Ռիմա Սալահը (անգլ.՝ Rima Salah, 1943), ներկայումս ղեկավարում է երեխաների իրավունքների պաշտպանության կոնսորցիումը (CPC) և հանդիսանում է Եյլի բժշկական դպրոցի երեխաների ուսումնասիրության կենտրոնի կլինիկական պրոֆեսորի օգնական։

Ռիմա Սալահ
Ծնվել է1943
ԿրթությունՆյու Յորքի նահանգային համալսարան, Բինգհեմթոնի համալսարան և State University of New York at Fredonia?
ԱշխատավայրՄիավորված ազգերի կազմակերպություն

Նա նաև Բեյրութ քաղաքում գտնվող ակադեմիական համալսարանական քոլեջի ոչ բռնության և մարդու իրավունքների միջազգային խորհրդատվական խորհրդի նշանակված անդամ է։ Սալահը նաև «կանայք հանուն կանանց» միջազգային կազմակերպության, կին խաղաղապահների գլոբալ ցանցի և «փրկել բռնությունը» միջազգային կազմակերպության տնօրենների խորհրդի անդամ է։ Նաև գլխավոր քարտուղարի Խաղաղության գործողությունների բարձր մակարդակի խմբի անդամ է[1][2]։

Վաղ տարիներ և կրթություն

խմբագրել

Սալահը Հորդանանի քաղաքացի է և խոսում է երեք լեզուներով՝ արաբերեն, անգլերեն և ֆրանսերեն։ Բինգհեմթոնի համալսարանից ստացել է մշակութային մարդաբանության դոկտորի կոչում։ Իր դոկտորական ծրագրի ընթացքում Սալահը մեկ տարի անցկացրել է Հորդանանի Ամման քաղաքի մոտակայքում գտնվող Բակա պաղեստինցի փախստականների ճամբարում՝ հետազոտություններ անցկացնելով իր դոկտորական թեզի համար, որը վերաբերում էր փախստականների ճամբարներում պաղեստինցի կանանց երեք սերունդների կարգավիճակի փոփոխությանը՝ կրթության և հասարակական մասնակցության հետ կապված[3][4]։

Սալահը նաև Ֆրեդոնիայի համալսարանից ստացել է մագիստրոսի կոչում՝ կրթության, սոցիոլոգիայի և մշակութային մարդաբանության ոլորտում, իսկ սոցիոլոգիայի և սոցիալական աշխատանքի բակալավրի աստիճան Լիբանանի Բեյրութի կանանց քոլեջից (լիբանանյան ամերիկյան համալսարան)։ Նաև ստացել է բակալավրի կոչում Լիբանանի կանանց համար (Լիբանանի ամերիկյան համալսարան)[2]։

Նախքան երեխաների և կանանց իրավունքների պաշտպանության միջազգային գործունեությունը սկսելը, Սալահը 1965 թվականին սկսել է իր կարիերան որպես ուսուցիչ Հորդանանի պետական դպրոցներից մեկում։ Սալահը 1967-1975 թվականներին աշխատել է Երուսաղեմի Կաթոլիկ օգնության ծառայությունում՝ որպես կազմակերպության սոցիալական աշխատողների ղեկավար[5]։

1972-1987 թվականներին Սալահը դասախոսել է սոցիալական աշխատանքի, սոցիոլոգիա, հոգեբանություն և արաբերեն մի քանի հաստատություններում և կազմակերպություններում, ներառյալ Երուսաղեմի Դար Ալ-Թիֆլ ալ-Արաբիի սոցիալական աշխատանքի դպրոցը, Երուսաղեմի անհատական օգնության Շվեդական կազմակերպությունը, Նյու Յորքի պետական համալսարանը Բինգհեմթոնում[6][7][8][9][7][10]։

Կարիերա դիվանագիտության, խաղաղաշինության, երեխաների և կանանց իրավունքների պաշտպանության ոլորտում

խմբագրել

Պաշտոններ Միավորված ազգերի կազմակերպությունում

խմբագրել

Սալահը ՄԱԿ-ում աշխատել է գրեթե 30 տարի։ 1987 թվականին միացել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ին՝ որպես Պակիստանի Բելուջիստան քաղաքի մասնաճյուղի ղեկավար։ Պակիստանում հինգ տարի աշխատելուց հետո Սալահը 1992-1995 թվականներին դարձել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի ներկայացուցիչ Ուագադուգուում, (Բուրկինա Ֆասո), իսկ 1995-1999 թվականներին` ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի ներկայացուցիչը Հանոյում (Վիետնամ)[11]։

1999-2004 թվականներին եղել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի Արևմտյան և Կենտրոնական Աֆրիկայի տարածաշրջանային տնօրենը և պատասխանատու է եղել աֆրիկյան 23 երկրներում ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի աշխատանքի համար։ 2004-2007 թվականներին եղել է Նյու Յորքում տեղակայված ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի գործադիր տնօրենի տեղակալ։ 2008-2010 թվականներին եղել է Կենտրոնական Աֆրիկայի Հանրապետությունում և Չադում Միավորված ազգերի կազմակերպության առաքելության գլխավոր քարտուղարի հատուկ ներկայացուցչի տեղակալ։ 2011-2012 թվականներին Սալահը վերադարձել է ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի Նյու Յորքի կենտրոնակայան՝ որպես գործադիր տնօրենի տեղակալ, որը պատասխանատու է արտաքին կապերի համար։

ՄԱԿ-ի անկախ բարձր մակարդակի Խաղաղության գործողությունների խումբ

խմբագրել

2014 թվականի հոկտեմբերի 31-ին Սալահը և երեխաների և կանանց իրավունքների երկու կին փորձագետներ՝ դոկտոր Մարի-Լուիզ Բարիչակը և դոկտոր Ռադհիկա Կումարասվամը ՄԱԿ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար Բան Կի Մուն կողմից նշանակվել են ՄԱԿ-ի Խաղաղության գործողությունների անկախ բարձր մակարդակի խմբի 14 անդամների շարքում:Գլխավոր քարտուղար Բան Կի Մունը փորձագետների այս խմբին հրավիրել է «ՄԱԿ-ի այսօրվա խաղաղապահ գործողությունների և ապագայի համար առաջացող կարիքների մանրակրկիտ վերանայում անցկացնելու համար» և համակողմանիորեն քննարկելու, թե ինչպես ՄԱԿ-ի խաղաղապահ գործողությունները կարող են շարունակել նպաստել հակամարտությունների կանխարգելմանը և կարգավորմանը։

2016-ի մայիսին Սալահը ՄԱԿ-ի Խաղաղության գործողությունների անկախ բարձր մակարդակի խմբի մյուս անդամների հետ միասին, ՄԱԿ-ում խաղաղության և անվտանգության 70-րդ Գլխավոր ասամբլեայում ներկայացրեց իր վեցամսյա գնահատման արդյունքները։

Ուշագրավ ձեռքբերումներ

խմբագրել

Որպես զինված հակամարտություններում և հետկոնֆլիկտային իրավիճակներում երեխաների և կանանց իրավունքների պաշտպան՝ Սալահը նպաստել է երեխաների իրավունքների խախտումների և կանանց, խաղաղության և անվտանգության վերաբերյալ անվտանգության խորհրդի բանաձևերի մշակմանը[12]

Պարգևներ և պարգևներ

խմբագրել

2019 թվականին Սալահը երեխաների իրավունքների խթանման գործում իր աշխատանքի համար պարգևատրվել է «Ջուզուր հանուն առողջապահության և սոցիալական զարգացման» համատեղ կազմակերպության, Պաղեստինի Ռամալլահ քաղաքում տեղակայված հասարակական կազմակերպության և Պաղեստինի առողջապահական քաղաքականության ֆորումի կողմից, որտեղ արժանացել «ամբողջ աշխարհում երեխաների իրավունքների համար» երախտագիտությյյան մրցանակի։

2021 թվականի սեպտեմբերի 23-ին, Սալահն արժանացել է Խաղաղության և հակամարտությունների կարգավորման կենտրոնի «խաղաղարար-2021» մրցանակի՝ Ջ․ Ռուբեն Քլարկ Բրիգամ Յանգի Համալսարանում։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. «Rima Salah | Early Childhood Peace Consortium». ecdpeace.org. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  2. 2,0 2,1 «Rima Salah, PhD». medicine.yale.edu (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  3. Rizk, Paty. «Rima Salah (Jordan, originally from Palestine)». www.aunohr.edu.lb (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  4. «Aunohr». www.aunohr.edu.lb. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  5. «Dr. Rima Salah | Women for Women International». www.womenforwomen.org (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  6. «Dr. Rima Salah». GNWP (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  7. 7,0 7,1 «High-level Independent Panel on Peace Operations review of United Nations peace operations». United Nations Peacekeeping (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  8. «New appointments and measures advance women's participation in Secretary-General's Peace Operations Panel». UN Women.
  9. «2014-15 | ECPC Chair serves on the UN High-level Independent Panel on Peace Operations | Early Childhood Peace Consortium». ecdpeace.org. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  10. «2014-15 | ECPC Chair serves on the UN High-level Independent Panel on Peace Operations | Early Childhood Peace Consortium». ecdpeace.org. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  11. «Ethics Education for Children - Towards a World of Peace: The Promise of Early Childhood Development». ethicseducationforchildren.org. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  12. Spencer, Megan (2021 թ․ սեպտեմբերի 23). «Women and children's rights advocate encourages peace, justice and development». The Daily Universe (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.