Կարիտա Մատտիլա

Կարիտա Մատտիլա (ֆիններեն՝ Karita Marjatta Mattila), սեպտեմբերի 5, 1960(1960-09-05)^[1]^[2], Somero, Häme Province, Ֆինլանդիա, ֆինն օպերային երգչուհի (սոպրանո):

Կենսագրություն

Ավարտել է Սիբելիուսի ակադեմիան (1983 թվական), որտեղ սովորել է Լիզա Լինկո-Մալմյոյի մոտ, այնուհետև Լոնդոնում Վերա Ռիժի մոտ։ Ստացել է առաջին մրցանակը Քարդիֆի Օպերային երգիչների միջազգային փառատոնում (1983 թվական)։ Իր դեբյուտը կատարել է 1986 թվականին Քովենթ Գարդենում՝ երգելով Ֆիորդիլիջիի դերերգը Մոցարտի «այսպես են անում բոլորը» օպերայում։ Հետագայում հանդես է եկել Մետրոպոլիտեն օպերայում, Շատլե թատրոնում, Բաստիլի օպերայում, Վիեննայի պետական օպերայում, Բեռլինի գերմանական օպերայում, Մյունխենի օպերային փառատոնում, Զալցբուրգի փառատոնում և աշխարհի այլ խոշորագույն օպերային բեմերում:

Աշխատել է այնպիսի դիրիժորների հետ, ինչպիսիք են Գեորգ Շոլտին, Նևիլ Մարիները, Քոլին Դևիսը, Զուբին Մետան, Կլաուդիո Աբբադոն, Վալերի Գերգիևը և այլք:

Նրան է նվիրված Կայա Սաարիահոյի «չորս ակնթարթ» վոկալ շարքը, որը նա կատարել է 2003 թվականին Փարիզի Շատլե թատրոնում և Լոնդոնի Բարբիկան կենտրոնում։ Նրա համար գրվել է Սաարիահոյի «Էմիլի» օպերայում գլխավոր մասը, որը երգչուհին կատարել է Լիոնի օպերայում 2010 թվականին։

1992 թվականին ամուսնացել է իր մենեջեր Տապիո Կունեյնենի հետ։ Նրանք ամուսնալուծվեցին 2019 թվականին^[3]։

2014-ի ապրիլի կեսերին նա հրաժարվեց ելույթ ունենալ ռուս դիրիժոր Վալերի Գերգիևի ղեկավարությամբ Նյու Յորքի Քարնեգի Հոլի բեմում՝ հիմնավորելով իր մերժումը

Գերգիևին բողոք հայտնելու ցանկությամբ՝ կապված այն բանի հետ, որ նա բացահայտորեն աջակցում է Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի քաղաքականությանը: Երգչուհու խոսքով՝ իր բողոքի պատճառը հենց Պուտինի հայացքներն էին արվեստի, նկարիչների և համասեռամոլների վերաբերյալ, ինչպես նաև նրա քաղաքականությունը, որը չի հարգում այլ երկրների սահմանները: Համերգի կազմակերպիչները դիրիժորին փոխարինել են իտալացի Ֆաբիո Լուիզիով^[4]։

Օպերային պարտիաներ

Էմիլիա Մարտի՝ Յանաչեկի «Մակրոպուլոսի միջոցը»
Էմիլի դյու Շատլե՝ Կայա Սաարիահոյի «Էմիլին»
Կարոտ՝ «Կարոտ»
Մանոն՝ «Մանոն Լեսկո»
Սալոմե՝ «Սալոմե»
Արաբելլա՝ Ռիխարդ Շտրաուսի «Արաբելլա»
Լեոնորա՝ «Ֆիդելիո»
Ամելիա՝ «դիմակահանդես գնդակ»
Էլիզաբեթ՝ «Դոն Կառլոս»
Ամելիա (Մարիա)՝ «Սիմոն Բոկկանեգրա»
Դեզդեմոնա՝ «Օթելլո»
Էլզա՝ «Լոենգրին»
Եվա՝ Նյուրնբերգյան մեյստերսինգերներ»
Քրիզոֆեմիդ՝ «Էլեկտրա»
Ենուֆա՝ Յանաչեկի «Ենուֆա»
Կատյա Կաբանովա՝ Յանաչեկի «Կատյա Կաբանովա»
Լիզա՝ «բահերի տիկինը»
Տատյանա՝ «Եվգենի Օնեգին»
Դոննա Աննա՝ «Դոն Ժուան»
Դոննա Էլվիրա՝ «Դոն Ժուան»
Կոմսուհի՝ «Ֆիգարոյի Հարսանիքը»
Ֆիորդիլիջի՝ «այդպես են անում բոլորը»
Պամինա՝ «Կախարդական սրինգ»
Եղիա՝ «Իդոմենեա»
Ագաթա՝ «կախարդական հրաձիգը»
Էմմա՝ «Ֆիերաբրաս»
Գաննա պարագլուխ՝ «Ուրախ այրին»
Ռոզալինդա՝ «չղջիկը»
Մյուզետ՝ «Բոհեմ»

Սիմֆոնիկ ստեղծագործություններ

Մոցարտ․ Ռեքվիեմ (DG)
Բեթհովեն. Սիմֆոնիա․ 9 (DG)
Շոստակովիչ՝ Սիմֆոնիա 14 (EMI Classics)
Առնոլդ Շյոնբերգ. «Գուրրեի Երգերը» (EMI Classics)
Լեոնարդ Բերնշտայն. Սիմֆոնիա № 3 (Erato)
Սիբելիուս. սիմֆոնիա կուլերվոյի նվագախմբի, ձայնի և երգչախմբի համար (BIS)
Մենդելսոն՝ Սիմֆոնիա (DG)
Շուբերտ․ Պատարագ E flat major, Մոցարտ՝ հրեշտակի Արիա, Laudate dominum (DG)

Ձայնագրություններ

Arias & Scenes (Erato)
German Romantic Arias (Erato)
Strauss: Orchestral Songs; Four Last Songs (DG)
Strauss: Orchestral Songs (Sony Music Entertainment)
Strauss: Hölderlin Lieder (Sony Music Entertainment)
Excellence — The Artistry of Karita Mattila (Ondine)
Sibelius Songs (Ondine)
Grieg and Sibelius Songs (Erato)
Karita Live! (Ondine)
From the Heart of Finland (Ondine)
Wild Rose (Ondine)
Modern Portrait (Warner/Finlandia)
Marriner: Lollipops (Philips)

Ճանաչում

Գրեմմի մրցանակ լավագույն օպերային ձայնագրության համար 1998 թվական (Վագների Նյուրնբերգյան մեյստերսինգերներ) և 2004 թվական (Ենուֆ Յանաչեկ)։ 2001 թվականի լավագույն երգչուհի՝ ըստ թե նոր Յորք Times-ի։ 2005 թվական երաժիշտ, որը գնահատվում է Musical America ամսագրի կողմից: BBC Music Magazine (2007 թվական) ամսագիրը երգչուհուն ընդգրկել է ձայնագրության ողջ պատմության 20 լավագույն Սոպրանոների շարքում։

Pro Finlandia մեդալ (2001 թվական): Արվեստի և գրականության շքանշանի ասպետուհի (2003 թվական):

Մաթիլան ամերիկյան ամսագրի 2011 թվականի Opera Նյուզ Awards մրցանակի դափնեկիր է։ Մրցանակաբաշխությունը տեղի է ունեցել Նյու Յորքում 2012 թվականի ապրիլի 29-ին^[5]^[6]։

Ծանոթագրություններ

↑ FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
↑ Karita Mattila (շվեդերեն) — SLS.
↑ JellyPages.com. «IS: opera star Karita Mattila differs from the – 27-year marriage over News». JellyPages.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020-08-03-ին. Վերցված է 2020-10-23-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
↑ IS: сопрано Карита Маттила отказалась петь под управлением Гергиева // Сайт телерадиокомпании Yleisradio Oy. Служба новостей Yle. — 16 мая 2014.(Ստուգված է 16 Մայիսի 2014)
↑ Сопрано Карита Маттила получила престижную премию в США // Сайт телерадиокомпании Yleisradio Oy. Служба новостей Yle. — 30 апреля 2012.(Ստուգված է 1 Մայիսի 2012)
↑ Stephanie Blythe Hosts Opera News Awards in NYC Today, 4/29 Արխիվացված է Մայիս 5, 2012 Wayback Machine-ի միջոցով: // opera.broadwayworld.com — 29 апреля 2012.(անգլ.)(Ստուգված է 1 Մայիսի 2012)

Արտաքին հղումներ

Форум Кариты Маттила (անգլ.)
Карьера, дискография (անգլ.)
Интервью, 2003 (անգլ.)
F. Paul Driscoll. Karita Mattila // -2012(անգլ.)(Ստուգված է 1 Մայիսի 2012)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կարիտա Մատտիլա» հոդվածին։

[_92a97dcc99f98cff-1] FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)

[_9be26c312f06a52a-2] Karita Mattila (շվեդերեն) — SLS.

[3] JellyPages.com. «IS: opera star Karita Mattila differs from the – 27-year marriage over News». JellyPages.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020-08-03-ին. Վերցված է 2020-10-23-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[4] IS: сопрано Карита Маттила отказалась петь под управлением Гергиева // Сайт телерадиокомпании Yleisradio Oy. Служба новостей Yle. — 16 мая 2014.(Ստուգված է 16 Մայիսի 2014)

[5] Сопрано Карита Маттила получила престижную премию в США // Сайт телерадиокомпании Yleisradio Oy. Служба новостей Yle. — 30 апреля 2012.(Ստուգված է 1 Մայիսի 2012)

[6] Stephanie Blythe Hosts Opera News Awards in NYC Today, 4/29 Արխիվացված է Մայիս 5, 2012 Wayback Machine-ի միջոցով: // opera.broadwayworld.com — 29 апреля 2012.(անգլ.)(Ստուգված է 1 Մայիսի 2012)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]