Ռովանիեմի[3] (ֆիններեն՝ Rovaniemi, հսսամ.՝ Roavvenjárga կամ Roavenjárga), քաղաք և մունիցիպալիտետ Ֆինլանդիայում, Լապպի նահանգի վարչական կենտրոնը։ 2006 թվականին Ռովանիեմի գյուղական համայնքի հետ միավորվելուց հետո Ռովանիեմին դարձավ Ֆինլանդիայի բնակչության թվով տասներկուերորդ քաղաքը և մակերեսով՝ Եվրոպայի ամենամեծ քաղաքը[4]։

Ռովանիեմի
Տեսակքաղաք և municipality of Finland?
ՄայրցամաքԵվրոպա
Երկիր Ֆինլանդիա[1]
ՎարչատարածքԼապլանդիա
ԲԾՄ197 մետր
Մակերես7581,63 կմ² (հունվարի 1, 2023)[2]
Ջրլիցի ափինԿեմիյոկի
Ձևավորում1960
Առաջին հիշատակում1453
Քարտեզ
Քարտեզ

Աշխարհագրություն

խմբագրել

Ռովանիեմի քաղաքը գտնվում է արկտիկական շրջանից 8 կմ հարավ՝ Հյուսիսային երկու խոշոր գետերի՝ Օունասյոկի և Կեմիյոկի միախառնման վայրում։ Հեռավորությունը Հելսինկից՝ 800 կմ, Սանկտ Պետերբուրգից՝ 1025 կմ։ Ռովանիեմը զբաղեցրած տարածքով Եվրոպայի ամենամեծ քաղաքն է, 8016 քառակուսի կիլոմետր, քանի որ ներառում է քաղաքի մոտակա տարածքները։

Կլիման բարեխառն է։ Ձյան ծածկույթը մնում է տարեկան միջինը 180 օր (նոյեմբեր-ապրիլ)։ Հունվարի միջին ջերմաստիճանը -11,8 °C է (բացարձակ նվազագույնը՝ -45,3 °C), հուլիսը՝ +15,2 °C (բացարձակ առավելագույնը՝ +30,6 °C)։ Տարեկան միջին ջերմաստիճանը՝ +0,6 °C։

Սեպտեմբերից մարտ քաղաքի շրջակայքում կարելի է դիտել հյուսիսափայլ։

Ռովանիեմիի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 6.1
(43)
5.8
(42.4)
9.5
(49.1)
19.0
(66.2)
28.2
(82.8)
30.7
(87.3)
32.2
(90)
29.1
(84.4)
22.6
(72.7)
15.6
(60.1)
8.7
(47.7)
5.0
(41)
32.2
(90)
Միջին բարձր °C (°F) −7.3
(18.9)
−7.3
(18.9)
−1.9
(28.6)
4.1
(39.4)
11.0
(51.8)
17.0
(62.6)
20.1
(68.2)
17.2
(63)
11.1
(52)
3.1
(37.6)
−2.1
(28.2)
−4.9
(23.2)
5.01
(41.03)
Միջին օրական °C (°F) −10.3
(13.5)
−10.3
(13.5)
−5.6
(21.9)
0.1
(32.2)
6.5
(43.7)
12.5
(54.5)
15.6
(60.1)
13.1
(55.6)
7.7
(45.9)
0.8
(33.4)
−4.4
(24.1)
−7.7
(18.1)
1.5
(34.7)
Միջին ցածր °C (°F) −13.5
(7.7)
−13.3
(8.1)
−9.1
(15.6)
−3.4
(25.9)
2.5
(36.5)
8.5
(47.3)
11.8
(53.2)
9.6
(49.3)
4.9
(40.8)
−1.3
(29.7)
−6.7
(19.9)
−10.6
(12.9)
−1.7
(28.9)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) −38.1
(−36.6)
−35.0
(−31)
−27.5
(−17.5)
−18.7
(−1.7)
−11.0
(12.2)
−2.6
(27.3)
2.4
(36.3)
−0.6
(30.9)
−7.7
(18.1)
−21.5
(−6.7)
−27.9
(−18.2)
−32.9
(−27.2)
−38.1
(−36.6)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 46
(1.81)
37
(1.46)
37
(1.46)
34
(1.34)
48
(1.89)
64
(2.52)
81
(3.19)
68
(2.68)
60
(2.36)
54
(2.13)
55
(2.17)
51
(2.01)
633
(24.92)
Ձյան տեղումներ սմ (դյույմ) 57
(22.4)
73
(28.7)
75
(29.5)
27
(10.6)
1
(0.4)
19
(7.5)
38
(15)
290
(114.2)
Միջ. տեղումների օրեր (≥ {{{միավոր տեղումների օրեր}}}) 11 10 8 8 8 10 10 9 9 10 13 12 118
Միջին ամսական արևային ժամ 15 57 132 203 237 271 260 182 112 60 18 3 1550
Աղբյուր #1: Ilmatieteen laitos[5]
Աղբյուր #2: FMI [6][7]
Ռովանիեմիի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 7.9
(46.2)
7.1
(44.8)
10.6
(51.1)
17.1
(62.8)
28.8
(83.8)
31.2
(88.2)
31.2
(88.2)
29.2
(84.6)
23.3
(73.9)
14.0
(57.2)
8.5
(47.3)
6.2
(43.2)
31.2
(88.2)
Միջին բարձր °C (°F) −7.4
(18.7)
−7
(19)
−1.1
(30)
4.6
(40.3)
11.5
(52.7)
17.4
(63.3)
20.5
(68.9)
17.7
(63.9)
11.8
(53.2)
3.7
(38.7)
−1.7
(28.9)
−4.9
(23.2)
5.4
(41.7)
Միջին օրական °C (°F) −11.7
(10.9)
−11.6
(11.1)
−6.6
(20.1)
−0.2
(31.6)
6.4
(43.5)
12.5
(54.5)
15.5
(59.9)
12.9
(55.2)
7.6
(45.7)
0.8
(33.4)
−4.5
(23.9)
−8.6
(16.5)
1
(34)
Միջին ցածր °C (°F) −17
(1)
−17.2
(1)
−12.9
(8.8)
−5.5
(22.1)
1.1
(34)
7.1
(44.8)
10.2
(50.4)
8
(46)
3.6
(38.5)
−2.1
(28.2)
−7.8
(18)
−13.2
(8.2)
−3.8
(25.2)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) −47.5
(−53.5)
−44.3
(−47.7)
−40.4
(−40.7)
−31.6
(−24.9)
−14.7
(5.5)
−3.7
(25.3)
−1.5
(29.3)
−4.1
(24.6)
−11.0
(12.2)
−28.6
(−19.5)
−34.4
(−29.9)
−39.3
(−38.7)
−47.5
(−53.5)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 39
(1.54)
30
(1.18)
29
(1.14)
30
(1.18)
43
(1.69)
58
(2.28)
75
(2.95)
59
(2.32)
55
(2.17)
49
(1.93)
48
(1.89)
42
(1.65)
555
(21.85)
Միջ. տեղումների օրեր (≥ {{{միավոր տեղումների օրեր}}}) 10 9 8 8 8 10 10 9 9 10 12 11 114
Աղբյուր #1: Ilmatieteen laitos [5]
Աղբյուր #2: FMI [8]

Պատմություն

խմբագրել
 
Ռովանիեմիի Զինանշանը 1930-2005

Ժամանակակից քաղաքի տեղում ամենահին բնակավայրը թվագրվում է 11-րդ դարով[9]։ Քաղաքի առաջին հիշատակումը թվագրվում է 1453 թվականին։ Անունը գալիս է Սամի «roavve»- ից, որը նշանակում է «անտառապատ բլուր»։

Հիմնադրման օրվանից Ռովանիեմին դարձել է արագ զարգացող բնակավայր, տարածաշրջանի առևտրի և կրթության զարգացման կենտրոն։ 19-րդ դարի սկզբին քաղաքը զարգացման լրացուցիչ խթան ստացավ՝ կապված լապլանդական բնական հարստության նկատմամբ հետաքրքրության մեծացման հետ։ Նոր վերաբնակիչներին գրավում էին խոշոր անտառահատումները և ձուլվածքները։ «Ոսկե տենդ»- ն էլ ավելի մեծ հետաքրքրություն առաջացրեց քաղաքի նկատմամբ։ Արդյունքում Ռովանիեմին դարձավ նահանգի խոշոր տնտեսական կենտրոնը[10]։

1944 թվականին Լապլանդական պատերազմի ժամանակ քաղաքը գրեթե հիմնահատակ ավերվել է գերմանական զորքերի կողմից՝ Լ. Ռենդուլիչի հրամանատարությամբ, սակայն պատերազմի ավարտին Ռովանիեմին վերականգնվել է։

1960 թվականին Ռովանիեմին ստացել է քաղաքի կարգավիճակ։ 1970 թվականին քաղաքը դարձավ VI Ձմեռային Ունիվերսիադայի անցկացման վայրը։

Բնակչություն

խմբագրել
Տարիներ Բնակչություն
2001 49 516
2007 54 669
2011 56 818
2015 60 013

Տնտեսություն

խմբագրել

Քաղաքի տնտեսության մեծ մասը կազմում է զբոսաշրջությունը։ Ամեն տարի քաղաք են այցելում հարյուր հազարավոր զբոսաշրջիկներ։

Խոշոր ձեռնարկություններ՝

  • Madboy Audio OY կարաոկե՝ նվագարկիչների, միքշերների, կարաոկեի ակուստիկայի արտադրող է․ արձրախոսներ, ուժեղացուցիչներ, սուբվուֆերներ, միկրոֆոններ և կարաոկեի այլ սարքավորումներ։

Ճարտարապետություն և տեսարժան վայրեր

խմբագրել

Ռովանիեմիի ճարտարապետության ձևավորման գործում առանձնահատուկ դեր ունի Ալվար Աալտոն։ Նրա շնորհիվ քաղաքում հայտնվեցին այնպիսի կառույցներ, ինչպիսիք են քաղաքապետարանի շենքը, թատրոնը և գրադարանը։ Ռովանիեմիում կան արվեստի պատկերասրահներ, թանգարաններ և այլ մշակութային կառույցներ։

Քաղաքի ամենաճանաչելի տեսարժան վայրերից մեկը «Արկտիկում» մշակութային կենտրոնն է, որը բացվել է 1992 թվականին Օունասյոկի գետի ափին։ Այս կենտրոնում տեղակայված են թանգարաններ և անցկացվում են ցուցահանդեսներ՝ նվիրված Լապլանդիային։ Քաղաքում կառուցվել է հավերժական կրակով «Մոմ համաձուլվածք» կամուրջը (Jätkänkynttilä), Լապլանդիայի պալատը (Lappia-talo), Ռովանիեմի եկեղեցին, քաղաքապետարանի շենքը և գրադարանը, որոնք նախագծված են որպես մեկ մշակութային համալիր։

«Պեուկելլա» տեղական պատմության թանգարանը ցուցադրում է սովորույթներ և նկարագրում է 19-րդ դարում Հյուսիսային Ֆինլանդիայի բնակիչների զբաղմունքները, օրինակ՝ սաղմոն բռնելը և եղջերուների բուծումը։ Rauman TaIDemuseo արվեստի թանգարանում անցկացվում են Բալթիկ ծովի երկրների ժամանակակից արվեստի ցուցահանդեսներ։ Լապլանդիայի անտառային թանգարանում, որը գտնվում է բաց երկնքի տակ, կարող եք իմանալ 20-րդ դարի առաջին կեսին լապլանդական անտառահատների և լաստառաքողների կյանքի մասին։ Տեղական տեսարժան վայրերը ներառում են նաև 15-րդ դարի եկեղեցի, ժանյակավոր սենյակ և ցուցահանդես, որը նվիրված է ծովագնացությանը հին քաղաքապետարանում, նավի սեփականատիրոջ և նավաստու տանը, Լենսթրեմ Մուինի արվեստի թանգարանը, Ռաումի թանգարանը, խեցեգործության թանգարանը։

Տեսարժան վայրերի ցանկ

խմբագրել
 
Հիվիքի Սանտա Կլաուսի Գյուղ (Յուլուպուկկի)
  • Յոուլուպուկկա գյուղ-արհեստանոց, Սանտա Պարկ
  • «Արկտիկում» կենտրոնը թանգարան է (Լապլանդիայի տարածաշրջանային թանգարան), գիտական կենտրոն (Արկտիկական կենտրոն), որը կառուցվել է 1992 թվականին։
  • «Ռանուա» կենդանաբանական այգին աշխարհի ամենահյուսիսային կենդանաբանական այգին է։ Գտնվում է Ռովանիեմիից մեկ ժամ հեռավորության վրա։ Այստեղ դուք կարող եք տեսնել Հյուսիսային կենդանական աշխարհի ավելի քան 50 տեսակների ներկայացուցիչներ։
  • Ռովանիեմի արվեստի թանգարան
  • Լապլանդիայի «Անտառի թանգարանը» բացօթյա թանգարան է անտառապատ լեռների մեջ։ Ցուցանմուշները պատմում են 1900-1950-ական թվականներին լապլանդական փայտահատների և լաստառաքողների ավանդույթների, կյանքի և աշխատանքի մասին։
  • Ավետարանական-Լյութերական եկեղեցի
  • Սուրբ Անդրեաս առաջին Առաքյալի ուղղափառ եկեղեցի
  • Լուոստո ամետիստի հանք (Ռովանիեմիից 130 կմ հյուսիս)
  • Յաթկյանկյունտիլի կամուրջ (ֆիններեն՝ Jätkänkynttilän silta), «Մոմ համաձուլվածքը» Ռովանիեմիի խորհրդանիշներից մեկն է։
  • Պեյյուկելի գավառագիտական թանգարան (ֆիններեն՝ Rovaniemen kotiseutumuseo Pöykkölä), վերարտադրում է 19-րդ դարի Հյուսիսային Ֆինլանդիայի գյուղացիական կյանքի իրավիճակը։
  • Մոլկոկենգաս (ֆիններեն՝ Molkoköngäs), գետի քարվաստ, Օունասյոկի գետի ամենագեղեցիկներից մեկը:։
  • Ցուցիչ «Արկտիկական շրջան» գտնվում է քաղաքի հյուսիսային մուտքի մոտ։ Ցուցանիշի վրա տրված են այն կետի ճշգրիտ աշխարհագրական կոորդինատները, որտեղ այն գտնվում է[11]։
  • Քաղաքի կենտրոնական հրապարակն անվանվել է Lordi հարդ ռոք խմբի պատվին՝ 2006 թվականին Եվրատեսիլում նրա հաղթանակից հետո։

Կրթություն

խմբագրել

Ռովանիեմիում է գտնվում Ֆինլանդիայի և ԵՄ-ի ամենահյուսիսային համալսարանը՝ Լապլանդիայի համալսարանը։ Համալսարանի կազմի մեջ է մտնում արկտիկական գիտական կենտրոնը, որը հանդիսանում է «Արկտիկում» կենտրոնի մի մասը։

2014 թվականին քաղաքում ստեղծվել է Լապլանդիայի կիրառական գիտությունների համալսարանը, որը ձևավորվել է Հյուսիսային Ֆինլանդիայի երկու համալսարաններից՝ Ռովանիեմիի կիրառական գիտությունների համալսարանից և Կեմի Տորնիոյի կիրառական գիտությունների համալսարանից։

Քաղաքում է գտնվում նաև Արկտիկայի համալսարանի կենտրոնակայանը՝ համալսարանների միջազգային կոնսորցիում, որոնք զբաղվում են հյուսիսային տարածքների տեխնոլոգիաների ուսումնասիրությամբ։

Քաղաքում գործում են մի քանի ֆուտբոլային ակումբներ։ Դրանցից մեկը Ռովանիեմեն Պալոսեուրան է (Վեյկկաուսլիգա), որի բարձրագույն նվաճումը 2-րդ տեղն Է Ֆինլանդիայի առաջնությունում (2015, 2018) և հաղթանակը Գավաթի խաղարկությունում (1986, 2013)։ Մյուս ակումբը «Սանտա Կլաուսն» է (երրորդ դիվիզիոն)։ Նրանք իրենց հանդիպումներն։ անցկացնում են «Կեսսկենտտյա» մարզադաշտում։

«Ռովանիեմի Կիեկո» հոկեյի ակումբը, որի տնային մարզադաշտն է Լապլանդիայի Արենան, հանդես է գալիս Ֆինլանդիայի հոկեյի երկրորդ լիգայում։

Քաղաքի ամենատիտղոսակիր ակումբը Ֆինլանդիայի առաջնությունում հանդես եկող վոլեյբոլի «Լակկապան» է, որն այն նվաճել է 4 անգամ (2003, 2007, 2008, 2011)։

Քաղաքում տեղի ունեցավ 1970 թվականի ձմեռային Ունիվերսիադան, որի համար վերակառուցվեցին բազմաթիվ մարզական օբյեկտներ։

Նաև Ռովանիեմիում տեղի են ունեցել մի քանի միջազգային լեռնադահուկային մրցումներ, որոնք տեղի են ունենում Օունասվարայի լեռնադահուկային կենտրոնում։ Մրցումներից կարելի է առանձնացնել 1984 թվականի լեռնադահուկային սպորտի աշխարհի առաջնությունը, դահուկավազքի երկամարտի աշխարհի գավաթի և մայրցամաքային գավաթի մի քանի փուլեր, 2005 թվականի պատանիների լեռնադահուկային սպորտի աշխարհի առաջնությունը։

Տրանսպորտ

խմբագրել
 
Երկաթուղային կայարան

Ռովանիեմիում կա երկաթուղային կայարան, որը գործում է 1909 թվականից։ Քաղաքից 10 կմ հեռավորության վրա գտնվում է Ռովանիեմի միջազգային օդանավակայանը.

Ռուսաստանի հետ ավտոբուսային հաղորդակցությունը իրականացվում է Մուրմանսկի շրջանի Կանդալակշա քաղաքի «Մուրմանսկավտոտրանս ավտոշարասյուն թիվ 1443» կազմակերպության կողմից՝ Կանդալակշա -Կեմիյարվի -Ռովանիեմի երթուղով[12]։ Կա նաև ավտոբուսային երթուղի Մուրմանսկ-Իվալո-Ռովանիեմի[13]։ Նախատեսվում է Ռովանիեմիից մինչև Նորվեգական Կիրկենես նավահանգիստ Բարենցի ծովում 529 կմ երկարությամբ երկաթուղու կառուցում[14]։

Քանի որ քաղաքը գտնվում է Օունասյոկի և Կեմիյոկի գետերի միախառնման ժամանակ, քաղաքի զարգացման համար անհրաժեշտություն է առաջացել կամրջային անցումներ կառուցել։ Առաջին կամուրջներից մեկը Սաարենպուտան կամուրջն էր, որը 1925 թվականին քաղաքը միացրեց Սաարենկիլ փոքր կղզու հետ, որը նրանից առանձնացված էր Քեմիյոկի գետով։ Այս կամուրջը միակն է, որը պահպանվել է Լապլանդական պատերազմի արդյունքում։

1930 թվականին կառուցվեց Սուուտարինկորվան ավտոմոբիլային և երկաթուղային կամուրջը, իսկ 1934 թվականին՝ Օունասկոսկիի կամուրջը Քեմիյոկիի վրայով, որոնք ավերվել էին գերմանական զորքերի կողմից 1944 թվականին և վերականգնվել մինչև 1951 թվականը։

1967 թվականին Օունասյոեն կամուրջը կառուցվեց Օունասյոկի գետի վրայով, որն իր վրա վերցրեց Ֆինլանդիայի հյուսիս ձգվող տրանսպորտային հոսքերը։

Քաղաքի ամենամեծ և ամենահայտնի կամուրջը բացվել է 1989 թվականին՝ Յաթկյան Կյունտիլան, որը հատում է Քեմիյոկի գետը։ Այն դարձել է կարևոր տրանսպորտային և զբոսաշրջային վայր։

Զբոսաշրջություն

խմբագրել
 
Կամուրջ «Մոմ համաձուլվածք» (Jätkänkynttilä) է Ռովենիեմում

Ամռանը զբոսաշրջիկներին առաջարկվում են արշավներ, գետով նավով ուղևորություններ, այցելություն հյուսիսային եղջերուների ֆերմաներ։ Ձմռանը՝ ձմեռային հանգստի տարբեր տեսակներ՝ վազք և դահուկներ, սնոուբորդ, հյուսիսային եղջերու և շների սահնակ ձիավարություն:

Ավանդաբար համարվում է, որ Սանտա Կլաուսը (Ֆինլանդիայում՝ Յոուլուպուկկի) ապրում է Լապլանդիայում, որի մայրաքաղաքը Ռովանիեմին է։ Սա հանգեցրեց Ռովանիեմիի վերածմանը միջազգային զբոսաշրջային կենտրոնի, որը նախատեսված էր հիմնականում երեխաների և նրանց ծնողների համար։ Ռովանիեմին Ջոուլուպուկիի հայրենի քաղաքն է։ Նրա նստավայրը ձմռանը զբոսաշրջիկների այցելության ամենահայտնի վայրն է։

Բացի այդ, Ռովանիեմիում անցկացվում են լեռնադահուկային սպորտի մրցումներ ամենաբարձր մակարդակով։

2011 թվականի դեկտեմբերի 31-ին Ֆինլանդիայի երկու ամենահյուսիսային սահմանային անցակետերով՝ Սալլա և Ռայա Յոսեպպի Լոտտա, սահմանային անցումների ընդհանուր թիվը կազմել է ավելի քան 256 հազար զբոսաշրջիկ՝ 2010 թվականի 182 հազարի դիմաց։ Իսկ 2012 թվականի հունվարի առաջին մեկուկես շաբաթվա ընթացքում Ռովանիեմի են ժամանել Ռուսաստանից շուրջ 20-30 հազար զբոսաշրջիկներ, ինչը 20-30 տոկոսով ավելի է, քան 2011 թվականի նույն ժամանակահատվածում[15]։

Քույր քաղաքներ

խմբագրել

Ռովանիեմին ունի 15 քույր քաղաք՝

Դադարեցված կամ կասեցված համաձայնագրեր՝

  •   Մուրմանսկ, Ռուսաստան (1962), 2022 թվականի մարտին Ռովանիեմին դադարեցրել էր Մուրմանսկի հետ համաձայնագիրը՝ Ուկրաինա Ռուսաստանի ներխուժման պատճառով[18]։

Հայտնի բնիկներ

խմբագրել
  • Պուտաանսուու, Թոմի՝ ֆինն երաժիշտ, հայտնի հևի մետալ/ռոք խմբի Լորդիի հիմնադիր և առաջնորդ
  • Պոուտիայնեն, Տանյա՝ ֆինն լեռնադահուկորդ, 2006 թվականի Օլիմպիական խաղերի փոխչեմպիոն

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. archINFORM (գերմ.) — 1994.
  2. Suomen pinta-ala kunnitain 1.1.2023 (фин.)MML.
  3. Արտասահմանյան երկրների աշխարհագրական անվանումների բառարան / խմբ․ Ա․ Մ․ Կոմիկով. — 3֊րդ հրատարակություն. — Մոսկվա: Նեդրա, 1986. — С. 305.
  4. «Rovaniemi fi / Kansainvälinen sivusto / English / City-info / Facts / General Information». Արխիվացված է օրիգինալից 2010-01-03-ին. Վերցված է 2009-11-27-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  5. 5,0 5,1 «Normal period 1991-2020». FMI. Վերցված է 16 February 2023-ին.
  6. «Rovaniemi extreme values». FMI open data. Վերցված է 18 May 2016-ին.
  7. «Rantavitikka, Lapland UAS Weather - Personal Weather Station: IROVANIE6 by Wunderground.com - Weather Underground». Wunderground.com. Վերցված է 24 December 2017-ին.
  8. «Rovaniemi extreme values». FMI open data. Վերցված է 18 May 2016-ին.
  9. «Рованиеми». Արխիվացված է օրիգինալից 2009-12-31-ին. Վերցված է 2010-06-25-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  10. «Рованиеми». Արխիվացված է օրիգինալից 2010-03-10-ին. Վերցված է 2010-06-25-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  11. «Города и курорты Финляндии: Рованиеми». Արխիվացված է օրիգինալից 2012-01-21-ին. Վերցված է 2010-06-25-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  12. Автобусное сообщение Кандалакша — Рованиеми Արխիվացված է Ապրիլ 22, 2012 Wayback Machine-ի միջոցով: // kandalaksha.org
  13. Автобусное сообщение Мурманск — Рованиеми Արխիվացված է Հուլիս 22, 2011 Wayback Machine-ի միջոցով: // finturinfo.net
  14. Прохоров П. Арктический «шёлковый» путь пройдёт мимо России Արխիվացված է Ապրիլ 10, 2021 Wayback Machine-ի միջոցով: // РБК: Региональный выпуск «Санкт-Петербург и область». — 2018. — 12 марта.
  15. Медведев Р. (2012-01-07). «Лапландия ставит рекорд по приёму российских туристов». tourprom.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-01-11-ին. Վերցված է 2012-01-07-ին.
  16. 16,00 16,01 16,02 16,03 16,04 16,05 16,06 16,07 16,08 16,09 16,10 16,11 16,12 «Ystävyyskaupungit» (ֆիններեն). City of Rovaniemi. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-08-21-ին. Վերցված է 2019-08-22-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  17. «Побратимство городов Салехард и Рованиеми».
  18. «The capital of Lapland freezes partnership with Murmansk». The Independent Barents Observer (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-03-07-ին. Վերցված է 2022-03-12-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

Արտաքին հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռովանիեմի» հոդվածին։