Ջեյմս Վոթսոն
Ջեյմս Քրեյգ Վոթսոն (անգլ.՝ James Craig Watson, հունվարի 28, 1838[1], Fingal, Օնտարիո, Կանադա - նոյեմբերի 22, 1880, Մեդիսոն, ԱՄՆ), կանադա-ամերիկացի աստղագետ։
Ջեյմս Վոթսոն James Watson | |
---|---|
Ծնվել է | հունվարի 28, 1838[1] Fingal, Օնտարիո, Կանադա |
Մահացել է | նոյեմբերի 22, 1880 (42 տարեկան) Մեդիսոն, ԱՄՆ |
Քաղաքացիություն | ԱՄՆ և Կանադա |
Մասնագիտություն | աստղագետ և համալսարանի դասախոս |
Հաստատություն(ներ) | Դետրոյտի աստղադիտարան |
Գործունեության ոլորտ | աստղագիտություն |
Պաշտոն(ներ) | պրոֆեսոր |
Անդամակցություն | ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա և Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն[2] |
Ալմա մատեր | Միչիգանի համալսարան և Լայպցիգի համալսարան[3] |
Տիրապետում է լեզուներին | անգլերեն[4] |
Գիտական ղեկավար | Karl Christian Bruhns?[5] և Wilhelm Scheibner?[3] |
Պարգևներ | |
James Craig Watson Վիքիպահեստում |
Ծնվել է Օնտարիո նահանգի բնակավայրերից մեկում։ 1850 թվականին նրա ընտանիքը տեղափոխվում է Էնն-Արբոր, ԱՄՆ-ի Միչիգան նահանգում. այստեղ նա ընդունվում է միջնակարգ դպրոց, իսկ 15 տարեկան հասակում Միչիգանի համալսարան։ Համալսարանը ավարտելուց հետո, 1857 թվականին սկսում է աշխատել Դետրոյտի աստղադիտարանում, որպես օգնական, որն էլ հետագայում ղեկավարել է (1863 - 1879)։ 1860 թվականին նրան շնորհվեց ֆիզիկայի պրոֆեսորի կոչում։ Վոթսոնը գրել է «Տեսական աստղագիտություն» (Theoretical Astronomy, 1868) գիրքը, որը հանդիսացել է դպրոցական դասագիրք մի քանի տասնամյակների ընթացքում։
Իր կյանքի ընթացքում Վոթսոնը հայտնաբերել է 22 աստերոիդ։ Համարյա բոլոր այս հայտնագործությունները նա կատարել է Էնն-Արբորում, բացառությամբ (139) Ժույխուաի (անվանումը ընտրել են չինական իշխանությունները)։ Այս աստերոիդը նա հայտնաբերել է Պեկինում, ուր նա ժամանել էր 1874 թվականին Վեներայի անցումը Արեգակի սկավառակով դիտելու համար։ Ինչպես նաև, հայտնի է, որ Վոթսոնը հավատում էր ենթադրական Վուլկան մոլորակի գոյությանը, որը իբր պտտվում էր Արեգակի շուրջ ավելի մոտ ուղեծրով, քան Մերկուրին։ Այս մոլորակի գոյությունը պետք է բացատրեր Մերկուրիի շեղումները հաշվարկված ուղեծրից (այժմ բացատրված է Ընդհանուր հարաբերականության տեսությունով)։
Վոթսոնը մահացել է 42 տարեկան հասակում պերիտոնիտից։ Նա կուտակել էր զգալի դրամական միջոցներ, աստղագիտության հետ չկապված գործունեությունից։ Այս միջոցներով նա կտակել է սահմանել մեդալ, որը ամեն երեք տարին մեկ անգամ շնորհվում է աստղագետներին ԱՄՆ ազգային գիտությունների ակադեմիայի կողմից։ Վոթսոնի անունն են կրում Լուսնի խառնարաններից մեկը և (729) Վատսոնիա աստերոիդը։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 University of Toronto, Laval University Dictionary of Canadian Biography, Dictionnaire biographique du Canada / G. Brown, D. Hayne, F. Halpenny, R. Cook, J. English, M. Trudel, A. Vachon, J. Hamelin — UTP, Presses de l'Université Laval, 1959. — ISSN 0420-0446; 0070-4717
- ↑ Notable Names Database — 2002.
- ↑ 3,0 3,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
- ↑ Identifiants et Référentiels (ֆր.) — ABES, 2011.
- ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
Արտաքին հղումներ
խմբագրել- «Կրճատ կենսագրություն». Կանադայի առցանց կենսագրական տեղեկատու. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 8-ին. Վերցված է 2012 թ․ հոկտեմբերի 11-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջեյմս Վոթսոն» հոդվածին։ |