Շառլ Գրավյե

ֆրանսիացի գրող

Շառլ Գրավյե, կոմս դե Վերժեն (նաև Վերժեն, ֆր.՝ Charles Gravier, comte de Vergennes; դեկտեմբերի 28, 1719(1719-12-28)[1], դեկտեմբերի 29, 1719(1719-12-29)[2] կամ 1717[3], Դիժոն - փետրվարի 13, 1787(1787-02-13)[1][4][2] կամ 1787[3], Վերսալ), ֆրանսիացի դիվանագետ և քաղաքական գործիչ, Լուի XVI-ի արտաքին գործերի նախարարը 1774 թվականից մինչև իր մահը, 1781 թվականից՝ նաև առաջին նախարար։

Շառլ Գրավյե
 
Մասնագիտություն՝ դիվանագետ, գրող և քաղաքական գործիչ
Ծննդյան օր դեկտեմբերի 28, 1719(1719-12-28)[1], դեկտեմբերի 29, 1719(1719-12-29)[2] կամ 1717[3]
Ծննդավայր Դիժոն
Վախճանի օր փետրվարի 13, 1787(1787-02-13)[1][4][2] կամ 1787[3]
Վախճանի վայր Վերսալ
Քաղաքացիություն  Ֆրանսիա[5]
Հայր Q125056613?
Զավակներ Constantin Gravier de Vergennes?
 
Ինքնագիր Изображение автографа
 
Պարգևներ
Officer of the Order of the Holy Spirit և Սուրբ Միխայիլի շքանշանի ասպետ

Կենսագրություն և կարիերա խմբագրել

Դիժոնի խորհրդարանի նախագահի որդին։

Դիվանագետ խմբագրել

 
слева

Վաղ երիտասարդությունում հանդես է եկել դիվանագիտական ասպարեզում և սովորել է Լիսաբոնում ֆրանսիացի դեսպանորդ Շավինիի ղեկավարությամբ (Théodore de Chavigny)։ 1739 թվականին եղել է դեսպանության քարտուղար։ 1750 թվականին նշանակվել է դեսպանորդ Թրիերում, որտեղ ծառայել է մինչև 1754 թվականը, հաջորդ տարի որպես արտակարգ դեսպան ուղարկվել է Կոստանդնուպոլիս։ 1755 թվականից հաստատվել է լիազոր դեսպան Օսմանյան նավահանգստում։ Ֆրիդրիխ Մեծը դաշինքի էր ձգտում Թուրքիայի հետ, որպեսզի դիմակայի Ռուսաստանին և Ավստրիային, իսկ Վերժենը փորձել և կարողացել է պահպանել Ֆրանսիայի, Սուլթանի և նրա դաշնակից տերությունների միջև բարեկամական հարաբերությունները, ինչը հատկապես դժվար էր 1760-61 թվականներին, երբ Թուրքիայի և Ֆրանսիայի միջև ուժեղ թյուրիմացություններ էին առաջացել[6]։

1771 թվականին Վերժենը նույն կոչմամբ ուղարկվել է Շվեդիա, որտեղ Գուստավ III-ի խորհրդով նպաստել է պետական հեղաշրջման իրականացմանը։ 1774 թվականին Լուի XVI-ի՝ ֆրանսիական գահին բարձրանալուց հետո պետնախարար Կոմս դե Մորեպան, հետևելով Վերի վանահոր առաջարկին, Վերժենին ներկայացրել է Ֆրանսիայի արտաքին գործերի նախարարի պաշտոնում։ Մորեպան հաշվի է առել այն, որ Վերժենն ըստ էության մենակ էր, չուներ իր սեփական «թիմը» և հույս ուներ, որ նա հավատարիմ կմնա իրեն։ Կոմս Վերժենը ղեկավարել է Ֆրանսիայի արտաքին գործերը մինչև իր մահը (1787 թվականի փետրվար)։

Նախարարի պաշտոնում խմբագրել

1778 թվականին Վերժենն համոզել է Լուի XVI-ին բացահայտ մասնակցել Անգլիայի և Հյուսիսային Ամերիկայի նահանգների պատերազմին։ Ֆրանսիայի դատարանը 1778 թվականի փետրվարին Փարիզում պայմանագիր է կնքել ամերիկացի բանագնացների (Ֆրանկլին, Դին և Արթուր-Լի) հետ և այդ մասին զեկուցել անգլիական դատարան, որը հրահրել է պատերազմ, որում Ֆրանսիան ի սկզբանե կորցրել է շատ նավեր հարուստ բեռով և իր ամբողջ ունեցվածքը Արևելյան Հնդկաստանում։ Պատերազմն ավարտվել է Վերսալում Անգլիայի հետ խաղաղության կնքմամբ (1783 թվական)՝ համաձայն որի Ֆրանսիան ստացել է Սենեգալը և Տոբագո կղզին։ Այնուամենայնիվ, հսկայական ռազմական ծախսերը խիստ քայքայել են Ֆրանսիայի ֆինանսները։

Վերժենը չէր վայելում թագուհու բարեհաճությունը, քանի որ նա հակադրվել էր իր եղբոր՝ Ժոզեֆ Երկրորդի տեսակետին՝ Բավարիայի ժառանգության վերաբերյալ. Շուազյելը նրա մրցակիցն էր։

Կերպարը կինոյում խմբագրել

  • «Ջոն Ադամս» (2008 թվական)

Ծանոթագրություններ խմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Annuaire prosopographique : la France savante
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 https://www.biografiasyvidas.com/biografia/v/vergennes.htm
  4. 4,0 4,1 4,2 GeneaStar
  5. LIBRIS — 2013.
  6. Об этом обстоятельно повествует Флассан в «Histoire générale et raisonnée de la diplomatie française», т. 6, с. 234.