Պանայոտ Պիպկով
Պանայոտ Խրիստով Պիպկով (բուլղար․՝ Панайот Христов Пипков, նոյեմբերի 21, 1871[1], Պլովդիվ, Բուլղարիա - օգոստոսի 25, 1942[1], Սոֆիա, Բուլղարիա), բուլղարացի կոմպոզիտոր, երգերի հեղինակ, երգչախմբի խմբավար, դերասան, դրամատուրգ։
Պանայոտ Պիպկով | |
---|---|
Ծնվել է | նոյեմբերի 21, 1871[1] Պլովդիվ, Բուլղարիա |
Երկիր | Բուլղարիա |
Մահացել է | օգոստոսի 25, 1942[1] (70 տարեկան) Սոֆիա, Բուլղարիա |
Մասնագիտություն | կոմպոզիտոր, դիրիժոր և դերասան |
Panayot Pipkov Վիքիպահեստում |
Հայտնի բուլղարացի կոմպոզիտոր Լյուբոմիր Պանայոտովի հայրն է[2]։
Կենսագրություն
խմբագրելՊանայոտ Պիպկովը ծնվել է Պլովդիվում երաժիշտների ընտանիքում։ Վաղ տարիքից սովորել է ջութակ նվագել, գրել է բանաստեղծություններ։ Սովորել է Պլովդիվի հնգամյա դպրոցում, սակայն նյութական միջոցների սղության պատճառով ստիպված էր թողնել ուսումը և աշխատանքի անցնել հաշտարար դատարանում որպես քարտուղար։ Խաղացել է Պլովդիվի սիրողական թատերախմբում (1887), ապա Սոֆիայի մի քանի թատրոններում։ 1892 թվականին գրել է առաջին «Բոյկո» պիեսը։ Արժանացել է կրթաթոշակի և 1898 թվականին ուղևորվել է Միլանի կոնսերվատորիա սովորելու, 1899 թվականին կատարելագործվել է Պրահայում։
Աշխատել է դիրիժոր Ռուսեի և Վառնայի երաժշտախմբերում։ Լովեչում աշխատել է երաժշտության ուսուցիչ[3]։ Ղեկավարել է քաղաքային հոգևոր նվագախումբը, եղել է 34 հետևակային գնդի զինվորական նվագախմբի կապելմեյստերը (1904)։ Այս շրջանում ստեղծել է հոգևոր նվագախմբի, երգչախմբի համար ստեղծագործություններ, մանկական երգեր։
Տեղափոխվելով Սոֆիա՝ Պիպկովը երաժշտություն է դասավանդել Կանանց առաջին և երկրորդ գիմնազիաներում և Կանանց մանկավարժական ուսումնարանում։ 1912-1918 թվականներին մասնակցել է Բալկանյան և Առաջին համաշխարհային պատերազմներին որպես զինվորական նվագախմբերի կապելմեյստեր։ Պատերազմից հետո աշխատել է մի շարք թատրոններում որպես դերասան և դիրիժոր։
Պանայոտ Պիպկովը եղել է իր որդու՝ նշանավոր կոմպոզիտոր Լյուբոմիր Պանայոտովի ուսուցիչներից մեկը։ 2001 թվականին ճանաչվել է Լովեչի պատվավոր քաղաքացի, նրան անունն են կրում Լովեչի ու Սոֆիայի երաժշտական հաստատություններ։
Գործունեություն
խմբագրելՊանայոտ Պիպկովը պատկանում է այսպես կոչված «առաջին սերնդի» կոմպոզիտորների դասին, բուլղարական պրոֆեսիոնալ երաժշտության ռահվիրաներից մեկն է։ Պիպկովն առաջին բուլղարացի կոմպոզիտորն է, որ գրել է ստեղծագործություններ դաշնամուրի համար։
Պիպկովն աշխատել է դիրիժոր, խմբավար և Սոֆիայի Ազգային թատրոնի (1917—1920), Ազատ թատրոնի (1918—1919), Դրամատիկական թատրոնի (1923—1924), «Ռենեսանս» թատրոնի երաժշտական մասի վարիչ։
Մասնակցել է դրամատիկական (Վ. Դրումևի «Իվանկո», Ի. Վազովի «Անդունդի եզրին») և օպերային (Գեորգի Աթանասովի «Գերգանա», «Լքված ջրաղաց», Ժյուլ Մասնեի «Վերթեր» (Բուլղարիայի առաջին ներկայացումը), Բեդրժիխ Սմետանայի «Վաճառված հարսնացուն», Ռուջերո Լեոնկավալոյի «Պայացներ») ներկայացումների կայացմանը Սոֆիայի թատրոններում։
Պանայոտ Պիպկովի դերասանական գործունեությունը կապված է եղել տարբեր թատերական խմբերի հետ։ Պիպկովը խաղացել է Սոֆիայի «Հիմք» (1889—1890) դրամատիկական թատերախմբում, դրամատիկական օպերային խմբում (1890), «Արցունք և ծիծաղ» թատրոնում (1992—1993)։ Պիպկովի դրամատիկ դերերից են եղել Լուկինը (Ն. Վ. Գոգոլ. «Ռևիզոր»), Գրոսսը (Լ. Անդրեև. «Սաբինուհիների առևանգումը»), Կոնտիի (Լեսինգ. «Էմիլյա Գալոտի»)։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 https://ubc-bg.com/панайот-пипков/
- ↑ Lyubomir Pipkov Արխիվացված 2010-04-20 Wayback Machine, Audio Encyclopedia.
- ↑ Panyot Pipkov Արխիվացված 2016-03-03 Wayback Machine, Union of The Bulgarian Composers.
Գրականություն
խմբագրել- Пипков, Панайот // Театральная энциклопедия / гл. ред. П. А. Марков. — М.: Советская энциклопедия, 1965. — Т. 4.
- Пипков, Панайот Христов // Енциклопедия България: П-Р. — София: БАН, 1986. — Т. 5. — С. 227. — 879 с.
- «Панайот Пипков» (բուլղարերեն). Съюз на българските композитори — Профиль композитора на сайте Союза. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 16-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 21-ին.