Սայ Տվոմբլի (իրական անունը՝ Էդվին Պարկեր Տվոմբլի կրտսեր, անգլ.՝ Edwin Parker "Cy" Twombly, Jr., ապրիլի 25, 1928(1928-04-25)[1][2][3][…], Լեքսինգտոն, Վիրջինիա[4][5] - հուլիսի 5, 2011(2011-07-05)[6][1][2][…], Հռոմ, Իտալիա[4][5]), ամերիկացի նկարիչ և աբստրակցիոնիստ քանդակագործ։

Սայ Տվոմբլի
անգլ.՝ Cy Twombly
Ի ծնեանգլ.՝ Edwin Parker
ԿեղծանունTwombly, Edwin Parker
Ծնվել էապրիլի 25, 1928(1928-04-25)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԼեքսինգտոն, Վիրջինիա[4][5]
Վախճանվել էհուլիսի 5, 2011(2011-07-05)[6][1][2][…] (83 տարեկան)
Մահվան վայրՀռոմ, Իտալիա[4][5]
Քաղաքացիություն ԱՄՆ[7]
ԿրթությունBlack Mountain College? (1952)[8], Նյու Յորքի արվեստի ուսանողական լիգա (1951), Վաշինգտոնի և Լիի համալսարան, Գեղեցիկ արվեստների Բոստոնի թանգարանի դպրոց (1949), Darlington School? և Aiglon College?
Մասնագիտություննկարիչ, քանդակագործ, լուսանկարիչ, գծանկարիչ, նկարիչ-փորագրող և գծագրող
Ոճաբստրակտ էքսպրեսիոնիզմ և պոստմոդեռնիզմ[9]
Ժանրաբստրակցիոնիզմ[4]
Թեմաներգեղանկարչություն և քանդակագործություն
Ուշագրավ աշխատանքներThe Ceiling?
ՈւսուցիչPierre Daura?, Ֆրանց Քլայն, Robert Motherwell? և Ben Shahn?
Պարգևներ
ԱնդամակցությունԱրվեստի և գրականության ամերիկյան ակադեմիա, Գեղարվեստի թագավորական ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Սուրբ Ղուկասի ակադեմիա[12]
ՀայրCy Twombly?
ԶավակներAlessandro Cyrus Twombly?
 Cy Twombly Վիքիպահեստում

Կրթություն խմբագրել

Կենսագրություն խմբագրել

Ծնվել է 1928 թվականի ապրիլի 25-ին, Լեքստինգոնում, Վիրջինիայում։ 1948-1951 թվականներին սովորել է Բոստոնի Գեղարվեստի թանգարանի դպրոցում, Լեքսինթոնի Washington and Lee University-ում, Նյու Յորքի Art Students League-ում, որտեղ հանդիպել է Ռոբերտ Ռաուշենբերգին։ Ռոբերտ Ռաուշենբերգի հովանավորությամբ 1951-1952 թվականներին ընդունվել է Աշվիլի Black Mountain College, (Հյուսիսային Կարոլինա), որտեղ սովորել է Ֆրանց Կլայնի, Ռոբերտ Մազերվելի և Բեն Շանի մոտ։

Տվոմբլիի առաջին անհատական ցուցահանդեսը տեղի է ունեցել 1951 թվականին, Նյու Յորքի Kootz Gallery պատկերասրահում։ Այդ ժամանակ նրա աշխատանքներում զգացվել է Քլայնի սև-սպիտակ էքսպրեսիոնիստական աշխատանքների ազդեցությունը, ինչպես նաև՝ Պաուլ Կլեեի մանկական կերպարայնությունը։ 1952 թվականին Տվոմբլին դրամաշնորհ է ստացել Վիրջինիայի գեղարվեստի թանգարանի կողմից, որը նրան հնարավորություն է տվել այցելել Հյուսիսային Աֆրիկա, Իսպանիա, Իտալիա և Ֆրանսիա։ 1953 թվականին վերադառնալուց հետո ծառայել է բանակում որպես գաղտնագիր։ 1955-1959 թվականներին աշխատել է Նյու Յորքում և Իտալիայում, վերջնականապես հիմնավորվել է Հռոմում։ 1959 թվականին ամուսնացել է իտալացի նկարչուհի Տատա Ֆրանկետտի հետ։ Այդ ժամանակաշրջանում սկսել է ստեղծել աբստրակտ քանդակներ, որոնք տարբերվում ըստ նյութի և չափերի և միշտ ծածկված են եղել սպիտակ ներկով։ Իտալիայում սկսել է աշխատել մեծ ֆորմատով և հեռացել է ֆորմալ էքսպրեսիոնիստական կարակուլից՝ անցում կատարելով տեքստի ու թվերի առավել մանրամասն օգտագործմանը՝ ոգեշնչում փնտրելով պոեզիայի, դիցաբանության և պատմության մեջ։ Արդյունքում ստեղծել է տարբեր նշանների բառարան՝ երբեմն սեռական ենթատեքստով, որոնք ընթերցվում են առավելապես ոչ թե նշանագրության ավանդական ձևերով, այլ՝ այլաբանորեն։

Տվոմբլին հրավիրված է եղել ցուցադրելու իր աշխատանքները 1964 թվականի Վենետիկի բիենալեում։ 1968 թվականին Milwaukee Art Center-ում կազմակերպվել է նրա աշխատանքների առաջին հետահայաց ցուցադրությունը։ 1995 թվականին Հյուստոնում բացվել է Սայ Տվոմբլիի պատկերասրահը, որտեղ ցուցադրվել են նկարչի՝ 194 թվականից ի վեր ստեղծված աշխատանքները։

Սայ Տվոմբլի դարձել է պատմության մեջ երրորդ ժամանակակից նկարիչը, ում աշխատանքները մշտական հիմունքներով ցուցադրվում են Լուվրում[13]։

Մահացել է քաղցկեղից։

Ճանաչում խմբագրել

Ծանոթագրություններ խմբագրել

Գրականություն խմբագրել

  • Jacobus, Mary. 2016, Reading Cy Twombly: Poetry in Paint, Princeton University Press
  • Tyson, John A. "Cy Twombly's Cardboard Prints: Impressions, Inversions and Decomposition", Print Quarterly, Vol. XXXV No. 1 March 2018, pp. 27–38

Արտաքին հղումներ խմբագրել

  • Սայ Տվոմբլին wikiart.org կայքում
  • Gagosian Gallery
  • Աշխատանքներն աշխարհի թանգարաններում
  • ArtNet
  • ArtFacts
  • «The Painting That Took 22 Years to Finish». Literary Hub (ամերիկյան անգլերեն). 2018 թ․ հոկտեմբերի 26. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 31-ին.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սայ Տվոմբլի» հոդվածին։