Տետչո Սուեհիրո (ճապ.՝ 末広 鐵腸), մարտի 15, 1849(1849-03-15), Ուվաջիմա, Էհիմե (պրեֆեկտուրա), Ճապոնիա - փետրվարի 5, 1896(1896-02-05) կամ 1896[1], Ճապոնիա, ի ծնե՝ Յուջիրո Սուեհիրո (ճապ.՝ 末広 雄次郎), ճապոնացի քաղաքական գործիչ, արձակագիր և լրագրող[2][3]։ Նա Ազատության և ժողովրդական իրավունքների շարժման կողմնակիցն էր[4]։

Տետչո Սուեհիրո
Ծնվել էմարտի 15, 1849(1849-03-15)
ԾննդավայրՈւվաջիմա, Էհիմե (պրեֆեկտուրա), Ճապոնիա
Վախճանվել էփետրվարի 5, 1896(1896-02-05) (46 տարեկան) կամ 1896[1]
Վախճանի վայրՃապոնիա
Մասնագիտությունվիպասան, լրագրող և քաղաքական գործիչ
Լեզուճապոներեն
Քաղաքացիություն Ճապոնիա
Ուշագրավ աշխատանքներՍետչուբայ
 Suehiro Tecchō Վիքիպահեստում

Ծնվել է սամուրայների տոհմում ներկայիս Էհիմե պրեֆեկտուրայի տարածքում, նա ընտանիքի երկրորդ որդին էր։ Նրա հայրը՝ Թեյսուկեն, հաշվապահ էր։ Նա ավարտեց տեղի սամուրայների դպրոցը և դարձավ ուսուցիչ 1869 թվականին։ Այնուհետև նա տեղափոխվեց Տոկիո և վեց տարի աշխատեց Ֆինանսների նախարարությունում, նախքան թերթի բիզնեսին անցնելը։ Նա երկու անգամ բանտարկվել է ազատ մամուլի գործող օրենքները վիճարկելու համար և մեծ դեր է ունեցել առաջին ազգային քաղաքական կուսակցության ստեղծման գործում[4]։ Նա գրել է քաղաքական, նախա-գիտաֆանտաստիկ վեպ «Սետչուբայ» («Սալորը ծաղկում է ձյան մեջ», 1886 թ.): Նրա գրքերից ստացված եկամուտը թույլ տվեց նրան ճանապարհորդել Միացյալ Նահանգներ և Եվրոպա 1888 թվականին, այդ ժամանակ նա դարձավ ֆիլիպինցի քարոզիչ և հայրենասեր Խոսե Ռիզալի ժամանակավոր ուղեկիցը։ Հետագայում նա կճանաչի Ռիզալի ազդեցությունը մեկ այլ վեպում՝ «Nanyo no daiharan» (Մեծ ալիքը հարավային ծովերում)[5]։

1890 թվականին նա ընտրվեց առաջին համապետական ընտրություններում, սակայն հետագայում հեռացվեց Լիբերալ կուսակցությունից դուրս գալու պատճառով։ Սուեհիրոն մահացավ 1896 թվականին լեզվի քաղցկեղից և թաղվեց Էհիմեում։

Հիմնական աշխատանքներ խմբագրել

  • Setchūbai (Սալորի ծաղիկներ ձյան մեջ, 1886)
  • Kakan'ō (Երգող թռչունները ծաղիկների մեջ, 1889)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 https://mairi.me/-/1109026
  2. Pan-Asianism in modern Japanese history. Saaler, Sven, 1968-, Koschmann, J. Victor. London: Routledge. 2006. ISBN 9781134193806. OCLC 1100434229.{{cite book}}: CS1 սպաս․ այլ (link)
  3. Antony Best; Oliviero Frattolillo (2015 թ․ հոկտեմբերի 5). Japan and the Great War. Springer. էջեր 87–. ISBN 978-1-137-54674-6.
  4. 4,0 4,1 «Biography of Tetchō Suehiro». japan Literature Enacademic. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 15-ին. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 15-ին.
  5. Saniel, Josefa (1964). «Jose Rizal and Suehiro Tetcho: Filipino and Japanese Political Novelists» (PDF). Asian Studies. 2 (3): 353–371. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 30-ին.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տետչո Սուեհիրո» հոդվածին։