Վիքիպեդիա

Մասնակից:Simiyan/Սևագրություն 4

< Մասնակից:Simiyan

Բաց կառավարում, կառավարման դոկտրին, համաձայն որի՝ բոլոր քաղաքացիներն ունեն կառավարական բոլոր փաստաթղթերին ու գործընթացներին հասանելիության իրավունք, ինչը հնարավորություն է տալիս ապահովել արդյունավետ հանրային վերահսկողություն[1]: Լայն իմաստով այն կարող է հակադրվել պետական ​​շահ ասվածին, որը հակված է ընդլայնել  պետական ​​ գաղտնիք հասկացության սահմանները: Բաց կառավարման մասին գաղափարների քննարկումը սկսվել է Եվրոպայում Լուսավորության դարաշրջանից, երբ փիլիսոփաները բանավիճում էին նոր ձևավորվող ժողովրդավարական ​​հասարակության ճիշտ կառուցվածքի շուրջ: Բաց կառավարումը նաև հաճախ ասոցացվում է ժողովրդավարական բարեփոխումների հայեցակարգի հետ[2]: Միավորված ազգերի կազմակերպության Կայուն զարգացման 16֊րդ նպատակը նախատեսում է ինֆորմացիային հանրային հասանելիության ապահովում՝ որպես կառավարման ինստիտուտների հաշվետվողականության և ներառականության ապահովման չափանիշ[3]:

Հայեցակարգ

խմբագրել
Տե՛ս նաև՝ Հաշվետվողականություն

Բաց կառավարման հայեցակարգը լայն շրջանակ ունի, բայց մեծապես կապված է կառավարման թափանցիկության և հաշվետվողականության հետ[4]: Հարլան Յուն և Դևիդ Գ. Ռոբինսոսն իրենց «Բաց կառավարման նոր երկիմաստությունը» հոդվածում նշել են բաց տվյալների և բաց կառավարման միջև առկա տարբերությունը[5]։ Նրանք բաց կառավարումը սահմանում են ծառայությունների մատուցման և հանրային հաշվետվողականության տեսանկյունից: Նրանք պնդում են, որ թեև տեխնոլոգիան կարող է օգնել ինֆորմացիան հասցնել հանրությանը, միայն բաց տվյալների տեխնոլոգիաների օգտագործումը չի երաշխավորում հաշվետվողականություն[6]:

Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպությունը (ՏՀԶԿ) բաց կառավարումը դիտարկում է հետևյալ կատեգորիաներում. կառավարության գործունեության համակարգման ամբողջականություն, քաղաքացիական ներգրավվածություն, ինֆորմացիային հասանելիություն, բյուջեի թափանցիկություն, բարեվարքություն, կոռուպցիայի դեմ պայքար, տեխնոլոգիաների օգտագործում և տեղական զարգացում[7]:

Պատմություն

խմբագրել

«Բաց կառավարում» եզրույթն առաջացել է Միացյալ Նահանգներում՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո։ Ուոլես Փարքսը, որն աշխատում էր ԱՄՆ Կոնգրեսի ենթակայության տակ գտնվող Կառավարության տեղեկատվության հարցերով ենթահանձնաժողովում, 1957 թվականին իր «Բաց կառավարման սկզբունքը. Սահմանադրությամբ նախատեսված տեղեկություն ստանալու իրավունքի իրացում» հոդվածում առաջին անգամ կիրառեց այս եզրույթը: 1966 թվականին «Տեղեկատվության ազատության մասին» օրենքի ընդունումից հետո դաշնային դատարանները սկսեցին օգտագործել այս եզրույթը որպես կառավարության թափանցիկության հոմանիշ[6]:

Չնայած սա առաջին անգամն էր, երբ կիրառվեց «բաց կառավարում» եզրույթը, սակայն թափանցիկության և հաշվետվողականության հայեցակարգերի արմատները հասնում են դեռ մ.թ.ա. 5-րդ դար՝ Հին Հունաստան։ Աթենքում իրավական տարբեր ինստիտուտներ կանոնակարգում էին պաշտոնյաների վարքագիծը, և քաղաքացիները հարկ եղած դեպքում կարող էին արտահայտել իրենց դժգոհությունը նրանց նկատմամբ։ Այդպիսի մարմիններից մեկը՝ էվթինան (Հին Հունաստանում պաշտոնատար անձի պարտադիր հաշվետվությունը, որը տրվում է պաշտոնավարման ժամկետի ավարտից հետո), պաշտոնյաներին պարտադրում էր քաղաքացիների ժողովի առաջ հաշվետվություն տալ այն ամենի մասին, ինչ նրանք արել էին այդ տարվա ընթացքում[8]:

Մոտեցումը, որ կառավարությունը պետք է բաց լինի հանրային վերահսկողության համար և հաշվի առնի հասարակական կարծիքը, սկիզբ է առել Լուսավորության դարաշրջանում, երբ շատ փիլիսոփաներ խստորեն քննադատեցին պետական ​​գաղտնիքի մասին բացարձակ դոկտրինները[9][10]: Պաշտոնական օրենսդրական ակտի ընդունումը այդ ժամանակ կարելի է նաև վերագրել Շվեդիային (որն այդ ժամանակ իր կազմում ներառում էր նաև Ֆինլանդիայի տարածքը), որտեղ 1766 թվականին ազատ մամուլի մասին օրենքը դարձավ սահմանադրության մաս («Մամուլի ազատության մասին» ակտ)[11]։

Լուսավորչական ժամանակաշրջանի գաղափարների ազդեցության տակ՝ Միացյալ Նահանգներում (1776 թվականին) և Ֆրանսիայում (1789 թվականին) տեղի ունեցած հեղափոխությունների շնորհիվ սահմանադրական հոդվածներում ամրագրվեցին պետական ​​բյուջետային հաշվետվողականության և մամուլի ազատության վերաբերյալ դրույթներն ու պահանջները։ 19֊րդ դարում Մետերնիխին աջակցող պետական ​​այրերի փորձերը՝ չեղյալ հայտարարել այդ միջոցները, կատաղի դիմադրության արժանացան մի շարք ականավոր լիբերալ քաղաքական գործիչների և գրողների կողմից, այդ թվում՝ Ջերեմի Բենթամի, Ջոն Ստյուարտ Միլի և Աքթոնի 1-ին բարոն Ջոն Դալբերգ-Աքթոնի կողմից:

Բաց կառավարումը լայնորեն դիտարկվում է որպես ժամանակակից ժողովրդավարական պրակտիկայի հիմնական հատկանիշ և հաճախ կապվում է տեղեկատվության ազատության մասին օրենսդրության ընդունման հետ: Սկանդինավյան երկրները պնդում են, որ առաջինն են ընդունել տեղեկատվության ազատության մասին օրենսդրությունը՝ դրա ժամանակակից դրույթների սկզբնավորումը վերագրելով 18֊րդ դարին, իսկ Ֆինլանդիան, 1917 թվականին անկախություն ձեռք բերելուց հետո շարունակում է հավատարիմ մնալ բաց գործելու կանխավարկածին՝ 1951 թվականին ընդունելով «Պաշտոնական փաստաթղթերի հրապարակայնության մասին» օրենսդրական նախագիծը։ 1999 թվականին վերջինս փոխարինվել է նոր օրենսդրությամբ։

Նոր զարգացումը ենթադրում է նաև ծրագրային ապահովման և մեխանիզմների աճող ինտեգրում, որոնք թույլ են տալիս քաղաքացիներին առավել անմիջական մասնակցություն ունենալ կառավարման մեջ՝ հատկապես օրենսդրության ոլորտում[12]: Ոմանք այս երևույթն անվանում են էլեկտրոնային մասնակցություն, որը կարող է բնորոշվել որպես «տեղեկատվական և հաղորդակցական տեխնոլոգիաների օգտագործում՝ քաղաքական մասնակցությունն ընդլայնելու և խորացնելու համար՝ հնարավորություն տալով քաղաքացիներին կապեր հաստատել միմյանց հետ և իրենց կողմից ընտրված ներկայացուցիչների հետ»[13]:

Ընթացիկ քաղաքականություն

խմբագրել
Տե՛ս նաև՝ Տեղեկատվության ազատության մասին օրենքները՝ ըստ երկրների

Աֆրիկա

խմբագրել
Տե՛ս նաև՝ Տեղեկատվության հասանելիությունը Հարավաֆրիկյան Հանրապետությունում

2011 թվականին Մարոկկոյում ընդունված նոր սահմանադրության մեջ ամրագրված են այն նպատակները, որոնց կառավարությունը ցանկանում է հասնել՝ քաղաքացիների ինֆորմացիա ստանալու իրավունքը երաշխավորելու համար[14]: Աշխարհի մյուս երկրները Թափանցիկության և հաշվետվողականության զարգացման քաղաքականության ծրագրի շրջանակներում հատկացված վարկի միջոցով աջակցություն են ցուցաբերում Մարոկկոյի կառավարությանը՝ այս բարեփոխումները կյանքի կոչելու համար: Այս վարկը Եվրամիության և Աֆրիկյան զարգացման բանկի համատեղ մեծ ծրագրի մի մասն է, որը ֆինանսական և տեխնիկական աջակցություն է ցուցաբերում կառավարություններին, որոնք փորձում են բարեփոխումներ իրականացնել[15]:

2010 թվականի դրությամբ՝ Քենիայի սահմանադրության 35-րդ հոդվածը ապահովում է քաղաքացիների՝ պետական ինֆորմացիա ստանալու իրավունքը: Հոդվածում նշվում է. «35. (1) Յուրաքանչյուր քաղաքացի իրավունք ունի հասանելիություն ունենալ՝ (ա) պետության տրամադրության տակ գտնվող ինֆորմացիային, և (բ) մեկ այլ անձի տրամադրության տակ գտնվող ինֆորմացիային, որն անհրաժեշտ է որևէ իրավունքի կամ հիմնարար ազատության իրացման կամ պաշտպանության համար: … (3) Պետությունը պետք է հրապարակի և հանրայնացնի ցանկացած կարևոր տեղեկություն, որն ազդում է ժողովրդի վրա»: Քենիայի բաց տվյալների նախաձեռնության շնորհիվ պետական կառավարման համակարգի կարևոր տվյալներն այժմ հասանելի են լայն հանրությանը[16]:

Ասիա

խմբագրել

Թայվանը 1998 թվականից սկսեց իր էլեկտրոնային կառավարման ծրագիրը և այդ ժամանակվանից ի վեր այնտեղ ընդունվել են մի շարք օրենքներ և ենթաօրենսդրական ակտեր, որոնք կարգավորում և գործի են դնում բաց կառավարման քաղաքականությունն այդ երկրում: 2005 թվականին ընդունված «Պետական տեղեկատվության ազատության մասին» օրենքը սահմանում է, որ պետական ողջ ինֆորմացիան պետք է հրապարակվի և լինի ազատ հասանելի: Ընդ որում, այդ ինֆորմացիան ներառում է բյուջեների, վարչական ծրագրերի, պետական կառավարման ​​մարմինների հաղորդակցության և սուբսիդիաների մասին տեղեկությունները: Բացի այդ, Թայվանն ունի բաց տվյալների իր հարթակը՝ «data.gov.tw»-ն, իսկ  2014 թվականին ծավալված «Արևածաղկի շարժում»-ը ընդգծեց այն հանգամանքը, որ Թայվանի քաղաքացիները մեծ նշանակություն են տալիս հասանելիությանը և թափանցիկությանը: Ազգային զարգացման խորհրդի կողմից հրապարակված «սպիտակ թուղթը» (հեղինակավոր զեկույց, որն ընթերցողներին հակիրճ տեղեկացնում է կոնկրետ խնդրի մասին և ներկայացնում տվյալ հարցի վերաբերյալ պատկան մարմինների տեսլականը), որը վերաբերում էր 2020 թվականին Թայվանի քաղաքական նպատակներին, վեր էր հանում քաղաքացիական մասնակցությունը մեծացնելու և կառավարության հետագա թափանցիկության համար բաց տվյալների օգտագործման ուղիները[17]:

2016 թվականին Ֆիլիպիններն ընդունեց «Տեղեկատվության ազատության մասին» օրենքը, որը սահմանում է պետական կառավարման թափանցիկության ապահովման և հանրությանն ամբողջական ինֆորմացիա տրամադրելու ուղեցույցները[18]: 2012 թվականի «Ընդհանուր հատկացումների մասին» օրենսդրական նախագծի համաձայն՝ Ֆիլիպինների կառավարությունը պետական ​​կառավարման մարմիններից պահանջում է իրենց կայքերում ունենալ «թափանցիկության կնիք», որը պարունակում է տվյալ մարմնի գործառույթների, տարեկան հաշվետվությունների, պաշտոնյաների, բյուջեների և նախագծերի մասին ինֆորմացիա[19]:

Հնդկաստանում «Տեղեկատվության իրավունք» անվանումը կրող շարժումը 2005 թվականին հանգեցրեց «Տեղեկատվության իրավունքի մասին» օրենքի նախաձեռնմանը[20]։ Սա տեղի ունեցավ այն բանից հետո, երբ շրջակա միջավայրի պահպանության շարժումները պահանջում էին տեղեկություն հրապարակել արդյունաբերականացման պատճառով շրջակա միջավայրի վատթարացման վերաբերյալ: Հարավարևելյան Ասիայում տեղեկատվության իրավունքի մասին օրենսդրության և նմանատիպ այլ օրենքների ընդունման մեկ այլ կատալիզատոր դարձան բազմակողմ գործակալությունները, որոնք օգնություն և վարկեր են առաջարկում առավել թափանցիկ կամ «ժողովրդավարական» քաղաքականությունների համար[21][22]:

2023 թվականի հոկտեմբերին Իրանի կառավարությունը հրապարակավ դեմ արտահայտվեց «իշխանության դատական, գործադիր և օրենսդիր ​​ճյուղերի  թափանցիկության» ծրագրին։ 9 ամիս անց թափանցիկության մասին օրենքը չընդունվեց, քանի որ դատական ​​իշխանությունն ու պետությունը չտվեցին իրենց համաձայնությունը[23][24]: Կառավարությունը հարցումների համար գործարկում է «Iranfoia» կայքը[25]:

Եվրոպա

խմբագրել
Ուելսի կառավարության առողջապահության նախարար Վոն Գեթինգը 2021 թվականի փետրվարին COVID-19-ի թեմայով մամուլի ասուլիսի ժամանակ ներկայացնում է կառավարության գործողությունները։

1960-ական թվականներին Նիդերլանդներում սոցիալական բնույթի խոշոր խռովությունները և հեռուստատեսությունների աճող ազդեցությունն ընդլայնեցին կառավարության գործունեության բաց լինելու հանգամանքը: Ինֆորմացիային հասանելիություն ունենալու մասին օրենսդրությունն այդ երկրում ընդունվեց 1980 թվականին և այդ ժամանակից ի վեր ավելի մեծ ուշադրություն է հատկացվել պետական գերատեսչությունների աշխատանքի արդյունավետության գնահատմանը[26]:

Թափանցիկությունը Եվրամիության օրենսդրության առանցքային իրավական սկզբունքն է[27], որն ապահովում է օրենսդրական նախագծերի բարձրորակ մշակումը և կիրառվում է պետական ​​գնումների գործընթացներում: 2007 թվականին եվրոպական իրավունքի տեսաբանները պնդում էին, որ ԵՄ օրենսդրության շրջանակներում, հնարավոր է՝ «հասունանում է» «նոր իրավական սկզբունք»՝ թափանցիկությունը[28]:

Նիդերլանդների կառավարությունն ընդունել է 2016–2017 թվականների Բաց կառավարման գործողությունների պլանը, որը նախանշում է ՏՀԶԿ-ի կողմից սահմանված Բաց կառավարման չափանիշների վերաբերյալ 9 կոնկրետ պարտավորություն[29]:

2018 թվականից ի վեր Ուելսի կառավարությունը ֆինանսավորում է միջնակարգ դպրոցներում Վիքիպեդիայի դասընթացների կազմակերպումը, որն իրականացվում է «Ուելսի բակալավրիատ» ծրագրի շրջանակներում։ Բացի այդ, Ուելսի կառավարությունն ազատ արտոնագրով տարածում է  պետական միջոցներով ստեղծված բոլոր տեսանյութերն ու մյուս բովանդակությունը։

Հյուսիսային Ամերիկա

խմբագրել

2009 թվականին ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբաման ստորագրեց թափանցիկության և բաց կառավարման վերաբերյալ հուշագիր, ինչպես նաև սկսեց Բաց կառավարման նախաձեռնությունը: Հուշագրում նա առաջ քաշեց իր վարչակազմի նպատակներից մեկը, որի էությունը կայանում էր թափանցիկ, մասնակցային և համագործակցային կառավարման միջոցով ժողովրդավարության ամրապնդումը[30]: Նախաձեռնության նպատակն էր ունենալ թափանցիկ և համագործակցային կառավարություն, որը վերջ կդներ ամերիկյան կառավարության կողմից իրականացվող գաղտնիության քաղաքականությանը՝ միաժամանակ բարելավելով կառավարման արդյունավետությունը՝ քաղաքացիների և պետական ​​պաշտոնյաների միջև հաղորդակցության ընդլայնման միջոցով[31]: Միացյալ Նահանգների նորագույն պատմության մեջ կառավարման թափանցիկության համար շարժումները սկսվել են 1950-ական թվականներին՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո, որովհետև դաշնային գերատեսչությունները և գործակալությունները սկսել էին սահմանափակել ինֆորմացիային հասանելիությունը՝ որպես պատերազմի ժամանակ գլոբալ ռազմական գործողություններին արձագանք։ Մեկ այլ պատճառ էլ Սառը պատերազմի ժամանակ իր գագաթնակետին հասած լրտեսական պատերազմն էր: Գործակալություններին իրավունք էր վերապահվել մերժելու ինֆորմացիային հասանելիությունը, որոնք որպես մերժման պատճառ էին նշում «հարգելի պատճառները» կամ «հանրային շահերից ելնելը»: Սրանք դժվարացնում էին Կոնգրեսի հանձնաժողովների հասանելիությունը արձանագրություններին և փաստաթղթերին, ինչը հետագայում հանգեցրեց օրենսդրական հնարավոր լուծումներ փնտրելուն[32]:

Լատինական Ամերիկա

խմբագրել

Սկսած 2000-ական թվականների սկզբից թափանցիկությունը Չիլիի հակակոռուպցիոն քաղաքականության և ազնվության օրակարգի, ինչպես նաև պետական ​​արդիականացման ծրագրի կարևոր մասերից մեկն էր[33][34]: 2008 թվականին Չիլին ընդունեց «Թափանցիկության մասին» օրենքը, որը նպաստեց բաց կառավարման հետագա բարեփոխումներին[35]: Չիլին հրապարակեց 2016-2018 թվականների բաց կառավարման գործողությունների ծրագիրը՝ որպես Բաց կառավարման գործընկերության (ԲԿԳ) անդամակցության մաս[36]:

Թափանցիկություն

խմբագրել

Ընդհանուր պատկեր

խմբագրել

Թափանցիկությունը ներառվել է տարբեր շրջանակներում և հատկապես կարևոր է ժամանակակից քննարկումներում՝ պայմանավորված նոր հանրային ​​կառավարման մեջ իր դերով[37]: Որպեսզի թափանցիկությունն արդյունավետ լինի, այն պահանջում է ոչ միայն կառավարության ներգրավվածությունը, այլև հանրային վստահությունը: Կառավարման մեջ թափանցիկությունն ունի 3 հիմնական ասպեկտ. նախ, բյուջեի վերաբերյալ ինֆորմացիան պետք է հասանելի լինի հանրությանը[38]: Երկրորդ՝ պետք է լինի օրենքների մշակման և կիրառման արդյունավետ միջոց: Եվ վերջապես, հասարակական կազմակերպությունները և անկախ լրատվամիջոցները պետք է լինեն հանրային ուշադրության կենտրոնում[38]: Թափանցիկության ապահովման պարագայում կան նաև տվյալների բացահայտման վրա ազդող գործոններ, ինչպիսիք են պատեհաժամությունը, որակը, հասանելիությունն ու տեսանելիությունը[38]: Տվյալների բացահայտումը կարևոր է թափանցիկության համար, քանի որ այն մեծացնում է պետական գործընթացների վերաբերյալ հանրային ընկալումը և հանդիսանում է բաց կառավարման նպատակը[39]: Այնուամենայնիվ, կան փաստարկներ թափանցիկության դրական և բացասական կողմերի վերաբերյալ, որոնք պետք է հաշվի առնել:

Կողմ և դեմ փաստարկներ

խմբագրել

Թափանցիկությանը կողմ փաստարկներ

խմբագրել

Հաճախ համարվում է, որ կառավարման մեջ թափանցիկությունը նպաստում է կառավարության հաշվետվողականության բարձրացմանը, ինչը, ըստ դրա կողմնակիցների, հանգեցնում է կառավարության կոռուպցիայի, կաշառակերության և ի պաշտոնե այլ հանցագործությունների կրճատմանը[40]: Որոշ մեկնաբաններ պնդում են, որ բաց, թափանցիկ կառավարումը նպաստում է ինֆորմացիայի տարածմանը, ինչն էլ իր հերթին նպաստում է գիտելիքների խորացմանը և հասարակական առաջընթացին։ Թափանցիկության քաղաքականությանն աջակցող կազմակերպությունները, ինչպես օրինակ ՏՀԶԿ-ն և «Բաց կառավարման գործընկերությունը» պնդում են, որ բաց կառավարման բարեփոխումները կարող են նաև մեծացնել կառավարության նկատմամբ վստահության մակարդակը։ Չնայած այս պնդումները հաստատող հակասական տվյալներ կան[41][42], քանի որ թափանցիկության բարձրացումը երբեմն հանգեցնում է նաև կառավարության նկատմամբ վստահության նվազմանը[43][44][45][46][47]։

Հասարակական կարծիքը կարող է նաև փոխվել, երբ մարդիկ հնարավորություն ունեն տեսնելու որոշակի քաղաքականության արդյունքը: Միացյալ Նահանգների կառավարությունը ժամանակ առ ժամանակ արգելում է լրագրողներին հրապարակել զինվորների դագաղների լուսանկարները[48], ինչն ակնհայտ փորձ է կառավարելու հույզերը, որոնք կարող են բարձրացնել ընթացիկ պատերազմների վերաբերյալ հասարակական քննադատությունը։ Այնուամենայնիվ, շատերը կարծում են, որ այս խիստ էմոցիոնալ պատկերները կարող են պարունակել արժեքավոր ինֆորմացիա: Նմանապես, մահապատժի որոշ ընդդիմախոսներ պնդում են, որ մահապատիժները պետք է հեռարձակվեն, որպեսզի «հասարակությունը կարողանա տեսնել՝ ինչ է արվում իրենց անունից և իրենց վճարած հարկերից»[49]:

Կառավարման թափանցիկությունը շահավետ է արդյունավետ ժողովրդավարության համար, քանի որ տեղեկատվությունը քաղաքացիներին օգնում է բովանդակալից եզրակացություններ կազմել ընդունվելիք օրենսդրության վերաբերյալ և հաջորդ ընտրությունների ժամանակ քվեարկել հենց այդ քաղաքական ուժի օգտին[50]: Ըստ Քարնեգի հիմնադրամի՝ կառավարման մեջ քաղաքացիների ավելի մեծ մասնակցությունը կապված է կառավարության թափանցիկության հետ[51]:

Բաց կառավարման ջատագովները հաճախ պնդում են, որ հենց քաղաքացիական հասարակությունը, այլ ոչ թե պետական ​​օրենսդրությունն է առաջարկում առավել թափանցիկ վարչարարության լավագույն ուղին: Նրանք մատնանշում են ազդարարների դերը, որոնք ներքին ինֆորմացիա են փոխանցում պետական կառավարման մարմիններից։ Հայտնի ազդարարների թվում են Դանիել Էլսբերգը և Փոլ վան Բեյթենենը: Նրանք պնդում են, որ տպագիր կամ էլեկտրոնային` անկախ և հետաքրքրասեր մամուլը, հաճախ թափանցիկության ավելի ուժեղ երաշխավոր է, քան օրենսդրական մակարդակով ամրագրված զսպումներն ու հակակշիռները[52][53]։

Բաց կառավարման ժամանակակից դոկտրինը գտնում է, որ այս հայեցակարգի ամենաշատ ջատագովները հասարակական կազմակերպություններն են, որոնք ձգտում են պայքարել այն ամենի դեմ, ինչը նրանք համարում են կառավարության բնածին հակումը ցանկացած հնարավորության դեպքում ինֆորմացիան գաղտնի պահել: Այս ՀԿ-ների շարքում հայտնի են «Թրանսփարենսի Ինթերնեշնլ»-ը կամ «Բաց հասարակության հիմնադրամ»-ը: Նրանք պնդում են, որ բաց լինելու չափանիշները կենսական նշանակություն ունեն ժողովրդավարական հասարակությունների շարունակական բարգավաճման և զարգացման համար:

Թափանցիկությանը դեմ փաստարկներ

խմբագրել

Որոշ քննադատներ պնդում են, որ երբ կառավարությունները առաջնահերթություն են տալիս թափանցիկությանը, դա երբեմն կարող է հանգեցնել բացասական արդյունքների՝ անվճռականության, վատ կատարողականի և փակուղու[54]։ Քաղաքական մեկնաբան Դևիդ Ֆրամը 2014 թվականին գրել է․ «Ավելի մեծ հաշվետվողականություն ապահովելու փոխարեն, այս բարեփոխումները (թափանցիկությանն ուղղված բարեփոխումները) հանգեցրին լոբբինգի ավելացման, ծախսերի մեծացման, ձգձգումների շատացմանն ու անվճռականության խորացմանը»[55]: Ջեյսոն Գրումեթը պնդում է, որ պետական ​​պաշտոնյաները չեն կարող պատշաճ կերպով կանխամտածված քայլեր ձեռնարկել, համագործակցել և փոխզիջումների գնալ, երբ նրանց  գործողություններին հետևում են[56]։ Վիետնամի Ազգային ժողովի 463 պատվիրակների շրջանում անցկացված գիտափորձը ցույց է տվել, որ օրենսդրական ընթացակարգերի թափանցիկության բարձրացումը, ինչի օրինակ են բանավեճերը և հարց ու պատասխանների արձանագրությունները, կրճատում է նստաշրջանների աշխատանքին խորհրդարանականների մասնակցությունը, որոնք խուսափում են այնպիսի գործողություններից, որոնք կարող են անհարմար վիճակի մեջ դնել Վիետնամի առաջնորդներին[57]։

Կառավարությունների կողմից տրամադրվող ինֆորմացիայի գաղտնիության վերաբերյալ ևս մտահոգություն կա[1]: Երբ կառավարությունները կիսում են քաղաքացիների մասին որոշակի ինֆորմացիա, վտանգ կա, որ այդ անձանց համար դա կարող է բացասական հետևանքներ ունենալ, օրինակ՝ հաշվեհարդար և այլ վնասակար հետևանքներ: Օտտավայի համալսարանի իրավագիտության պրոֆեսոր Թերեզա Սքասան 2014 թվականին հրապարակված իր հոդվածում նշել է գաղտնիության հետ կապված երեք հիմնական հնարավոր մարտահրավերները: Նախ, դա կառավարության գործունեության՝ ավելի մեծ թափանցիկության հասնելու բարդությունն է՝ առանց վտանգի ենթարկելու մարդկանց վերաբերյալ կառավարության կողմից տնօրինվող անձնական ինֆորմացիայի կամ տվյալների գաղտնիությունը: Երկրորդը վերաբերում է մասնավոր և պետական հատվածի սուբյեկտների միջև տվյալների պաշտպանության կանոնակարգերի տարբերություններին, քանի որ կառավարությունները կարող են հասանելիություն ունենալ մասնավոր ընկերությունների կողմից հավաքված ինֆորմացիային, որը չի վերահսկվում խիստ կանոններով: Երրորդն էլ, այսպես կոչված, «Մեծ տվյալների» (Big data) հրապարակումն է, որը կարող է անանուն թվալ, սակայն բարդ ալգորիթմներ օգտագործելու միջոցով կարող է հետագծվել մինչև կոնկրետ անհատներ[58]:

Հետախուզական ինֆորմացիայի հավաքումը՝ հատկապես բռնի սպառնալիքները (լինի ներքին, թե արտաքին) բացահայտելու համար, հաճախ պետք է գաղտնի կատարվի: 2014 թվականին Ֆրամը գրել է․ «Այն նույն պատճառները, որոնք ստիպում են կառավարություններին տեղեկություններ հավաքել, ստիպում են նրանց նաև հերքել դրանք: Այս հերքումները կարևոր են, նույնիսկ եթե դրանց չեն հավատում»[59]։

Շատ մարդիկ, որոնք թափանցիկության կողմնակից են, կարծում են, որ դա բարոյապես ճիշտ է, սակայն շատ գիտնականներ կասկածում են, թե կարելի է արդյոք լիովին վստահ լինել, որ թափանցիկությունը միշտ բարոյապես ճիշտ է: Նման գիտնականները նաև նշում են, որ թափանցիկությունը երբեմն կարող է նպաստել նեոլիբերալ գաղափարների առաջխաղացմանը[60]:

Հաշվետվողականություն

խմբագրել

Հաշվետվողականությունը բաց կառավարման մեջ

խմբագրել

Հաշվետվողականությունը միտված է թափանցիկության խթանմանը և հնարավորություն է տալիս հանրությանը հասկանալ սեփական կառավարության գործողությունները[61]։ Դա նպաստում է, որ պետական ​​պաշտոնյաները մանրամասներ ներկայացնեն հանրային ռեսուրսների օգտագործման վերաբերյալ և նշեն, թե որոնք են դրանց նպատակները[39]: Բաց կառավարման մեջ հաշվետվողականությունը նվազեցնում է կոռուպցիան և մեծացնում թափանցիկությունը: Այդուհանդերձ, կարևոր է նշել, որ բաց կառավարման մեջ թափանցիկությունը կարող է ուղեկցվել ինչպես հաշվետվողականությամբ, այնպես էլ առանց դրա։ Առանց հաշվետվողականության թափանցիկությունը հաճախ շատ դժվար է վերահսկել, և կառավարությունից պահանջվում է ավելի քիչ պատասխանատվություն։ Թափանցիկությունը՝ զուգորդված հաշվետվողականության հետ, ավելի արդյունավետ է, քանի որ վստահելի հարաբերություններ կարող են ստեղծվել պետական ​​մարմինների և նրանց կողմից կառավարվող մարդկանց միջև[61]: Թափանցիկության կամ դրա բացակայության փաստարկը նշվել է նախկինում և ընդգծում է այնպիսի հիմնարար խնդիրներ, ինչպիսիք են կառավարության վստահության կորուստը կամ հաշվետվողականության հետ կապված գաղտնիության խնդիրները: Որոշ կառավարություններ ստեղծել են ինտերնետ պորտալներ, ինչպես օրինակ Հայաստանում e-gov.am-ը, որպեսզի մարդկանց թույլ տան տեսնել կարևոր տվյալները և բարելավեն հաշվետվողականությունն ու թափանցիկությունը[39]: Այս պորտալներում հրապարակված ոչ բոլոր տվյալներն են արդիական և հեշտ հասանելի, ինչը նշանակում է, որ միշտ չէ, որ հեշտությամբ կարելի է հասնել թափանցիկության: Օրինակ՝ կառավարությունները պետք է առաջնահերթություն տան որակին, ամբողջականությանը, պատեհությանը և օգտագործելիությանը, երբ նրանք կարևոր ինֆորմացիա են հրապարակում՝ թափանցիկություն դրսևորելու և հաշվետվողականությունը խթանելու համար[39]:

Թափանցիկության և հաշվետվողականության փոխհարաբերությունները

խմբագրել

Բաց կառավարման մեջ հաշվետվողականությունը հաստատում է կառավարությունների ներսում թափանցիկության առկայությունը[38]: Ժողովրդավարական երկրներում հաշվետվողականությունն ու թափանցիկությունը գործում են բաց կառավարումը խթանելու համար: Ժողովրդավարությունը հաշվետվողականության և թափանցիկության միջոցով ամրապնդելու ջանքեր են գործադրվել այնպիսի կազմակերպությունների կողմից, ինչպիսիք են Բաց կառավարման գործընկերությունը (ԲԿԳ) Միացյալ Նահանգներում, որը ստեղծվել է ԱՄՆ Պետքարտուղարության կողմից[61]: Այս ջանքերը տարածվում են Հյուսիսային Ամերիկայից դուրս՝ Լատինական Ամերիկայի և Ասիայի որոշ երկրներ[62]: Լատինական Ամերիկայի երկրներում բաց կառավարման խթանումը բարձրացրել է հանրային վստահությունը և նվազեցրել կոռուպցիան: Լատինական Ամերիկայի երկրները ներառված էին ԲԿԳ ծրագրում, որը Միացյալ Նահանգները խթանում էր Օբամայի վարչակազմի նախագահության շրջանում[62]: Ավելին, Ասիայում առաջ էր քաշվել տեղեկատվության իրավունքը, որը նպատակ ուներ օգնելու ձևավորել հաշվետվողականության հիմքերն այդ երկրներում[63]: Այնուամենայնիվ, այս միջոցառումները ցույց են տվել, որ բաց կառավարման նախաձեռնությունները չեն կարող միատեսակ կիրառվել բոլոր երկրների համար: Այդ միջոցառումները կարող են ձախողվել և պետք է ճշգրտումներ արվեն՝ դրանք համապատասխանեցնելով յուրաքանչյուր տարածաշրջանի հատուկ կարիքներին: Բացի այդ, կարևոր է, որ հանրությունը տեղյակ լինի այդ միջոցառումների մասին և կառավարությունից ակտիվորեն պահանջի հաշվետվողականություն՝ ապահովելու այդ միջոցառումների արդյունավետ իրականացումը[63]:

Այս ջանքերի մեծ մասն օգնում է բարձրացնել կառավարության թափանցիկությունը՝ հաշվետվողականության միջոցառումների միջոցով[38]: Թափանցիկությունը բաց կառավարման տեսլականն է՝ հանրությանը համապարփակ հասանելիություն  տրամադրելով պետական փաստաթղթերին և տվյալներին[64]: Այս բաց հասանելիությունը կառավարություններին ստիպում է լինել առավել հաշվետու, քանի որ նրանք չեն կարող թափանցիկությամբ թաքցնել կոռուպցիան: Իհարկե, կարող է լինել թափանցիկություն՝ առանց հաշվետվողականության, ինչը թույլ է տալիս կառավարությանն ընտրել, թե որ տվյալներն են էական արժեք ներկայացնում  հրապարակման համար[65]: Սա չի լուծում հաշվետվողականության պակասը և ընդգծում է հաշվետվողականության հետ թափանցիկության անհրաժեշտությունը։ Ե՛վ թափանցիկության, և՛ հաշվետվողականության պայմաններում պետք է լինեն կանոնակարգեր, որոնք կստիպեն պետական մարմիններին հիմնավորել, թե ինչու են հրաժարվում որոշակի տեղեկատվությունից, ինչպես նաև ապահովել, որ թափանցիկության բոլոր միջոցները խստորեն պահպանվեն[66]:

Տեխնոլոգիա և բաց կառավարում

խմբագրել
Տե՛ս նաև՝ Բաց տվյալներ

Կառավարությունները և կազմակերպությունները օգտագործում են նոր տեխնոլոգիաները՝ որպես թափանցիկության բարձրացման գործիք: Օրինակները ներառում են բաց տվյալների հարթակների օգտագործումը համացանցում ինֆորմացիա հրապարակելու համար և բաց կոդով կառավարման տեսությունը:

«Բաց կառավարման տվյալներ» տերմինը վերաբերում է պետական տվյալների բաց հրապարակմանը, որոնք հաճախ հասանելի են լինում առցանց հարթակներում[67], ինչպիսիք են e-gov.am-ը, data.gov.uk-ը կամ www.data.gov-ը: Բաց կառավարման տվյալների համակարգի կողմնակիցները պնդում են, որ պետական ​​կառույցների վերաբերյալ տվյալները հեշտ հասանելի դարձնելը մեծացնում է քաղաքացիների ներգրավվածությունը քաղաքական գործընթացներում[68]: Բաց կառավարման տվյալների սկզբունքները սահմանում են, որ տվյալները պետք է լինեն ամբողջական, առաջնային, պատեհ ժամանակին, հասանելի, մեքենայական մշակման ենթակա, ոչ խտրական, ոչ գույքային և առանց արտոնագրի[69]:

Հանրային և մասնավոր հարթակները փոխգործակցության հնարավորություն են տալիս քաղաքացիներին։ Այս հարթակները նաև տրամադրում են հստակ և բաց ինֆորմացիա, որը մարդիկ սկսել են ակնկալել պետական մարմիններից: Բազմաթիվ կազմակերպություններ փորձել են կենտրոնացնել ռեսուրսները, որոնք թույլ են տալիս  քաղաքացիներին ինֆորմացիա ստանալ պետական ​​(տեղական, նահանգային և դաշնային) բյուջեի ծախսերի, տնտեսության խթանման ծախսերի, լոբբիզմին ուղղված ​​ծախսերի, օրենսդրական նախագծերի հանրային քննարկման գործընթացի (ինչպես օրինակ Հայաստանում գործող e-draft.am-ը) և այլնի մասին[70]:

Կազմակերպություններ

խմբագրել
  • «Բաց կառավարման գործընկերությունը» (ԲԿԳ) կազմակերպություն է, որը հիմնադրվել է 2011 թվականին, որպեսզի տարբեր երկրներում տեղական պաշտոնյաներին հնարավորություն տա իրենց կառավարությունները դարձնել ավելի բաց, հաշվետու և պատասխանատու քաղաքացիների համար: 2011 թվականից ի վեր ԲԿԳ-ին անդամակցում է ընդհուպ 75 պետություն, այդ թվում՝ նաև Հայաստանի Հանրապետությունը, որոնց կառավարությունն ու քաղհասարակությունները համագործակցում են բաց կառավարման բարեփոխումների մշակման և իրականացման ուղղությամբ[71]:
  • «Կոդ բոլորի համար» կազմակերպությունը ոչ քաղաքական, շահույթ չհետապնդող միջազգային ցանց է, որը նշում է, որ տեխնոլոգիան քաղաքացիների համար նոր հնարավորություններ է ընձեռում քաղաքական դաշտում ավելի կարևոր դեր և իրենց համայնքների վրա դրական ազդեցություն ունենալու համար: Կազմակերպությունը հենվում է տեխնոլոգիաների վրա՝ բարելավելու կառավարության թափանցիկությունը և նպաստելու քաղաքացիների ներգրավմանը[72]:
  • «The Sunlight Foundation»-ը շահույթ չհետապնդող, ոչ քաղաքական կազմակերպություն էր, որը հիմնադրվել էր 2006 թվականին։ Այն օգտագործում էր քաղաքացիական տեխնոլոգիաներ, բաց տվյալներ և քաղաքականության վերլուծություն՝ կառավարությունից և քաղաքականությունից ստացված ինֆորմացիան բոլորի համար էլ ավելի թափանցիկ դարձնելու համար: Կազմակերպության վերջնական տեսլականն էր մեծացնել ժողովրդավարական մասնակցությունը և փոփոխությունների հասնել քաղաքական ֆինանսական հոսքերում, ինչպես նաև սահմանել, թե ովքեր կարող են ազդել կառավարության վրա: Թեև նրանց աշխատանքը սկսվեց միայն ԱՄՆ Կոնգրեսի վրա կենտրոնանալու մտադրությամբ, բայց նաև ազդեց տեղական, նահանգային, դաշնային և միջազգային մակարդակների վրա: Կազմակերպությունը դադարեցրել է իր գործունեությունը 2020 թվականին[73]։
  • Մեծ Բրիտանիայում գործող «Բաց կառավարման առաջամարտիկներ» նախագիծը քաղաքացիական հասարակության կողմից իրականացվող նախաձեռնության օրինակ է, որն օգտագործում է բաց տվյալների վրա հիմնված մոտեցումներ՝ աջակցելու քաղաքացիներին և քաղաքացիական հասարակության կազմակերպություններին՝ օգտագործելու բաց կառավարումը որպես Կայուն զարգացման նպատակների ուղղությամբ առաջընթաց ապահովելու միջոց: Այն օգտագործում է բաց կոդով ծրագրային ապահովում՝ Մեծ Բրիտանիայի չորս մասերում բաց կառավարման շարժման զարգացումը պլանավորելու համար[74]:
  • «OpenSpending» (հայերեն՝ Բաց ծախսեր) հարթակը նպատակ ունի ստեղծել և օգտագործել բաց աղբյուրների հիման վրա գործիքներ և տվյալների բազաներ՝ ողջ աշխարհում հավաքելու և վերլուծելու կառավարությունների ֆինանսական գործարքները[75][76]:

Տես Նաև

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ 1,0 1,1 Lathrop, Daniel; Ruma, Laurel, eds. (February 2010). Open Government: Transparency, Collaboration and Participation in Practice. O'Reilly Media. ISBN 978-0-596-80435-0. OL 24435672M. 
  2. ↑ Araya, Daniel (2015-11-17). Smart Cities as Democratic Ecologies (անգլերեն). Springer. ISBN 9781137377203.
  3. ↑ Doss, Eric. «Sustainable Development Goal 16». United Nations and the Rule of Law (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2020-09-25-ին.
  4. ↑ «Lynne Rienner Publishers | the Self Restraining State Power and Accountability in New Democracies».
  5. ↑ «Ladder of Citizen Participation». November 2019.
  6. ↑ 6,0 6,1 Yu, Harlan; Robinson, David G. (February 28, 2012). «The New Ambiguity of 'Open Government'». UCLA L. Rev. 59. SSRN 2012489.
  7. ↑ «Open Government».
  8. ↑ von Dornum, Deirdre Dionysia (June 1997). «The Straight and the Crooked: Legal Accountability in Ancient Greece». Columbia Law Review. 97 (5): 1483–1518. doi:10.2307/1123441. JSTOR 1123441.
  9. ↑ Jurgen Habermas, The Structural Transformation of the Public Sphere (1962, trans., Cambridge Massachusetts, 1989)
  10. ↑ Reinhart Koselleck, Critique and Crisis (1965, trans., Cambridge Massachusetts, 1988)
  11. ↑ Lamble, Stephen (February 2002). Freedom of Information, a Finnish clergyman's gift to democracy. Vol. 97. Freedom of Information Review. էջեր 2–8. Արխիվացված է օրիգինալից 2010-10-01-ին.
  12. ↑ Zaigham, Mahmood (2013). Developing E-Government Projects: Frameworks and Methodologies: Frameworks and Methodologies. Hershey, PA: IGI Global. ISBN 9781466642454.
  13. ↑ Carlos, Nunes Silva (2017). New Approaches, Methods, and Tools in Urban E-Planning. Hershey, PA: IGI Global. էջ 169. ISBN 9781522559993.
  14. ↑ «Morocco's Constitution of 2011» (PDF).
  15. ↑ «Renewed Support for Morocco's Goal to Make Government more Accountable to Citizens». worldbank.org. October 22, 2015.
  16. ↑ «The Constitution of Kenya» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2018-03-04-ին.
  17. ↑ Tseng, Po-yu; Lee, Mei-chun. «Taiwan Open Government Report».
  18. ↑ «Executive Order No. 02» (PDF).
  19. ↑ «Philippine Transparency Seal». Republic of the Philippines Department of Budget and Management. May 15, 2019. Վերցված է May 22, 2019-ին.
  20. ↑ «Kalpavriksh». 22 September 2017.
  21. ↑ Singh, Shekhar (2010). The Genesis and Evolution of the Right to Information Regime in India (PDF). New Delhi.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  22. ↑ Madhavan, Esha. «Revisiting the making of India's Right to Information Act: The Continuing Relevance of a Consultative and Collaborative Process of Lawmaking Analyzed from a Multi-Stakeholder Governance Perspective» (PDF). Berkman Center for Internet & Society at Harvard University.
  23. ↑ https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-62/4001899-%D8%A7%D8%B8%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%A2%D9%85%D9%84%DB%8C-%D9%84%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%B4%D9%81%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%AA-%DA%AF%D9%84%D8%A7%DB%8C%D9%87-%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D8%A7-%D9%88%D8%AC%D9%87%DB%8C-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF
  24. ↑ https://www.etemadonline.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-9/634179-%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D8%B3%D8%AE%D9%86%DA%AF%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%B4%D9%81%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%AA-%D9%82%D9%88%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%87-%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%87
  25. ↑ https://iranfoia.ir/web/guest/home
  26. ↑ Meijer, Albert (January 7, 2015). «Government Transparency in Historical Perspective: From the Ancient Regime to Open Data in The Netherlands». International Journal of Public Administration. 38 (3): 189–199. doi:10.1080/01900692.2014.934837. hdl:1874/329767. S2CID 155057968.
  27. ↑ EUR-Lex, Council Resolution of 8 June 1993 on the quality of drafting of Community legislation, 8 June 1993, accessed 10 June 2021
  28. ↑ Prechal, S. and de Leeuw, M. (2007), "Dimensions of Transparency: The Building Blocks for a New Legal Principle?", Review of European and Administrative Law, Vol. 0, No. 1, pp. 51-61
  29. ↑ OECD (2017). OECD Public Governance Reviews Towards an Open Government in Kazakhstan. Paris: OECD Publishing. էջ 57. ISBN 9789264279377.
  30. ↑ Obama, Barack (January 21, 2009). «Memorandum -- Transparency and Open Government». obamawhitehouse.archives.gov. Վերցված է May 2, 2018-ին.
  31. ↑ Pyrozhenko, Vadym (June 2–4, 2011). «Implementing Open Government: Exploring the Ideological Links between Open Government and the Free and Open Source Software Movement» (PDF). Syracuse University. Վերցված է October 24, 2016-ին.
  32. ↑ Relyea, Harold C.; Kolakowski, Michael W. (2007). «Access to Government Information in the United States» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2017-03-01-ին.
  33. ↑ Michener, Gregory (2015). «Assessing Freedom of Information in Latin America a Decade Later: Illuminating a Transparency Causal Mechanism». Latin American Politics and Society. 57 (3): 77–99. doi:10.1111/j.1548-2456.2015.00275.x. JSTOR 24765976.
  34. ↑ Michener, Gregory; Coelho, Jonas; Moreira, Davi (April 2021). «Are governments complying with transparency? Findings from 15 years of evaluation». Government Information Quarterly. 38 (2): 101565. doi:10.1016/j.giq.2021.101565.
  35. ↑ Guillán, Aránzazu (2015). «Open government and transparency reform in Chile: Balancing leadership, ambition and implementation capacity». U4 Report; CHR. Michelsen Institute. 2015 (2).
  36. ↑ «Chile Open Government Action Plan 2016-2018» (PDF). www.ogp.com. Վերցված է May 3, 2018-ին.
  37. ↑ Michener, Greg; Bersch, Katherine (2013). «Identifying transparency». Information Polity. 18 (3): 233–242. doi:10.3233/IP-130299.
  38. ↑ 38,0 38,1 38,2 38,3 38,4 Wirtz, Bernd W.; Birkmeyer, Steven (2015). «Open Government: Origin, Development, and Conceptual Perspectives». International Journal of Public Administration. 38 (5): 381–396. doi:10.1080/01900692.2014.942735. S2CID 154018814.
  39. ↑ 39,0 39,1 39,2 39,3 Lourenço, Rui Pedro (July 2015). «An analysis of open government portals: A perspective of transparency for accountability». Government Information Quarterly. 32 (3): 323–332. doi:10.1016/j.giq.2015.05.006.
  40. ↑ Schauer, Frederick (2011), «Transparency in Three Dimensions» (PDF), University of Illinois Law Review, 2011 (4): 1339–1358, Վերցված է 2011-10-16-ին
  41. ↑ «Trust in Government - Openness - OECD». www.oecd.org. Վերցված է 2020-11-07-ին.
  42. ↑ «An Open Government Approach to Rebuilding Citizen Trust». Open Government Partnership (անգլերեն). Վերցված է 2020-11-07-ին.
  43. ↑ Brusca, Isabel; Manes Rossi, Francesca; Aversano, Natalia (20 October 2018). «Accountability and Transparency to Fight against Corruption: An International Comparative Analysis». Journal of Comparative Policy Analysis: Research and Practice. 20 (5): 486–504. doi:10.1080/13876988.2017.1393951. S2CID 158620364.
  44. ↑ de Fine Licht, Jenny (September 2011). «Do We Really Want to Know? The Potentially Negative Effect of Transparency in Decision Making on Perceived Legitimacy». Scandinavian Political Studies. 34 (3): 183–201. doi:10.1111/j.1467-9477.2011.00268.x.
  45. ↑ Grimmelikhuijsen, Stephan; Porumbescu, Gregory; Hong, Boram; Im, Tobin (July 2013). «The Effect of Transparency on Trust in Government: A Cross-National Comparative Experiment». Public Administration Review. 73 (4): 575–586. doi:10.1111/puar.12047. hdl:1874/302987.
  46. ↑ Grimmelikhuijsen, Stephan (March 2012). «Linking transparency, knowledge and citizen trust in government: an experiment». International Review of Administrative Sciences. 78 (1): 50–73. doi:10.1177/0020852311429667. hdl:1874/251810. S2CID 155061731.
  47. ↑ Grimmelikhuijsen, Stephan G.; Piotrowski, Suzanne J.; Van Ryzin, Gregg G. (October 2020). «Latent transparency and trust in government: Unexpected findings from two survey experiments». Government Information Quarterly. 37 (4): 101497. doi:10.1016/j.giq.2020.101497.
  48. ↑ Bumiller, Elisabeth (7 December 2009). «U.S. lifts photo ban on military coffins». The New York Times.
  49. ↑ Shemtob, Zachary B.; Lat, David (29 July 2011). «Opinion | Executions Should Be Televised». The New York Times.
  50. ↑ «Transparency and Open Government». The White House. Արխիվացված է օրիգինալից 2016-12-15-ին. Վերցված է 2016-12-16-ին.
  51. ↑ Carothers, Thomas. «Accountability, Transparency, Participation, and Inclusion: A New Development Consensus?». Carnegie Endowment for International Peace. Վերցված է 2016-12-16-ին.
  52. ↑ J. Michael, The Politics of Secrecy: Confidential Government and the Public's Right to Know (London, 1990)
  53. ↑ A.G. Theoharis, ed., A Culture of Secrecy: the Government Versus the People's Right to Know (Kansas, 1998)
  54. ↑ Bass, Gary; Brian, Danielle; Eisen, Norman (November 2014). «Why Critics of Transparency are Wrong». www.brookings.edu.
  55. ↑ Frum, David (September 2014). «The Transparency Trap». theatlantic.com. Վերցված է May 2, 2018-ին.
  56. ↑ Grumet, Jason (October 2, 2014). «When sunshine doesn't always disinfect the government». washingtonpost.com. Վերցված է May 2, 2018-ին.
  57. ↑ Malesky, Edmund; Schuler, Paul; Tran, Anh (November 2012). «The Adverse Effects of Sunshine: A Field Experiment on Legislative Transparency in an Authoritarian Assembly». American Political Science Review. 106 (4): 762–786. doi:10.1017/S0003055412000408. S2CID 59387122.
  58. ↑ Scassa, Teresa (18 June 2014). «Privacy and Open Government». Future Internet. 6 (2): 397–413. doi:10.3390/fi6020397.
  59. ↑ Frum, David (2014-04-16). «We Need More Secrecy». The Atlantic (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2019-11-28-ին.
  60. ↑ Garsten, C. (2008), Transparency in a New Global Order:Unveiling Organizational Visions, Edward Elger
  61. ↑ 61,0 61,1 61,2 Harrison, Teresa M.; Sayogo, Djoko Sigit (October 2014). «Transparency, participation, and accountability practices in open government: A comparative study». Government Information Quarterly. 31 (4): 513–525. doi:10.1016/j.giq.2014.08.002.
  62. ↑ 62,0 62,1 Mendoza, Gabriela Quintanilla (2013). «Open government in Latin America limited to transparency, and access to information». Proceedings of the 14th Annual International Conference on Digital Government Research. էջեր 269–270. doi:10.1145/2479724.2479767. ISBN 978-1-4503-2057-3.
  63. ↑ 63,0 63,1 Zafarullah, Habib; Siddiquee, Noore Alam (October 2021). «Open government and the right to information: Implications for transparency and accountability in Asia». Public Administration and Development. 41 (4): 157–168. doi:10.1002/pad.1944. S2CID 236369189.
  64. ↑ Meijer, Albert J.; Curtin, Deirdre; Hillebrandt, Maarten (2012). «Open government: connecting vision and voice». International Review of Administrative Sciences. 78 (1): 10–29. doi:10.1177/0020852311429533. hdl:1874/407201. S2CID 154654713.
  65. ↑ Reggi, Luigi; Dawes, Sharon (2016). «Open Government Data Ecosystems: Linking Transparency for Innovation with Transparency for Participation and Accountability». In Scholl, Hans Jochen; Glassey, Olivier; Janssen, Marijn; Klievink, Bram; Lindgren, Ida; Parycek, Peter; Tambouris, Efthimios; Wimmer, Maria A.; Janowski, Tomasz (eds.). Electronic Government. Lecture Notes in Computer Science (անգլերեն). Vol. 9820. Cham: Springer International Publishing. էջեր 74–86. doi:10.1007/978-3-319-44421-5_6. ISBN 978-3-319-44421-5.
  66. ↑ Shkabatur, Jennifer (2012). «Transparency With(out) Accountability: Open Government in the United States». Yale Law & Policy Review. 31 (1): 79–140. JSTOR 23735771.
  67. ↑ «Open Government Data». oecd.org. Վերցված է May 2, 2018-ին.
  68. ↑ Scassa, Teresa (June 18, 2014). «Privacy and Open Government». Future Internet. 6 (2): 397–413. doi:10.3390/fi6020397. Վերցված է October 25, 2016-ին.
  69. ↑ Gomes, Alvaro; Soares, Delfina (October 2014). «Open government data initiatives in Europe». Proceedings of the 8th International Conference on Theory and Practice of Electronic Governance. էջեր 342–350. doi:10.1145/2691195.2691246. ISBN 9781605586113. S2CID 15474607.
  70. ↑ Giordano Koch & Maximilian Rapp: Open Government Platforms in Municipality Areas: Identifying elemental design principles, In: Public Management im Paradigmenwechsel, Trauner Verlag, 2012.
  71. ↑ «Open Government Partnership». Open Government Partnership. Վերցված է 2016-12-16-ին.
  72. ↑ «Code for All». Code for All (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2016-12-17-ին.
  73. ↑ «Sunlight Foundation». Sunlight Foundation (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023-01-25-ին.
  74. ↑ «Open Government Pioneers UK». Opengovpioneers (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2017-05-21-ին.
  75. ↑ «OpenSpending github». GitHub. 6 September 2021.
  76. ↑ «OpenSpending main website».

Կատեգորիա:Բաց տվյալներ Կատեգորիա:Քաղաքագիտություն

Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Simiyan/Սևագրություն_4&oldid=10013157» էջից