Քաջբերունիներ
Քաջբերունիներ (գրաբ.՝ Քաջբերունեաց ցեղ[1]), հայկական նախարարական տոհմ Մեծ Հայքում՝ Արշակունիների կառավարման ժամանակ[2], Մարզպանական Հայաստանում[1] և Արմինիա կուսակալությունում։ Ըստ Զորանամակի եղել են Հարավային զորավարության մեջ և ունեցել 100 զինվոր[3]։ Քաջբերունիների ժառանգական հայրենիքը Տուրուբերան նահանգի Աղիովիտ (ուշ ժամանակների Քաջբերունիք) գավառն էր։
| Քաջբերունիներ | |
|---|---|
| Քաջբերունյաց ցեղ | |
| Տեսակ | տոհմ |
| Երկիր | |
| Տիրույթներ | Քաջբերունիք, Տուրուբերան, Մեծ Հայք |
| Մեծագույն ներկայացուցիչ | Ներսեհ Քաջբերունի |
| Ազգային պատկանելիություն | Հայ |
| Դավանանք |  Հայ Առաքելական եկեղեցի |
Պատմություն խմբագրել
Քաջբերունիների նախարարական տոհմը Մեծ Հայքի արունիքում՝ Գահնամակում, ըստ Սահակ Պարթևի զբաղեցնում էր 57-րդ բարձը[2][3]։ Ըստ Եղիշե պատմիչի և Ղազար Փարպեցու, Քաջբերունիներից՝ Ներսեհ Քաջբերունին մասնակցել է Վարդանանց պատերազմին և եղել է սպարապետ Վարդան Մամիկոնյանի զինակիցը, որտեղ եղել է Երկրորդ զորամասի հրամանատար՝ Խորեն Խորխոռունու նիզակակիցը և իր 7 տոհմակիցներով զոհվել Ավարայրի ճակատամարտում 451 թվականի մայիսի 26-ին[1][4][5]։ 9-րդ դարում Քաջբերունիների տիրույթները հայտնվել էին Վասպուրականում, որի պատճառով, նրանք կախյալ վիճակում էին գտնվում Վասպուրականում իրենց տիրույթները ընդարձակած Արծրունիներից[4]։ 852-855 թվականներին, Բուղայի արշավանքների ժամանակ՝ 851 թվականին, Գրիգոր Քաջբերունին մասնակցել է զորավար Մուսեի դեմ պատերազմին[5]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Եղիշեի Վարդանանց պատմությունը», թարգմ. և ծանոթ.՝ Ե. Տեր-Մինասյանի, Երևան, 1958, Գլուխ Ե, էջ 91, 106, 108.
- ↑ 2,0 2,1 «Հայկական սովետական հանրագիտարան», Հատոր Բ, էջ 663-664.
- ↑ 3,0 3,1 «Հայ Ժողովրդի Պատմության Քրեստոմատիա», հատոր 1, էջ 546, 549, 551, 615, 618.
- ↑ 4,0 4,1 «Հայ Ժողովրդի պատմություն», Հատոր Բ, Երևան, 1984, հատոր 2, էջ 172․
- ↑ 5,0 5,1 «Հայոց անձնանունների բառարան», Հրաչյա Աճառյան, Երևան, 1944, Հատոր 4, Ցուցակ 1, Էջ 31, 465.