the said hay be cut; am also in danger of being blown by the wind into the water, and becoming intimate with the feelings of Ophelia when that lady sank to muddy death, together with the (less likely) total disappearance, through the voracity of the flies. There are two swans who not a little add to my misery by persisting in watching me from the exact spot I wish to paint, occasionally destroying every water-weed within their reach.

Էլիզաբեթ Սիդալի ինքնադիմանկարը (1854), կեցվածք է ընդունել Օֆելյայի համար

Աշխատանքին նման նվիրվածությունը բացատրվում է Միլլեի հայացքներով, որը պայքարել է արվեստում պրեռաֆայելիտների սկզբունքների հաստատման համար։ Պրեռաֆայելիտների հիմնական գաղափարներից մեկն այն էր, որ բնությունը պետք է պատկերել առավելագույն ստույգությամբ, այդ իսկ պատճառով կտավում նույնիսկ ծաղիկները նկարված են բուսաբանական ճշգրտությամբ^[11]։ Քննադատ Ջոն Ռասկինը նշել է, որ «դա անգլիական ամենահիասքանչ բնատեսարանն է՝ համակված սգով»^[12]։

Նկարի սիմվոլիկաԽմբագրել

Որոշ ուսումնասիրողներ ենթադրում են, որ նկարի աջ անկյունում թաքնված է գանգի պատկեր^[13]

Նկարը հայտնի է գետի և գետափի բուսական աշխարհի մանրամասն պատկերման շնորհիվ։

Ծաղիկները գետում՝ «արտասովոր դրասանգները», որոնք հյուսել էր Օֆելյան, ևս կրում են սիմվոլիկ իմաստ։ Համաձայն ծաղիկների լեզվի՝ հրանունկը անշնորհակալության կամ ինֆանտիլիզմի խորհրդանիշ է, աղջկա վրա թեքված լացող ուռենին՝ մերժված սիրո, եղինջը նշանակում է ցավ, աջ ձեռքի մոտի մարգարտածաղիկը խորհրդանշում է անմեղություն^[13]։ Նկարի վերին աջ անկյունի արենածաղիկը Շեքսպիրի «հանգուցյալ մատներն» են, մեկ այլ թարգմանությամբ՝ ծիրանեգույն ծաղիկները (անգլ.՝ long purples)^[14]։ Շեքսպիրը, խոսելով այդ բույսի մասին, հավանաբար ենթադրել է արտաքինից նման, բայց ոչ արենածաղկին ոչ ցեղակից բույս՝ խոլորձների ընտանիքի խոլորձին։ Վարդերն ավանդաբար համարվում են սիրո և գեղեցկության սիմվոլ, բացի այդ հերոսներից մեկը Օֆելյային անվանում է «մայիսյան վարդ»։ Մանուշակներից վզնոցը նշանակում է հավատարմություն, ձախ անկյունի փրփրուկը կարող է նշանակել Օֆելյայի մահվան անհեթեթությունը։ Ափին աճած անմոռուկները հավատարմության սիմվոլ են, աջ ձեռքի մոտ լողացող ալ և կակաչին նմանվող կուժկոտրուկները խորհրդանշում են վիշտ^[13]։

Տես նաևԽմբագրել

ԾանոթագրություններԽմբագրել

↑ ^1,0 ^1,1 Make Lists, Not War — 2013.
↑ ^2,0 ^2,1 http://www.tate.org.uk/art/artworks/millais-ophelia-n01506
↑ Make Lists, Not War — 2013.
↑ ^4,00 ^4,01 ^4,02 ^4,03 ^4,04 ^4,05 ^4,06 ^4,07 ^4,08 ^4,09 ^4,10 ^4,11 ^4,12 ^4,13 ^4,14 ^4,15 ^4,16 ^4,17 ^4,18 ^4,19 ^4,20 ^4,21 https://www.tate.org.uk/art/artworks/millais-ophelia-n01506
↑ ^5,00 ^5,01 ^5,02 ^5,03 ^5,04 ^5,05 ^5,06 ^5,07 ^5,08 ^5,09 ^5,10 ^5,11 ^5,12 ^5,13 ^5,14 ^5,15 ^5,16 ^5,17 ^5,18 ^5,19 ^5,20 ^5,21 https://twitter.com/Sunkensie/status/1248704085362192385
↑ «Милле, Джон»։ Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ)։ Սանկտ Պետերբուրգ։ 1890–1907
↑ ^7,0 ^7,1 Лоранс де Кар. Прерафаэлиты: модернизм по-английски / Пер. с англ. Ю. Эйделькинд. — М.: Астрель, 2003. — ISBN 5-17-008099-9
↑ Secher Benjamin.։ «Десять вещей, которые вы не знали об «Офелии»» (անգլերեն)։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-01-26-ին։ Վերցված է 2008-02-07
↑ ^9,0 ^9,1 Ուիլյամ Շեքսպիր։ http://www.arak29.am/shakespeare/index.php?view=book&id=24&part=0&act=0&page=1։ Վերցված է 19.04.2020 (չաշխատող հղում)
↑ ^10,0 ^10,1 Adrienne Johnson։ «Momentary Detail in Millais's Ophelia» (անգլերեն)։ The Victorian Web։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-03-15-ին։ Վերցված է 28.06.2008
↑ «Братство прерафаэлитов.»։ Վերցված է 28.06.2008
↑ Heathcote Williams. Jericho and the Pre-Raphaelites Archived 2008-03-01 at the Wayback Machine. (англ., PDF, 3 MB)
↑ ^13,0 ^13,1 ^13,2 «Work In Focus: Millais's Ophelia. Subject & Meaning» (անգլերեն)։ Галерея Тейт։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-03-15-ին։ Վերցված է 28.06.2008
↑ Уильям Шекспир.։ ««Трагедия о Гамлете, принце датском» (пер.К.Р.)»։ Библиотека Максима Мошкова։ Վերցված է 28.06.2008
↑ Owen Paul (սեպտեմբերի 12, 2011)։ «Poster notes: Melancholia»։ The Guardian (en-GB)։ ISSN 0261-3077։ Վերցված է ապրիլի 11, 2019
↑ Zoladz Lindsay (նոյեմբերի 23, 2011)։ «Is "Melancholia" a feminist film?»։ Salon (անգլերեն)։ Վերցված է ապրիլի 11, 2019

Արտաքին հղումներԽմբագրել

	Օֆելյա (նկար, Միլլե) Վիքիպահեստում

Tate Ophelia learning resource Archived 2017-08-24 at the Wayback Machine. – a Tate learning resource about Millais's painting Ophelia
Painters took to local colour, This is Local London, 6 May 2004, արխիվացված օրիգինալից 6 November 2007-ին, https://web.archive.org/web/20071106005229/http://www.thisislocallondon.co.uk/archive/display.var.486584.0.painters_took_to_local_colour.php
Millais Ophelia – a website about the painting
LizzieSiddal.com – a weblog researching and discussing the life of Elizabeth Siddal
Smarthistory: Ophelia Archived 2007-12-15 at the Wayback Machine. – a short video podcast about the painting

[_83720671eb9114f0-1] 1,0 ^1,1 Make Lists, Not War — 2013.

[_238f1cfe783c10bd-2] 2,0 ^2,1 http://www.tate.org.uk/art/artworks/millais-ophelia-n01506

[_074f970ec13392cd-3] Make Lists, Not War — 2013.

[_f201c040b3fad94f-4] 4,00 ^4,01 ^4,02 ^4,03 ^4,04 ^4,05 ^4,06 ^4,07 ^4,08 ^4,09 ^4,10 ^4,11 ^4,12 ^4,13 ^4,14 ^4,15 ^4,16 ^4,17 ^4,18 ^4,19 ^4,20 ^4,21 https://www.tate.org.uk/art/artworks/millais-ophelia-n01506

[_a0bcfdbb9dc555b1-5] 5,00 ^5,01 ^5,02 ^5,03 ^5,04 ^5,05 ^5,06 ^5,07 ^5,08 ^5,09 ^5,10 ^5,11 ^5,12 ^5,13 ^5,14 ^5,15 ^5,16 ^5,17 ^5,18 ^5,19 ^5,20 ^5,21 https://twitter.com/Sunkensie/status/1248704085362192385

[6] «Милле, Джон»։ Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ)։ Սանկտ Պետերբուրգ։ 1890–1907

[lor-7] 7,0 ^7,1 Лоранс де Кар. Прерафаэлиты: модернизм по-английски / Пер. с англ. Ю. Эйделькинд. — М.: Астрель, 2003. — ISBN 5-17-008099-9

[dailytel-8] Secher Benjamin.։ «Десять вещей, которые вы не знали об «Офелии»» (անգլերեն)։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-01-26-ին։ Վերցված է 2008-02-07

[libru-9] 9,0 ^9,1 Ուիլյամ Շեքսպիր։ http://www.arak29.am/shakespeare/index.php?view=book&id=24&part=0&act=0&page=1։ Վերցված է 19.04.2020 (չաշխատող հղում)

[victorianweb-10] 10,0 ^10,1 Adrienne Johnson։ «Momentary Detail in Millais's Ophelia» (անգլերեն)։ The Victorian Web։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-03-15-ին։ Վերցված է 28.06.2008

[11] «Братство прерафаэлитов.»։ Վերցված է 28.06.2008

[jericho-12] Heathcote Williams. Jericho and the Pre-Raphaelites Archived 2008-03-01 at the Wayback Machine. (англ., PDF, 3 MB)

[flowers-13] 13,0 ^13,1 ^13,2 «Work In Focus: Millais's Ophelia. Subject & Meaning» (անգլերեն)։ Галерея Тейт։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-03-15-ին։ Վերցված է 28.06.2008

[14] Уильям Шекспир.։ ««Трагедия о Гамлете, принце датском» (пер.К.Р.)»։ Библиотека Максима Мошкова։ Վերցված է 28.06.2008

[15] Owen Paul (սեպտեմբերի 12, 2011)։ «Poster notes: Melancholia»։ The Guardian (en-GB)։ ISSN 0261-3077։ Վերցված է ապրիլի 11, 2019

[16] Zoladz Lindsay (նոյեմբերի 23, 2011)։ «Is "Melancholia" a feminist film?»։ Salon (անգլերեն)։ Վերցված է ապրիլի 11, 2019

[6]

[7]

[8]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]