Յանիս Գրանտինշ
Յանիս Գրանտինշ (լատիշ․՝ Jānis Grantiņš, հունիսի 7, 1909, Talsi County, Կուրլանդիական գուբերնիա, Ռուսական կայսրություն - հոկտեմբերի 25, 1974, Ռիգա, Լատվիական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), սովետական և լատվիական դերասան։ Լատվիական ԽՍՀ վաստակավոր դերասան։
 լատիշ․՝ Jānis Grantiņš | |
|---|---|
| Ծնվել է | հունիսի 7, 1909 |
| Ծննդավայր | Talsi County, Կուրլանդիական գուբերնիա, Ռուսական կայսրություն |
| Մահացել է | հոկտեմբերի 25, 1974 (65 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Ռիգա, Լատվիական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Գերեզման | Ռայնիսի գերեզմանատուն |
| Կրթություն | Q16705138? (1935) |
| Քաղաքացիություն |  Ռուսական կայսրություն,  Լատվիա և  ԽՍՀՄ |
| Մասնագիտություն | դերասան և կինոդերասան |
| Պարգևներ և մրցանակներ |  և  |
Կենսագրություն խմբագրել
Յանիս Գրանտինշը ծնվել է Տալսենի գավառի Առլավի գյուղում, բանվորի՝ Մատիսա Գրանտինշի ընտանիքում։ Սովորում էր Ռիգայի աշխատանքային թատրոնում և ավարտել Ֆելդմանիսի թատերական կուրսը։
Իր բեմական գործունեությունը սկսել է Ռիգայի բանվորական թատրոնում (1932)։ Քրիստոնեական դրամատիկական թատրոնի դերասան էր (1935-1937), Լիեպայայի քաղաքային երաժշտադրամատիկական թատրոնի (1938-1940, 1945-1950), Դաուգավպիլսի թատրոնի (1940-1941), Ելգավայի թատրոնի (1941-1942), Լատվիական ԽՍՀ-ի պատանի հանդիսատեսի պետական թատրոն (1950-1974)։
Նա պահանջված էր Խորհրդային Միության շատ կինոստուդիաներում։ Ռայնիսի դերի համար արժանացել է Ստալինյան մրցանակի (1950)[1]։
Ամուսնացած էր Դաուգավպիլսի թատրոնի դերասանուհի՝ Ամմա Բեթերի հետ։
Կյանքից հեռացավ 1974 թվականի հոկտեմբերի 25-ին, թաղվել է Ռիգայի Ռայնիսա գերեզմանոցում։
Ճանաչում և մրցանակներ խմբագրել
Ստեղծագործոություն խմբագրել
Դերերը թատրոնում խմբագրել
Ռիգայի Բանվորական թատրոն խմբագրել
- 1932 - «Չքավորի ճշմարտությունը» Ջ. Հոլսվեթի -Փրկության բանակի սպա
Քրիստոնեական դրամատիկական թատրոն խմբագրել
- 1935 — «Ձկնորսի որդին» Վիլիս Լացիս — Սարթափունս
- 1935 — «Մահից ուժեղ է սերը» Յան Ռայնիս — Հեյլս
- 1936 — «Տոն Սկանգալեում» Ե. Վուլֆ Կոսա
- 1937 — «Պատանի սրտերի կամուրջ» Վ. Զոնբերգ— Մարտինիշ
- 1937 — «Կախարդակա բանալի» Յա. Պետերսոն— Լեոնիդ
Լիեպայայի քաղաքային երաժշտադրամատիկական թատրոն խմբագրել
- 1938 — «Քաղցր շշից» Ռուդոլֆ Բլաումանիս — Մարտինշ
- 1938 — «Արևամուտից առաջ» Գերհարդ Հաուպտման — Սթեյնից
- 1939 — «Սրտի փուշ» Յա. Լեինշա— Պետերիս Պուփոլս
- 1939 — «Պարտիզաններ» Մ. Զիվերթա— Տիլզիս
- 1940 — «Երիտասարդությունը» Կ. Բանքիսա— Թիյունս
- 1940 — «Կանացի ուժ» Աննա Բրիգադերե — Դավիս Քրասթս
Ընդմիջումից հետո:
- 1946 — «Նա եկավ» Ջ. Բ. Պրիսթլի — Գուլ տեսուչ
- 1947 — «Բարբարոսները» Մ. Գորկիյի — Մոնախով
- 1949 — «Բոռ» նույնանուն վեպով Վոյնիչ — Արթուր
- 1949 — «Եկամտային վայր» Ա. Հ. Օստրովսկի — Ժադով
Դաուգավպիլսի թատրոն խմբագրել
- 1940 — «Ջարդոտում» Բորիս Լավրենով — Գոդուն
- 1940 — «Սեր և խարդավանք» Շիլլեր — Միլեր
- 1940 — «Վերաքննիչ» Ն․ Գոգոլ — Խլոփով
- 1941 — «Մայր» Կարել Չապեկ — Անդրե
- 1941 — «Առանց մեղքի մեղավորները» Ա. Ն. Օստրովսկու — Միլովզորով
Ելգավայի թատրոն խմբագրել
- 1941— «Սալամեական ալկալդ» Պեդրո Կալդերոն — Պեդրո Կրեսպո
- 1941 — «Սթրիդիտիս» Աննա Բրիգադերե — Թագավոր
- 1942 — «Չինական վազա» Մ. Զիվերտա— Նոտարս
Լատվիական ԽՍՀ պատանի հանդիսատեսի պետական թատրոն խմբագրել
- 1953 — «Աղքատությունը առատ չէ» (լատիշ․՝ "Nabadzība nav netikums") Ա. Ն. Օստրովսկու — Լյուբիմ Տորցով
- 1955 — «Գիմնազիստները» (լատիշ․՝ "Ģimnāzisti") Կոնստանտին Տրենյովի — Լագուշեվ
- 1956 — «Ոսկե ձին» (լատիշ․՝ "Zelta zirgs") Ռայնիսի — Սպիտակ հայրը
- 1957 — «Խնդրանք» (լատիշ․՝ "Jaunaudze") Կազիս Բինքիսի — Տիյուն
- 1985 — «Երբ թախծում է սիրտը» (լատիշ․՝ "Kad liesmo sirds") Յանիսա Աներաուդա — Էթինգ
- 1960 — «Հակասում» (լատիշ․՝ "Nožēlojamie") Վիկտոր Հյուգո — Ժան Վալժան
- 1962 — «Կոոլումբոսի թոռները» (լատիշ․՝ "Kolumba mazdēli") Զիգմունդ Սկքուինյան — Կրուսպոքս
- 1964 — «Կաղնե կամուրջ (լատիշ․՝ "Lazdu laipa") Իլզե Ինդրանո — Սլսթերս
- 1965 — «Ինդուլիսը ու Արիյան» (լատիշ․՝ "Indulis un Ārija") Յան Ռայնիսի — Пудитис
- 1970 — «Կանաչ թռչնակ» (լատիշ․՝ "Zaļais putniņš") Կարլո Գոցի — Կալմոն
Ֆիլմագրություն խմբագրել
- 1949 — Ռայնիս— Ռայնիս
- 1955 — Նոր ափի մոտ — Ուլուպս
- 1957 — Ձկնորսի որդին — Բանդերս
- 1957 — Ռիտա — Էրիխ
- 1960 — Քո երջանկությունը
- 1960 — Փոթորկի շեմին — Պավուլանս
- 1961 — Խաբվածները
- 1963 — Գեներալը և մարգարտածաղիկները — էպիզոդ[2]
- 1965 — «Տոբագոն» փոխում է ուղղությունը — Վիլսոնս
- 1967 — Պատերազմ և խաղաղություն— Վոլցոգեն
- 1967 — Գեներալ Ռախիմով — Յոախիմ Վերներ
- 1967 — Պատերազմ տանիքների տակ — Շումախեր
- 1968 — Ընդամենը մի կյանք — Ռոմանովսկու իշխան
- 1969 — Նա մենակ չէր
- 1969 — Ես, Ֆրանցիսկ Սկորինան… — Գլագովսկի
- 1970 — Թագուհու ասպետը
- 1970 — Կրակիր իմ փոխարեն — վանական
- 1970 — Սատանայի ծառաները — Ռեբուս
- 1971 — Աշխարհահռչակ տղան — Պարկեր
- 1972 — Սատանայի ծառաները կախարդական ջրաղացի մոտ— Ռեբուս
- 1972 — Վերջին նավահանգիստը
- 1972 — Վաշինգտոնյան թղթակիցը — Երեկույթների վարպետը
- 1972 — Ավերակները կրակում են — էպիզոդ
- 1973 — Օլեգը ու Այնան — Պետերիս
- 1973 — Կարմիր ագաթ — Ալյոնկայի պապը
- 1973 — Դմիտրի Կանտեմիր — Կակավելա
- 1974 — Կեռնեխը ու Քնարը — սուրբ հայրը
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Teātris un kino biogrāfijās : enciklopēdija / sast. un galv. red. Māra Niedra; māksl. Aleksandrs Busse. — Rīga : Preses nams, 1999-. — (Latvija un latvieši). 1.sēj. A-J. — 1999. — 462 lpp. : il. ISBN 9984-00-331-0 (լատիշերեն)
- ↑ Գեներալը և մարգարտածաղիկները(անգլ.) ֆիլմը Internet Movie Database կայքում