Քվատրոչենտո
Քվատրոչենտո, նաև քվատտրոչենտո (իտալ.՝ quattrocento, «չորս հարյուր», կրճատվել է mille quattrocento — «հազար չորս հարյուր»), XV դարի՝ Վաղ Վերածննդի ժամանակաշրջանի իտալական արվեստի ընդունված պայմանական անվանում[1]։
Այս ժամանակահատվածը համընկնում է Պիեռո դելլա Ֆրանչեսկայի, Բոտիչելլիի, Դոնատելլոի, Բրունելեսկիի, Մազաչչոի, Բելինիի (Յակոպո, Ջենտիլե և Ջովաննի), Պինտուրիկիոի, Ֆրա Անժելիկոյի, Պիետրո Պերուջինոյի, Դոմենիկո Գիրլանդայոի և այլոց գործունեության հետ։
Քվատրոչենտոյի ուղղվածությունները և աշխարհայացքային սկզբունքները մեծ ազդեցություն են գործել հետագա դարերի արվեստի վրա, սկսած կլասիցիզմից և ռոմանտիզմից, մինչև մշակույթի որոշակի ուղղվածության վրա ընդհանրապես։ Կերպարվեստի մեջ այս ժամանակաշրջանը նշանավորվում է նրանով, որ կատարվեց անցում հոգևոր կատարելության և դավանական կանոններին ենթարկվող միջնադարյան ներդաշնակ պայմանականություներից և պատկերային շարքից դեպի հայացքների համակարգի, պատկերացումների և վարքականոնի, որոնք հիմք հանդիսացան պատկերային արվեստի՝ այսինքն ռեալիզմի[2] ձևավորման համար, որն էլ հետագայում հիմք հանդիսացավ ակադեմիզմի ձևավորման համար։
Քվատրոչենտոյի ժամանակաշրջանում տեղի ունեցավ ճարտարապետության, գեղանկարչության և քանդակագործության ծաղկում։ Այդ ժամանակահատվածում Իտալիայում գործում էր հանճարեղ վարպետների մի ամբողջ աստղաբույլ, նրանց մեջ էր ճարտարապետ Բրունելլեսկին, քանդակագործ Դոնատելլոն, իսկ XV դարում ստեղծագործել են Ռաֆայելը, Միքելանջելոն և Լեոնարդո դա Վինչին։
Տես նաև խմբագրել
Ծանոթագրություններ խմբագրել
Գրականություն խմբագրել
- Жуковский В. И. Искусство Возрождения: учебное пособие. — Красноярск: Краснояр. гос. ун-т, 2006. — 298 с. — ISBN 5-7638-0663-8
- Знамеровская Т. П. Проблемы кватроченто и творчество Мазаччо / Ленинградский ордена Ленина и ордена Трудового Красного Знамени государственный университет имени А. А. Жданова. — Л.: Изд-во ЛГУ, 1975. — 176 с. — 8750 экз.