Ռիչարդ Դուգլաս Հասբանդ (հուլիսի 12, 1957(1957-07-12)[1], Ամարիլլո, Տեխաս, ԱՄՆ - փետրվարի 1, 2003(2003-02-01)[1], Տեխաս, ԱՄՆ) ամերիկացի տիեզերագնաց և օդաչու։ Նա տիեզերք է մեկնել երկու անգամ՝ որպես STS-96-ի օդաչու և STS-107-ի հրամանատար: Հասբանդը և STS-107-ի անձնակազմի մնացած անդամները զոհվել են, երբ մաքոքը քայքայվել է Երկրի մթնոլորտ վերադառնալու ժամանակ: Նա նաև «Կոնգրեսի Տիեզերական Պատվո» մեդալի դափնեկիր է:

Ռիք Հասբանդ
անգլ.՝ Richard Douglas Husband
Դիմանկար
Ծնվել էհուլիսի 12, 1957(1957-07-12)[1]
ԾննդավայրԱմարիլլո, Տեխաս, ԱՄՆ
Մահացել էփետրվարի 1, 2003(2003-02-01)[1] (45 տարեկան)
Մահվան վայրՏեխաս, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունԱՄՆ Օդային ուժի փորձարկման օդաչուական դպրոց, Texas Tech University?, Կալիֆոռնիայի նահանգային համալսարան, Ֆրեզնո և Ամարիլոյի ավագ դպրոց
Մասնագիտությունտիեզերագնաց և ճարտարագետ
ԱշխատավայրՆԱՍԱ
Պարգևներ և
մրցանակներ
Կոնգրեսի տիեզերական պատվո մեդալ[2] և «Ակնառու ծառայության համար» մեդալ[3]
 Richard Douglas Husband Վիքիպահեստում

Վաղ կյանք, կրթություն և մարզումներ

խմբագրել

Հասբանդը ծնվել է 1957 թվականի հուլիսի 12-ին,Տեխասի Ամարիլլոյում:[4] 17 տարեկանում նա ստացել է օդաչուի վկայականը Թրեյդվինդ օդանավակայանից դուրս թռչելիս: Հասբանդը 1975 թվականին գերազանցությամբ ավարտել է Ամարիլլոյի ավագ դպրոցը

Հասբանդը 1980 թվականին հինգ տարի սովորելուց հետո` Տեխասի Տեխնիկական համալսարանում ստացել է գիտության բակալավրի կոչում` մեքենաշինության ոլորտում: Նա մագիստրոսի կոչում է ստացել Ֆրեզնոյի պետական ​​համալսարանում: Ավարտելուց հետո Հասբանդն ընդունվել է Միացյալ Նահանգների ռազմաօդային ուժեր, քոլեջի վերջին երկու տարիներին հաճախել է ROTC: Հասբանդը օդաչուների վերապատրաստում է անցել Օկլահոմա նահանգի Էնիդ քաղաքում գտնվող Վանս ռազմաօդային բազայում: Դրան հաջորդեցին ցամաքային գոյատևման դպրոցը` Ֆեյրչայլդ ռազմաօդային բազայում, Սպոքանում, Վաշինգտոնում, և առաջատար դպրոցը`` Նյու Մեքսիկոյում: 1982 թվականի փետրվարի 27-ին ամուսնանալուց հետո Հասբանդը F-4-ով վերապատրաստվել է Հոմսթեդ ռազմաօդային ուժերի բազայում:[5]

U.S. Air Force-ի կարիերա

խմբագրել

Հասբանդը նշանակվել է էսկադրիլիա` Վալդոստայում (Վրաստան)` Մուդի ռազմաօդային բազայում, որը թռչում էր F-4E-ով: Այնուհետև,1985 թվականի դեկտեմբերին, Ռիքը տեղափոխվեց Ջորջ AFB` Վիկտորվիլ, Կալիֆոռնիա, որտեղ նա դարձավ F-4 հրահանգիչ: Մինչ այդ Հասբանդը կուտակել էր 1000 թռիչքի ժամ:[5]

1987 թվականի դեկտեմբերին Հասբանդը նշանակվել է Կալիֆոռնիայի «Էդվարդսի ռազմաօդային բազայում», որտեղ նա մասնակցել է ԱՄՆ-ի օդաչուների փորձնական դպրոցի 88A դասին` Կանադայի տիեզերական գործակալության ապագա տիեզերագնաց Քրիս Հեդֆիլդի հետ միասին: Փորձնական օդաչուների դպրոցն ավարտելուց հետո Հասբանդը ծառայել է որպես փորձնական օդաչու՝ թռչելով F-4-ով և F-15 Eagle-ի բոլոր հինգ մոդելներով: F-15-ի համակցված փորձնական ուժերում նա եղել է «Pratt & Whitney F100-PW-229 » շարժիչի ծրագրի ղեկավարը, ինչպես նաև ծառայել է որպես F-15 օդային ցուցադրական օդաչու:

1992 թվականի հունիսին Հասբանդը նշանակվել է Բոսկոմբ Դաունի Օդանավերի և սպառազինության գնահատման հաստատությունում` Անգլիայում, որպես փոխանակման փորձնական օդաչու` թագավորական օդուժի հետ: Բոսկոմբ Դաունում նա եղել է «Tornado GR1» և «GR4 Project Pilot»-ը և ծառայել է որպես փորձնական օդաչու Hawk, Hunter, Buccaneer, Jet Provost, Tucano և Harvard-ում:

Հասբանդը ավելի քան 3800 թռիչք է անցկացրել 40 տարբեր ինքնաթիռներում:[4]

NASA-ի կարիերա

խմբագրել

Հասբանդը`1994 թվականի դեկտեմբերին ընտրվել է տիեզերագնացի թեկնածու NASA-ի կողմից: Նույն շաբաթ նա ստացել է փոխգնդապետի կոչում։[5]:67 Հասբանդը 1995 թվականին զեկուցել է Ջոնսոնի տիեզերական կենտրոն` վերսկսելու վերապատրաստման և գնահատման մեկ տարին: Ուսուցումն ավարտելուց հետո նա նշանակվել է Ջոնսոնի տիեզերական կենտրոնում առաջադեմ նախագծերի «Տիեզերագնաց գրասենյակի» ներկայացուցիչ՝ աշխատելով Տիեզերական մաքոքի արդիականացման, անձնակազմի վերադարձի մեքենայի (CRV) և Լուսին վերադառնալու ու Մարս մեկնելու ուսումնասիրությունների վրա: Հասբանդն ի վերջո եղել է տիեզերագնացների գրասենյակի անվտանգության պետ: Նա որպես օդաչու թռավ «STS-96»-ով`1999 թվականին և 235 ժամ 13 րոպե թռիչք կատարեց տիեզերք: Հասբանդը ավելի ուշ նշամակվել է ղեկավարելու STS-107-ի անձնակազմին,որը արձակվել էր 2003 թվականի սկզբին: STS-107 անձնակազմի մնացած անդամների հետ միասին Հասբանդը սպանվեց վերադառնալիս, երբ մաքոքը քանդվեց Տեխասի վրայով:

Shuttle առաքելություններ

խմբագրել
 
Օդաչու (PLT) Ռիք Հասբանդ (ձախ) և EVA մասնագետ Թամարա Է Ռիք Ջերնիգան (աջ)` STS-96-ի ժամանակ
  • STS-96-ը (1999 թ.-ի մայիսի 27-ից հունիսի 6-ը) «Discovery Shuttle»-ի վրա 10-օրյա թռիչք էր, որի ընթացքում անձնակազմը կատարեց առաջին նավահանգիստը Միջազգային տիեզերակայանի հետ և առաքեց չորս տոննա նյութատեխնիկական ապահովում և պարագաներ՝ նախապատրաստվելով առաջին անձնակազմի ժամանմանը, որը կապրեր կայարանում հաջորդ տարվա սկզբին : Առաքելությունը իրականացվել է Երկրի 153 ուղեծրում՝ անցնելով 4 միլիոն մղոն` 9 օր 19 ժամ 13 րոպեում:
 
Հրամանատար (CDR) Ռիք Դ Ռիք Հասբանդ (ձախ) և բեռնատարի մասնագետ (PS) Իլան Ռամոն (աջ) `STS-107-ի ժամանակ
  • STS-107-ը (հունվարի 16-ից փետրվարի 1, 2003) «Space Shuttle Columbia»-ում 16-օրյա առաքելություն էր, որի ընթացքում անձնակազմը կատարել է ավելի քան 80 փորձ՝ փորձարկելով միկրոգրավիտացիայի կիրառությունները՝ պատկերացում կազմելու տիեզերական միջավայրի մասին և բարելավելու կյանքը Երկրի վրա: Առաքելությունն ավարտվեց Թետրվարի 1-ի առավոտյան երբ մաքոքը քայքայվեց վերադառնալիս՝ սպանելով անձնակազմի բոլոր անդամներին, ներառյալ Հասբանդին։

Մրցանակներ

խմբագրել
  US Air Force Command Astronaut Badge
  Defense Distinguished Service Medal (posthumous)
    Meritorious Service Medal, երկու բրոնզ
  Aerial Achievement Medal
  Air Force Commendation Medal
  Congressional Space Medal of Honor (հետմահու)
  NASA Distinguished Service Medal (հետմահու)
  NASA Space Flight Medal (հետմահու)
  National Defense Service Medal
    Air Force Longevity Service Award կաղնու տերևների երկու ողկույզներով
  Air Force Training Ribbon

ՆԱՍԱ-ի խմբի նվաճումների երկու մրցանակ[4][6]

Հարգանքի տուրք

խմբագրել
  • Հասբանդի սրահը, Կոլումբիա գյուղի բնակարաններում - Ֆլորիդայի տեխնոլոգիական ինստիտուտ:
  • «Հասբանդի առաքելությունը», կրթական «SpaceLab» ծրագրի նախագծերից մեկը, որը վարում է «Ramon» հիմնադրամը՝ ի հիշատակ Իլան Ռամոնի:
  • Հասբանդ Հիլլ, Մարսի Կոլումբիայի բլուրներից մեկը։
  • Աստերոիդ 51823 Ռիք Հասբանդ:
  • Ռիք Հասբոնդ Միջազգային օդանավակայն իր - Ամարիլլո,Տեխասում:
  • Հասբանդի լսարան, ջոկատի սպաների դպրոցի շենք - Maxwell AFB, Ալաբամա:
  • Ռիք Հասբանդի բուլվար - Հովարդվի, Տեխաս
  • Ռիք Հասբանդ Drive - Էլ Պասո,Տեխաս
  • Հասբանդ-Բոինգ ճարտարագիտական ​​պատվավոր ծրագիր - Կալիֆոռնիայի պետական ​​համալսարան, Ֆրեզնո
  • S.S. Ռիք Հասբանդ, «Cygnus CRS OA-6 »անօդաչու թռչող տիեզերանավ:[7]
  • Հասբանդի անունով է կոչվում Լուսնի խառնարանը:[8]
 
Ռիք Հասբանդի արձանը` Ամարիլլոյի Միջազգային օդանավակայանում

Մեջբերումներ

խմբագրել

Հասբանդը նկարագրում է թե ինչպես է դարձել մաքոքի հրամանատար թռչելով միայն մեկ այլ տիեզերական թռիչքով:

  • «Ես ուղղակի ճիշտ ժամանակին ճիշտ տեղում էի»:[5]:105

Ռիք Հասբանդը իր առաջին թռիչքից առաջ.

  • «Այն [տիեզերքը] ինձ համար այնքան աներևակայելի արկածային և հուզիչ էր: Ես պարզապես մտածեցի, որ իմ մտքում կասկած չկա, որ դա այն է, ինչ ես ուզում եմ անել, երբ մեծանամ»:

Հասբանդը նաև հայտնի էր իր հավատքով, և վերջին խնդրանքի ձևերում, որոնք տիեզերագնացները լրացնում են ամեն թռիչքից առաջ, նա իր քահանային անձնական գրություն էր թողել,

  • «Պատմիր նրանց Հիսուսի մասին: Նա իրական է ինձ համար»:[9]

Անձնական կյանք

խմբագրել
 
Հասբանդի Camaro-ն` «Rick Husband Amarillo» միջազգային օդանավակայանում

Հասբանդի կինը` Էվելինը (հուլիսի 12, 1957(1957-07-12)[1], Ամարիլլո, Տեխաս, ԱՄՆ - փետրվարի 1, 2003(2003-02-01)[1], Տեխաս, ԱՄՆ), մանրամասնում է իր քրիստոնեական կյանքը Ռիքիի հետ և տիեզերագնաց դառնալու իր կյանքի երազանքն իրականացնելու համար իր պայքարը մանրամասնում է 2004 թվականին «Բարձր կոչում. Կոլումբիայի տիեզերական մաքոքի համարձակ կյանքն ու հավատքը» գրքում, որը գրվել է Դոննա Վան Լիերի հետ համատեղ: Նրանք ունեն երկու երեխա.Լաուրա Մարի ( ծնվել է 1990 թվականի հոկտեմբերի 5-ին) և Մեթյու (ծնվել է 1995 թվականի օգոստոսի 3-ին): Էվելինն ամուսնացել է Բիլ Թոմփսոնի հետ` 2008 թվականի հունվարին և եղել է Ֆլորիդայի «Քենեդու տիեզերական կենտրոնում» գտնվող տիեզերագնացների հուշահամալիրի «Տիեզերական հայելու» հիմնական բանախոսը:[10]

Ժողովրդական մշակույթում

խմբագրել
  • Ամերիկացի դերասան Բրայան Դեյվիդը մարմնավորել է Ռիք Հասբենդին` ամերիկյան «Seconds from Disaster Season 2: Episode 1» (2005) հեռուստասերիալում, որը կոչվում է «Space Shuttle Columbia»:

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Encyclopædia Britannica
  2. https://www.nasa.gov/history/congressional-space-medal-of-honor/
  3. https://searchpub.nssc.nasa.gov/servlet/sm.web.Fetch/Agency_Awards_Historical_Recipient_List.pdf?rhid=1000&did=2120817&type=released
  4. 4,0 4,1 4,2 Lyndon B. Johnson Space Center (May 2004). «Rick Douglas Husband» (PDF). Biographical Data. Houston, Texas: NASA. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 6 May 2021-ին. Վերցված է 6 May 2021-ին.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Husband, Evelyn (2003). High Calling. Carmel: Guideposts. էջեր 12, 17, 20, 25, 27, 29. ISBN 9780785261957.
  6. «Husband bio». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-15-ին. Վերցված է 2012-02-21-ին.
  7. Jason Rhian (21 March 2016). «ULA ATLAS V READY TO LAUNCH HEAVIEST PAYLOAD TO DATE WITH 'S.S. RICK HUSBAND'». Spaceflight Insider.
  8. «Lunar crater Husband». IAU. Վերցված է 16 June 2021-ին.
  9. RODRIGUES, JANETTE (5 February 2003). «Church remembers astronauts Anderson and Husband». Chron. Houston Chronicle. Վերցված է 2 December 2018-ին.
  10. Florida Today, February 1, 2008

Հղումներ

խմբագրել
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռիք Հասբանդ» հոդվածին։