Վիքիպեդիա

Օսիպ Ցադկին

ֆրանսիացի քանդակագործ

Օսիպ Ցադկին (ֆր.՝ Ossip Zadkine, հուլիսի 4, 1888(1888-07-04)[1][2][3][…], Վիտեբսկ, Ռուսական կայսրություն[4] - նոյեմբերի 25, 1967(1967-11-25)[1][2][3][…], Փարիզ), ֆրանսիացի քանդակագործ-ավանգարդիստ։ Նրա մայրը շոտլանդացի էր, իսկ մայրը՝ Վիտեբսկից քաղաքի հրեաներից։ Օսիպ Ցադկինը նաև դիզայներ է, փորագրող, նկարիչ, պոետ և հուշավիպագիր[11]։

Օսիպ Ցադկին
ռուս.՝ Осип Цадкин
Ի ծնեռուս.՝ Иосель Аронович Цадкин
Ծնվել էհուլիսի 4, 1888(1888-07-04)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՎիտեբսկ, Ռուսական կայսրություն[4]
Վախճանվել էնոյեմբերի 25, 1967(1967-11-25)[1][2][3][…] (79 տարեկան)
Մահվան վայրՓարիզ
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա[5] և  Ռուսական կայսրություն
ԿրթությունՓարիզի Գեղեցիկ արվեստների ազգային բարձրագույն դպրոց, Չելսիի արվեստի և դիզայնի քոլեջ և Վեստմինստերի համալսարան
Դավանանքքրիստոնեություն[6]
Մասնագիտությունքանդակագործ, նկարիչ, փորագրիչ, համալսարանի դասախոս, նկարազարդող, ուսուցիչ և գծանկարիչ
Ոճկուբիզմ
Ժանրաբստրակցիոնիզմ
Թեմաներքանդակագործություն
Ուշագրավ աշխատանքներFrançois Mauriac?, La Force atomique? և Le Poète?
ՈւսուցիչՅուդել Պեն
ԱշակերտներJoël Baudouin?, Krishna Reddy?, Robert Jacot-Guillarmod?[7], Elsa Danson Wåghals?, Claude de Soria?[8], Gertrude Schoen?[9] և Paul Lacroix?
ԱնդամակցությունԲելգիայի գիտությունների և արվեստի թագավորական ֆլամանդական ակադեմիա
ԱմուսինValentine Prax?[10]
 Ossip Zadkine Վիքիպահեստում

Կենսագրություն խմբագրել

 
Օսիպ Ցադկին

Ցադկինը ծնվել է 1890 թվականի հուլիսի 14-ին Վիտեբսկում[12][13][14] ։ Ցադկինի խոսքով, նրա հայրը՝ Էֆիմ Ցադկինը, մկրտված հրեա էր և կլասիկ լեզուների պրոֆեսոր՝ Սմոլենսկի սեմինարիայում։ Մայրը՝ Սոֆյա Լեստերը, շոտլանդացի նավաշինարարների ընտանիքից է։ Սմոլենսկի սեմինարիայի ուսուցիչների շարքում Ցադկինի անունը նշված չէ։ Վիտեբսկի քաղաքային դպրոցում Ցադկինի արխիվի փաստաթղթերը ցույց են տալիս, որ Ցադկինը հուդայական կրոնին է դավանել և 1904 թվականին ավարտել է ուսումը։

1905 թվականին ուղարկվել է Անգլիայի հյուսիս, քանդակագործության դասեր է վերցրել տեղի նկարչական դպրոցում։ 1905-1909 թվականներին ապրել է Լոնդոնում, հաճախակի այցելել է Բրիտանական թանգարան, սովորել է պոլիտեխնիկական հալասարանում։

1910 թվականից հաստատվում է Փարիզում՝ Մոնպառնաս քաղաքում, աշխատում «Ուլեյում»։ 1911 թվականին նրա աշխատանքները ցուցադրվել են Աշնանային Սալոնում։ Նկարիչը մտերմանում է Գիյոմ Ապոլիների, Բրակնուզիի, Պաբլո Պիկասսոյի, Էմիլ Անտուան Բուրդելի, Անրի Մատիսի, Ռոբեր Դելոնեի հետ։ 1914-1915 թվականներին ցուցադրվել են Բեռլինում, Ամստերդամում, Լոնդոնում։

Մասնակցել է Առաջին համաշխարհային պատերազմին, զորացրվել է 1917 թվականին և ապրել երկարատև հոգեկան ճգնաժամ։

1921 թվականին ազդեցիկ նկարչական քննադատ Մորիս Ռեյնալի կողմից հրատարակվել է Ցադկինի մասին առաջին մենագրությունը։ Նրա ցուցահանդեսները անցել են Տոկիո, Գրենոբլ։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին Ցադկինը գտնվում էր ԱՄՆ-ում։ Դրանից հետո նա վերադառնում է Փարիզ։ 1950-ական թվականներին Ցադկինի արհեստանոցը դարձավ մի քանի հայտնի նկարիչների ուսման վայրը։ Դրանցից են՝ Ջորջ Շուգերմանը և Ռիչարդ Ստանևիչը։

Ստեղծագործություններ ու ճանաչում խմբագրել

 
Օսիպ Ցադկին «Օրֆեյ» (1956)

Ցադկինի քանդակագործությունը մոտ է էքսպրեսիոնիզմին։ Նրա ստեղծագործություններին յուրահատկություն է տալիս նկարների մեջ դատարկություն ավելացնելը։

Նրա քանդակների մեծ ցուցահանդեսները տեղի են ունեցել պատերազմից հետո Ամստերդամի, Փարիզի և Ռոտերդամի ազգային թանգարաններում։ 1953 թվականին Ռոտերդամում կանգնեցվել է Ցիդկինի աշխատանքներից «Ավերված քաղաք» հուշարձանը, 1961 թվականին՝ Վան Գոգի հուշարձանը Օվեր սյուր Ուազ մունիցիպալիտետում, իսկ 1964 թվականին՝ Վան Գոգ եղբայրների հուշարձանը Զունդերտում (Նիդերլանդներ)։

ՄԻնչև 1958 թվականը Ցադկինը դասավանդել է Փարիզի Գրանդ Շոմիեր ակադեմիայում։ 1965 թվականին հրատարակվեց «Օսիպ Ցադկինի գաղտնի աշխարհը» ներկայացուցչական մենագրությունը՝ ներառելով վիմագրություններ, բանաստեղծություններ, նկարչի նկարները։ Մեծ ցուցահանդեսը բացվել է 1966 թվականի Ցյուրիխ նկարչական թանգարանում։

Մահացել է 1967 թվականի նոյեմբերի 25-ին՝ Փարիզում։ Թաղված է Մոնպարնաս գերեզմանոցում։

Հիշատակ խմբագրել

  • Փարիզի դ’Ասսաս փողոցի տներից մեկում (Փարիզի 6֊րդ օկրուգ), որտեղ Ցադկինը տեղափոխվել է 1928 թվականին։ Նրա մահից հետո այն դարձավ թանգարան։
  • Փարիզի 13-րդ օկրուգի փողոցներից մեկն անվանակոչվել է քանդակագործի անունով։
  • Ցադկինը Բրունսվիկա անունով հիշատակվել է Վալենտին Կատաևի «Իմ ադամանդե թագը» գրքի առաջին էջերում[15]։

Ֆիմեր Օսիպ Ցադկինի մասին խմբագրել

  • «Օսիպ Ցադկին. «Լույսի ու խավարի միախառնումը», Օլեգ Լուկաշևիչի վավերագրական ֆիլմ (2014)։

Մատենագիտություն խմբագրել

  • Raynal M. Ossip Zadkine. Rome: Éditions «Valori Plastici», 1921
  • Ossip Zadkine. Santpoort: C.A. Mees, 1929
  • Cassou J. Ossip Zadkine. Amriswil: Bodensee-Verlag, 1962
  • Spiteris T. Ossip Zadkine. Milano: Fratelli Fabbri, 1966.
  • Ossip Zadkine: plastiken, gouachen, zeichnungen, tapisserien. Köln: Lempertz Contempora, Kunsthaus Lempertz, 1966
  • Sculpture by Ossip Zadkine, 1890—1967. New York: Hirschl and Adler Galleries Inc., 1971
  • Lecombre S. Ossip Zadkine: l'œuvre sculpté. Paris: Paris-Musées, 1994
  • André Lhote, Ossip Zadkine: l’esprit d’une époque. Nice: G. Gardette, 1998
  • Իրինա Ազիզյան Քանդակագործական ավանգարդի առաջին ալիքը։ Արխիպենկո, Ցադկին, Լիպշից // Ռուսական ավանգարդ 1910֊1920-ական թվականներին եվրոպական համատեքստում / խմբ․ Գ. Ֆ. Կովալենկո ֊ Մ.: գիտություն, 2000. ֊ ISBN 5-02-011659-9 С. 145—153.

Պատկերասրահ խմբագրել

  •  
    Lotophage, bronze, 1961-1962
  •  
    De Verwoeste Stad, 1951-1953, Rotterdam
  •  
    Orpheus, 1956

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Ossip Zadkine (նիդերլ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118636057 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. ↑ Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
  6. ↑ Décup A. Lot. La Sainte Famille selon l'artiste Ossip Zadkine (ֆր.) — 2021. — ISSN 2491-3154; 0750-3970
  7. ↑ SIKART — 2006.
  8. ↑ https://hedendaagsesieraden.nl/2020/02/27/claude-de-soria/
  9. ↑ http://art-flox.com/lieu/musee_gertrude_schoen.html
  10. ↑ His marriage to Valentine Prax — Musée Zadkine.
  11. ↑ Ցադկին հետազոտական կենտրոն
  12. ↑ «Une enfance en Russie». paris.fr.
  13. ↑ «Ալեքսանդր Լիսով. Ցադկինն ու Վիտեբսկը». chagal-vitebsk.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 20-ին. Archival materials reported in this article state that Iosel-Shmuila Aronovich Tsadkin, was of Jewish faith and studied in the Vitebsk City Technical School between 1900 and 1904, including two years in one class with would-be artists Marc Chagall (then Movsha Shagal) and Victor Mekler (then Avigdor Mekler). Thus, contrary to what Zadkine himself was saying, his father did not convert to the Russian Orthodox religion and his mother was not of a Scottish extraction.
  14. ↑ «Խմելնիցկայա Լյուդմիլա». chagal-vitebsk.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2018 թ․ օգոստոսի 20-ին.
  15. ↑ Ruthenia:

Արտաքին հղումներ խմբագրել

 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օսիպ Ցադկին» հոդվածին։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Օսիպ_Ցադկին&oldid=9350737» էջից