Ջո Սայմոն (անգլ.՝ Joe Simon, հոկտեմբերի 11, 1913(1913-10-11)[1][2][3][…], Ռոչեստեր, Նյու Յորք, ԱՄՆ[4] - դեկտեմբերի 14, 2011(2011-12-14)[5][1][2][…], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[6]), կոմիքսների ամերիկացի հեղինակ, նկարիչ, խմբագիր և հրատարակիչ։

Ջո Սայմոն
Ծնվել էհոկտեմբերի 11, 1913(1913-10-11)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՌոչեստեր, Նյու Յորք, ԱՄՆ[4]
Վախճանվել էդեկտեմբերի 14, 2011(2011-12-14)[5][1][2][…] (98 տարեկան)
Մահվան վայրՆյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[6]
Ազգությունհրեա
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
ԿրթությունBenjamin Franklin High School?[7]
Մասնագիտությունկոմիքսների հեղինակ, կոմիքսների արտիստ, խմբագիր, կոմիքսների սցենարիստ, նկարազարդող, գծանկարիչ և գրող
Թեմաներիլյուստրացիա[8] և Կոմիքս[8]
Ուշագրավ աշխատանքներAll Winners Comics?, Black Magic?, Fighting American?, Sick? և Young Romance?
Ներշնչվել էAlex Raymond?[9], Milton Caniff?[9] և Damon Runyon?[10]
Պարգևներ
Պաշտոնխմբագիր
 Joe Simon (comics artist) Վիքիպահեստում

Սայմոնը 1930-1940-ական թվականների կոմիքսների ոսկե դարաշրջանի շատ կարևոր հերոսների ստեղծողն է կամ համահեղինակը և եղել է Timely Comics ընկերության առաջին խմբագիրը, որը 1960-ական թվականներին վերանվանվել է Marvel Comics:

Կենսագրություն խմբագրել

Կյանքի վաղ շրջան խմբագրել

Ջո Սայմոնը ծնվել է 1913 թվականին[14], մեծացել է Ռոչեստերում՝ Հարի Սայմոնի, որը 1905 թվականին արտագաղթել է Լիդսից, և Ռոուզի ընտանիքում[15][16], որի հետ Հարին ծանոթացել է Միացյալ Նահանգներում[17]։ Հարի Սայմոնը տեղափոխվել է Ռոչեստեր, այնուհետև հագուստի արտադրության կենտրոն, որտեղ ապրում էր նրա կրտսեր եղբայրը՝ Իսահակը[18]։ 1912 թվականին զույգը դուստր է ունեցել՝ Բեատրիսը[17]։ Սայմոնները աղքատ հրեական ընտանիք էին, որն ապրում էր «առաջին հարկի բնակարանում, որն օգտագործվում էր որպես հայրիկիս արվեստանոց»[19]։ Սայմոնը հաճախել է Բենջամին Ֆրանկլինի ավագ դպրոց, որտեղ եղել է դպրոցական թերթի և տարեգրքի գեղարվեստական ղեկավար և վաստակել է իր առաջին պրոֆեսիոնալ հոնորարը որպես նկարիչ, երբ երկու համալսարանները վճարել են 10 դոլար՝ իր ար-դեկոն որպես տարեգրքի բաժինների տեմպերա էջեր հրապարակելու իրավունքի համար[20]։

Կարիերայի սկիզբ խմբագրել

1932 թվականին ինստիտուտն ավարտելուց հետո «Rochester Journal-American»-ի գեղարվեստական տնօրեն Ադոլֆ Էդլերը Սայմոնին վարձում է որպես օգնական՝ փոխարինելով աշխատանքից հեռացված ապագա Սայմոնի կոմիքսների գործընկեր Էլա Լիդերմանին։ Իր աշխատանքային պարտականությունների միջև ընկած ժամանակահատվածում Սայմոնը երբեմն զբաղվում էր թերթի համար սպորտային և խմբագրական ծաղրանկարով[21]։ Երկու տարի անց Սայմոնը որպես նկարիչ աշխատանքի է անցնում Սիրաքյուսի «Syracuse Herald-Journal»-ում՝ շաբաթական ստանալով 45 դոլար՝ աշխատելով նաև ծաղրանկարների վրա։ Դրանից անմիջապես հետո, Սայմոնը փոխարինում է Լիբերմանին որպես թերթի գեղարվեստական տնօրեն՝ շաբաթական 60 դոլարով[22]։ Թերթը շուտով փակվում է, և 23-ամյա Սայմոնը մեկնում է Նյու Յորք[23]։ Այստեղ Սայմոնը սենյակ է վարձում Մանհեթենի Մորնինգսայդ Հայթս թաղամասում գտնվող Haddon Hall գիշերօթիկում՝ Կոլումբիայի համալսարանի մոտ։ «New York Journal American»-ի գեղարվեստական տնօրենի առաջարկով նա փնտրել և շուտով արտահաստիքային աշխատանք է գտնում «Paramount Pictures»-ում՝ աշխատելով Բրոդվեյի Paramount Theatre-ի վրա, ռետուշավորելով կինոստուդիայի գովազդային լուսանկարները։ Սայմոնը նաև արտահաստիքային աշխատանք է գտնում Macfadden Publications-ում՝ նկարազարդումներ անելով «True Story»-ի և այլ ամսագրերի համար։ Որոշ ժամանակ անց նրա ղեկավարը՝ գեղարվեստական ղեկավար Հարլան Քրանդալը, խորհուրդ է տվալիս Սայմոնին Funnies, Inc-ի ղեկավար Լլոյդ Ժակեին, դարաշրջանի կոմիքսների «փաթեթավորողներից» մեկին, ով ըստ պահանջի կոմիքսների բովանդակություն էր հանձնում նոր միջավայրը փորձարկող հրատարակիչներին։ Այդ օրը Սայմոնը ստացել է կոմիքսների իր առաջին առաջադրանքը՝ յոթ էջանոց վեսթերն[24]։

Չորս օր անց Ժակեն, «Timely Comics»-ի հրատարակիչ Մարտին Գուդմանի խնդրանքով, խնդրում է Սայմոնին ստեղծել կրակոտ սուպերհերոս, Timely-ը հաջող Մարդ-ջահ կերպարին նման։ Այստեղից առաջացել է Սայմոնի կոմիքսների առաջին հերոսը՝ Կրակի դիմակը[25]։ Այս ընթացքում Սայմոնը առնվազն մեկ պատմվածքում օգտագործել է Գրեգորի Սայքս կեղծանունը՝ «Ջունգլիների արքան», որի գլխավոր դերակատարն է Վագր-Մարդը՝ թողարկված Daring Mystery Comics № 2 Timely-ում (1940 թվականի փետրվար)[26]։

Սայմոն և Քիրբի խմբագրել

Այդ ժամանակ Սայմոնը հանդիպում է «Fox Feature Syndicate»-ի կոմիքսների նկարիչ Ջեք Քիրբիի հետ, ում հետ շուտով սկսում է լեգենդար համագործակցություն, որը տևում է մեկուկես տասնամյակ։ 1998 թվականին, ելույթ ունենալով Սան Դիեգոյում կայացած San Diego Comic-Con International համաժողովում, Սայմոնը խոսում է հանդիպման մասին․ «Ես կոստյում ունեի, և Ջեքը կարծում էր, որ այն իսկապես լավն է։ Նա նախկինում երբեք չէր տեսել կոմիքսների նկարիչ, որը կրում էր կոստյում։ Կոստյում ունենալու պատճառն այն էր, որ հայրս դերձակ էր։ Ջեքի հայրը նույնպես դերձակ էր, բայց նա տաբատ էր կարում։ Համենայն դեպս, ես արտահաստիքային աշխատանք էի կատարում, և ունեի մի փոքր գրասենյակ Նյու Յորքում, DC [Comics] և Fox [Feature Syndicate] գրասենյակներից մոտ տասը բլոկ հեռավորության վրա, և աշխատում էի Blue Bolt-ի վրա Funnies, Inc.-ի համար։ Իհարկե, ես սիրում էի Ջեքի աշխատանքները, և երբ առաջին անգամ տեսա դրանք, չէի կարող հավատալ իմ տեսածին։ Նա հարցրեց, թե արդյոք մենք կարող ենք միասին աշխատել որպես ֆրիլանսեր։ Ես ուրախացա և Ջեքին տարա իմ փոքրիկ գրասենյակ։ Մենք աշխատում էինք Blue Bolt-ի երկրորդ թողարկման վրա…»[27]։

Fox-ից հեռանալուց հետո Սայմոնը դառնում է Pulp ամսագրի հրատարակիչ Մարտին Գուդմանի Timely Comics-ի ընկերության առաջին խմբագիրը (ապագա Marvel Comics)[28], որտեղ Սայմոնը Քիրբիի հետ միասին ստեղծում է Կապիտան Ամերիկայի բնօրինակ հայրենասիրական հերոսը[29]։

«Կապիտան Ամերիկա» կոմիքսի առաջին համարը (1941 թվականի մարտ), որը վաճառքի է հանվել 1940 թվականի դեկտեմբերին[30], Փերլ Հարբորի վրա հարձակումից մեկ տարի առաջ, բայց արդեն ցույց տալով, թե ինչպես է հերոսը հարվածում Հիտլերի ծնոտին[31], վաճառվում է գրեթե մեկ միլիոն օրինակ[32]։ Նրանք մնում են հիթային շարքում որպես թիմ մինչև № 10 թողարկումը և դրսևորվում են որպես բնագավառի նշանավոր ստեղծագործական ուժ[33]։ Առաջին թողարկման հրապարակումից հետո Սայմոնը խնդրում է Քիրբիին միանալ Timely թիմին՝ որպես ընկերության գեղարվեստական ղեկավար[34]։

Չնայած Կապիտան Ամերիկայի կերպարի հաջողությանը, Սայմոնը զգում է, որ Գուդմանը նրանց չի վճարում շահույթի խոստացված տոկոսը, ուստի սկսում է աշխատանք փնտրել նրանց երկուսի համար National Comics-ում[35], (հետագայում անվանվել է DC Comics): Սայմոնն ու Քիրբին համաձայնության են եկել գործարքի շուրջ, որը նրանց կվճարի շաբաթական ընդհանուր առմամբ 500 դոլար՝ ի տարբերություն 75 և 85 դոլարի, որոնք նրանք ստացել են Timely-ում[36]։ Վախենալով, որ Գուդմանը չի վճարի նրանց, եթե իմանա, որ նրանք տեղափոխվում են National Comics, Սայմոնը և Քիրբին գաղտնի են պահել գործարքը՝ միաժամանակ շարունակելով աշխատել Գուդմանի ընկերության համար[37]։

Քիրբին և Սայմոնն իրենց առաջին շաբաթներն անցկացրել են National Comics-ում՝ փորձելով նոր կերպարներ գտնել, մինչդեռ ընկերությունը փնտրում էր, թե ինչպես լավագույնս օգտագործել տվյալ զույգի հնարավորությունները[38]։ Ուրվականի հերոսի կերպարի մի քանի անհաջող փորձերից հետո National-ի նշանակված խմբագիր Ջեք Լիբովիցը ասել է նրանց. «ընդամենն արեք այն, ինչ ուզում եք»։ Այնուհետև զույգը թարմացրել է Adventure Comics-ի Sandman սուպերհերոսի առանձնահատկությունը և ստեղծել Manhunter սուպերհերոսը[39] [40]։ 1942 թվականի հուլիսին նրանք սկսել են աշխատել «Կոմանդոս տղան» ֆիլմի վրա։ Այդ տարի ավելի ուշ մեկնարկած «Կոմանդոս տղա» «Մանկական բանդա»-ն դարձել է թիմի առաջին ազգային ֆիլմը, որը ստացել է իր սեփական անունը[40]։ Այս ֆիլմի հաջողությունը հսկայական էր. մեկ ամսվա ընթացքում վաճառվել է ավելի քան մեկ միլիոն օրինակ՝ դառնալով National Comics-ի երրորդ բեսթսելերը[41]։ Նրանք նաև հաջողության են հասել Newsboy Legion մանկական բանդայի հերոսների հետ Star-Spangled Comics-ում[40]։ 2010 թվականին DC Comics-ի գրող և գործադիր տնօրեն Փոլ Լևիցը նկատել է, որ «ինչպես Ջերի Սիգելը և Ջոզեֆ Շուստերը, Ջո Սայմոնի և Ջեք Քիրբիի ստեղծագործական թիմը որակ և հաստատված հեղինակության նշան էր»[42]։

Հարի Մենդրիկը՝ Սայմոնի և Քիրբիի «Titan Publishing Group» հրատարակչության հավաքածուների շարքի ռեստավրատորը, կարծում է, որ Սայմոնն այս ընթացքում օգտագործել է Glaven կեղծանունը առնվազն երկու՝ Harvey Comics Speed Comics #22 և Champ Comics #22 շապիկների վրա (երկուսն էլ սեպտ․ 1942)[43], չնայած Grand Comics Database-ը (GCD) չի հաստատում դա[44]։ Մենդրիկը նաև կարծում է, որ և՛ Քիրբին, և՛ Սայմոնը 1942 թվականին Հարվիի մասին մի քանի այլ կոմիքսներում օգտագործել են Jean Henri կեղծանունը[45], ինչպես նաև «Who’s Who in American Comic Books 1929—1999»-ում[46]։

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Սայմոնը ծառայության է անցել ԱՄՆ առափնյա պահպանության ծառայությունում[47]։ 1990 թվականի իր ինքնակենսագրության մեջ Սայմոնը գրում է, որ նախ մեկ տարի նշանակվել է ձիասպորտի պարեկության Նյու Ջերսիի Լոնգ Բիչ կղզում, Բարնեգատի մոտ, այնուհետև հիմնական վերապատրաստման համար ուղարկվել է Մերիլենդ նահանգի Բալթիմորից ոչ հեռու գտնվող ուսումնական ճամբար[48]։ Դրանից հետո Սայոմնը ծառայության է անցել Վաշինգտոնի մարտարվեստի կորպուսում՝ առափնյա պահպանության հանրային տեղեկատվության բաժնում։ Սայմոնն այնտեղ աշխատել է 1944 թվականին, երբ հանդիպել է New York Post-ի մարզական սյունակագիր Միլթ Գրոսին, ով աշխատում էր առափնյա պահպանության հասարակայնության հետ կապերի բաժնում, և նրանք դարձել են հանրակացարանի սենյակակիցներ[49]։ Համաձայն առափնյա պահպանության ստորաբաժանման առաքելության՝ Սայմոնը ստեղծել է իրական առափնյա պահպանության կոմիքս, որը DC-ն համաձայնել է հրապարակել, որին հաջորդել են Parents ամսագրի կողմից ազգային մակարդակով տարածված տարբերակները կիրակնօրյա թերթի կոմիքսների բաժիններում, որը կոչվում է True Comics: Դա հանգեցրել է նրան, որ Սայմոնին հանձնարարվել է ստեղծել կոմիքսների գիրք, որն ուղղված էր առափնյա պահպանության աշխատակիցներին ներգրավելուն։ Գրոսի հետ միասին Սայմոնը արտադրել է «Adventure Is My Career»-ը, որը տարածվել է Street & Smith հրատարակչության կողմից՝ թերթերի կրպակներում վաճառքի համար[50]։

Հեռանալուց հետո Սայմոնը վերադարձել է Նյու Յորք, որտեղ շուտով ամուսնացել է Harvey Comics-ի քարտուղար Հարիեթ Ֆելդմանի հետ[51]։ Սայմոնը և Քիրբին իրենց ընտանիքների հետ միասին տեղափոխվել են միմյանց դիմացի տներ՝ Նյու Յորքի Մինեոլա քաղաքի Բրաուն փողոցում՝ Լոնգ Այլենդում, որտեղ Սայմոնն ու Քիրբին աշխատել են տան ստուդիայում[52]։

Crestwood, Black Magic և ռոմանտիկ կոմիքսներ խմբագրել

Երբ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո սուպերհերոսների կոմիքսների ժողովրդականությունը նվազել է, Սայմոնն ու Քիրբին սկսել եմ ստեղծել տարբեր պատմություններ բազմաթիվ ժանրերում։ Համագործակցելով Crestwood Publications-ի հետ՝ նրանք մշակել են Prize Group-ի տպագրությունը, որի միջոցով նրանք հրապարակել են Boys' Ranch-ը և գործարկել եմ վաղ սարսափ կոմիքս՝ Black Magic սերիալը։ Թիմը նաև ստեղծել է քրեական և հումորային կոմիքսներ, ինչպես նաև հրապարակել է ռոմանտիկ կոմիքսի առաջին վերնագիրը՝ Young Romance-ը՝ սկիզբ դնելով հաջող միտմանը։

Crestwood-ի վաճառողի պնդմամբ՝ Քիրբին և Սայմոնը 1953 թվականի վերջին կամ 1954 թվականի սկզբին հիմնել եմ կոմիքսների սեփական ընկերությունը՝ Mainline Publications-ը[53][54], Բրոդվեյ 1860-ում իրենց ընկերոջից՝ Էլա Հարվիից, ենթավարձակալելով տարածք։

Mainlien-ը հրապարակել է չորս անվանում՝ վեսթերն-կոմիքս Bullseye, Western Scout, Foxhole պատերազմի կոմիքս, քանի որ EC Comics-ը և Atlas Comics-ը հաջողություն են ունեցել ռազմական կոմիքսների հետ, բայց դրանք զարգացրել են որպես գրված և նկարված իրական վետերանների կողմից. In love, քանի որ նրանց ավելի վաղ ռոմանտիկ կոմիքսը՝  «Young Love»-ը, դեռևս լայն իմիտացիայի առարկա էր. և «Police Trap» քրեական կոմիքսը, որը պնդում էին, որ հիմնված է իրավապահների իսկական պատմությունների վրա։ 1950-ականների «Timely Comics»-ի կրկնության ժամանակ Atlas Comics-ը, վերագործարկելով Կապիտան Ամերիկան նոր սերիալում (1954 թվականին), Քիրբին և Սայմոնը ստեղծել են Fighting American-ը։ Սայմոնը նշել է․ «Մենք կարծում էինք, որ նրանց ցույց կտանք, թե ինչպես է նկարահանվում Կապիտան Ամերիկան»[55]։ Մինչ կոմիքսում գլխավոր հերոսն ի սկզբանե պատկերվում էր որպես հակակոմունիստական դրամատիկական հերոս, Սայմոնն ու Քիրբին սերիալը վերածել են սուպերհերոսների երգիծանքի երկրորդ դրվագում՝ «Մաքքարթիի բանակի» լսումներից և սենատոր Ջոզեֆ Մաքարթիի կողմից կարմիրների հետապնդումներին հանրային արձագանքից հետո[53]։

Գործընկերությունն ավարտվել է 1955 թվականին, երբ կոմիքսների արդյունաբերությունը շրջապատված էր կամավոր գրաքննությամբ, բացասական գովազդներով և վաճառքի անկմամբ։ Սայմոնը «ուզում էր այլ բաներով զբաղվել, իսկ ես հավատարիմ էի կոմիքսներին»,- նշել է Քիրբին 1971 թվականին։ «Ամեն ինչ լավ էր։ Համագործակցությունը շարունակելու պատճառ չկար, և մենք բաժանվեցինք որպես ընկերներ»[56]։ Այդ ժամանակահատվածում Սայմոնը հիմնականում մեծ ուշադրություն էր դարձնում գովազդին և առևտրային արվեստին՝ երբեմն նորից խորանալով կոմիքսների մեջ։ 1959 թվականին Սայմոնն ու Քիրբին կարճ ժամանակով կրկին սկսել են համագործակցել․ Սայմոնը գրել և համագործակցել է արվեստի հետ «Archie Comics»-ի համար, որտեղ դուետը թարմացրել է Վահան սուպերհերոսին «The Double Life of Private Strong»-ի երկու համարներում (հունիս-օգոստոս 1959), իսկ Սայմոնը ստեղծել է  Fly սուպերհերոսին[57]․ նրանք շարունակել են համագործակցել «The Adventures Of The Fly»-ի առաջին երկու հրատարակությունների վրա (1959 թվական օգոստոս-սեպտեմբեր), իսկ Սայմոնը և այլ նկարիչներ, այդ թվում՝ Էլա Ուիլյամսոնը, Ջեք Դևիսը և Կառլ Բուրգոսը, գրել են չորս հրատարակություններ, նախքան Սայմոնը սկսել է աշխատել առևտրային արվեստում։

Կոմիքսների արծաթե դարաշրջան և ավելի ուշ խմբագրել

1960-ականների ընթացքում Սայմոնը կոմիքսի առաջխաղացմանն է նպաստել Burstein and Newman գովազդային գործակալության համար՝ 1964-1967 թվականներին դառնալով Burstein, Phillips and Newman-ի գեղարվեստական տնօրեն[58]։ ОՄիևնույն ժամանակ, 1960 թվականին հիմնել է Sick երգիծական ամսագիրը, որը Mad ամսագրի մրցակիցն է, և ավելի քան տասը տարի խմբագրել և արտադրել է նրանց համար նյութեր։

Այդ ժամանակահատվածում, որը երկրպագուներին և պատմաբաններին հայտնի է որպես Կոմիքսների արծաթե դարաշրջան, Սայմոնը և Քիրբին կրկին վերամիավորվել են՝ աշխատելու Harvey Comics-ի համար 1966 թվականին՝ թարմացնելով «Fighting American»-ը մեկ թողարկման համար (հոկտեմբեր 1966)։ Սայմոնը, որպես սեփականատեր և խմբագիր, նաև օգնել է գործարկել Harvey-ի օրիգինալ սուպերհերոսների շարքը՝ Unearthly Spectaculars #1-3 (1965 հոկտեմբեր-1967 մարտ) և Double- Dare Adventures #1-2 (1966 դեկտեմբեր-1967 մարտ), որոնցից վերջինը ներկայացրել է ազդեցիկ գրող-նկարիչ Ջիմ Ստերանկոյի կոմիքսները։

Անձնական կյանք խմբագրել

Սայմոնն ամուսնացած էր Հարիեթ Ֆելդմանի հետ[51], որի հետ ապրում էր Նյու Յորքի Մինեոլա քաղաքի Բրաուն փողոցում[59]։ Նրանք ունեին երկու որդի և երեք դուստր[60]։

Սայմոնը մահացել է Նյու Յորքում 2011 թվականի դեկտեմբերի 14-ին, 98 տարեկան հասակում, կարճատև հիվանդությունից հետո[60][61][62]։

Marvel Comics-ը Սայմոնին նվիրել է Avenging Spider-Man #5-ը[63]։

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Internet Movie Database — 1990.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Encyclopædia Britannica
  3. 3,0 3,1 RKDartists (նիդերլ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 Simon J. Joe Simon: My Life in ComicsTitan Books, 2011. — P. 12.
  5. 5,0 5,1 5,2 http://www.usatoday.com/life/comics/story/2011-12-15/Joe-Simon-Captain-America-obit/51967944/1
  6. 6,0 6,1 6,2 https://www.tribdem.com/news/local_news/captain-america-co-creator-joe-simon-dies-in-nyc/article_7656b012-38af-5091-9c47-ba6fbef6f86f.html
  7. https://www.theguardian.com/books/2011/dec/16/joe-simon
  8. 8,0 8,1 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  9. 9,0 9,1 Simon J. Joe Simon: My Life in ComicsTitan Books, 2011. — P. 14.
  10. https://www.cbr.com/joe-simon-looks-at-my-life-in-comics/
  11. https://www.comic-con.org/awards/inkpot
  12. https://www.comic-con.org/awards/1990s-recipients
  13. https://inkwellawards.com/sinnott-hof/
  14. Joe Simon, 2011, էջ 12
  15. Joe Simon, 2011, էջ 10
  16. Commrie, Anne (1975). Something about the Author, Volume 7. Farmington Hills, Michigan: Gale. էջ 192. ISBN 0810300621. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ ապրիլի 22-ին.
  17. 17,0 17,1 Joe Simon, 2011, էջ 11
  18. Joe Simon, 2011, էջ 9
  19. Joe Simon, 1990, էջ 22
  20. Joe Simon, 1990, էջ 24
  21. Joe Simon, 1990, էջ 28
  22. Joe Simon, 1990, էջ 29
  23. Joe Simon, 1990, էջ 29, 31
  24. Mark Cotta Vaz. «Empire of the Superheroes: America’s Comic Book Creators and the Making of a Billion-Dollar Industry», (2021), p. 80.
  25. Joe Simon, 1990, էջ 31
  26. Confirmed by Joe Simon to Simon and Kirby art restorer Harry Mendryk, cited at Daring Mystery Comics #2 Արխիվացված 2012-02-08 Wayback Machine at AtlasTales.com; Daring Mystery Comics #2 Արխիվացված 2011-06-04 Wayback Machine at the Grand Comics Database; and Mendryk, Harry (2006 թ․ հուլիսի 8). «Art by Joe Simon, Chapter 7, Glaven». Simon & Kirby (column), Jack Kirby Museum & Research Center. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ նոյեմբերի 18-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.
  27. «More Than Your Average Joe». Jack Kirby Collector. No. 25. (excerpts from Joe Simon's panels at 1998 San Diego Comic-Con International) TwoMorrows Publishing. 1999-08. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունվարի 7-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 22-ին. {{cite news}}: More than one of |archivedate= and |archive-date= specified (օգնություն); More than one of |archiveurl= and |archive-url= specified (օգնություն)
  28. Sanderson, Peter; Gilbert, Laura, ed. (2008). «1939». Marvel Chronicle A Year by Year History. London, United Kingdom: Dorling Kindersley. էջ 11. ISBN 978-0756641238. «Мартин Гудман нанял писателя / художника Джо Саймона в качестве первого главного редактора Timely в конце 1939 года {{cite book}}: |first2= has generic name (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  29. Sanderson «1940s» in Gilbert (2008), p. 18: «Саймон и Кирби решили создать еще одного героя, который был бы их ответом на тоталитарную тиранию за границей».
  30. Don Markstein (2010). «"Captain America"». Don Markstein's Toonopedia. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 22-ին.
  31. Daniels, Les (1991). Marvel: Five Fabulous Decades of the World's Greatest Comics. New York, New York: Abrams Books. էջ 37. ISBN 978-0-8109-3821-2.
  32. Per researcher Keif Fromm, Alter Ego vol. 3, #49, p. 4 (caption)
  33. Jones, Gerard. Men of Tomorrow: Geeks, Gangsters, and the Birth of the Comic Book (Basic Books, 2004; trade paperback 0-465-03657-0), p. 200.
  34. Ronin Ro, 2004, էջ 21
  35. Ronin Ro, 2004, էջ 25
  36. Ronin Ro, 2004, էջ 25—26
  37. Ronin Ro, 2004, էջ 29
  38. Ronin Ro, 2004, էջ 28
  39. Ronin Ro, 2004, էջ 30
  40. 40,0 40,1 40,2 Daniel Wallace, 2010, էջ 41
  41. Ronin Ro, 2004, էջ 32
  42. Levitz, Paul (2010). «The Golden Age 1938–1956». 75 Years of DC Comics The Art of Modern Mythmaking. Cologne, Germany: Taschen. էջ 131. ISBN 9783836519816.
  43. Mendryk, «Art by Joe Simon, Chapter 7, Glaven».
  44. Speed Comics #22 Արխիվացված 2010-10-03 Wayback Machine and Champ Comics #22 Արխիվացված 2012-10-18 Wayback Machine at the Grand Comics Database.
  45. Mendryk, Harry (2006 թ․ հուլիսի 4). «Art by Joe Simon, Chapter 6, Jon Henri». Simon & Kirby (column), Jack Kirby Museum & Research Center. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հունիսի 12-ին. Վերցված է 2011 թ․ սեպտեմբերի 10-ին.
  46. «Henri, Jon». Who's Who in American Comic Books 1929–1999. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ մայիսի 11-ին. This source nonetheless gives spelling «Jon Henery» at Simon’s entry, cited in footnote 1.
  47. Joe Simon, 1990, էջ 69
  48. Joe Simon, 1990, էջ 70–71
  49. Joe Simon, 1990, էջ 71–72
  50. Joe Simon, 1990, էջ 73, 75
  51. 51,0 51,1 Shapiro, T. Rees (2011 թ․ դեկտեմբերի 15). «Joe Simon, co-creator of the Captain America comics, dies at 98». The Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 30-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 23-ին.
  52. Joe Simon, 1990, էջ 84–85
  53. 53,0 53,1 Ronin Ro, 2004, էջ 54
  54. Beerbohm, Robert Lee (1999 թ․ օգոստոս). «The Mainline Story». Jack Kirby Collector. Raleigh, North Carolina: TwoMorrows Publishing (25). Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ ապրիլի 11-ին. Վերցված է 2008 թ․ մարտի 26-ին.
  55. Ronin Ro, 2004, էջ 52
  56. «'I Created an Army of Characters, and Now My Connection with Them Is Lost». interview, The Great Electric Bird radio show, WNUR-FM, Northwestern University, Evanston, Illinois, Illinois. 1971 թ․ մայիսի 14. Transcribed in The Nostalgia Journal (27) August 1976. Reprinted in Milo, George, ed. (2002). The Comics Journal Library, Volume One: Jack Kirby. Seattle, Washington: Fantagraphics Books. էջ 16. ISBN 1-56097-466-4. {{cite book}}: |first= has generic name (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  57. Groth, Gary (1990 թ․ փետրվար). «Joe Simon Interviewed». The Comics Journal. Seattle, Washington: Fantagraphics Books (134): 106.
  58. Bails, Jerry; Ware, Hames (eds.). «Simon, Joe». Who's Who in American Comic Books 1929–1999. Արխիվացված օրիգինալից 2007 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2016 թ․ հոկտեմբերի 16-ին. Արխիվացված է Մայիս 11, 2007 Wayback Machine-ի միջոցով:
  59. Simon, 1990, pp. 84–85.
  60. 60,0 60,1 Sacks, Ethan (2011 թ․ դեկտեմբերի 15). «Joe Simon dead at 98: Created Captain America with Jack Kirby». Daily News. New York City. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 23-ին.
  61. Moore, Matt (2011 թ․ դեկտեմբերի 15). «Iconic writer Joe Simon, Co-creator of Captain America, Dies». Associated Press via USA Today. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 23-ին.
  62. Dobuzinskis, Alex (2011 թ․ դեկտեմբերի 15). «Captain America co-creator Joe Simon dies at 98». Reuters. Արխիվացված օրիգինալից 2011 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 23-ին.
  63. «Best Shots Rapid Reviews: Aquaman, Avenging Spider-Man, More». Newsarama. 2012 թ․ մարտի 29. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 23-ին.

Գրականություն խմբագրել