Վիքիպեդիա

Մամոպլազիա

Մամոպլազիան մարդու կրծքի նորմալ կամ ինքնաբուխ մեծացումն է[1]։ Մամոպլազիան սովորաբար տեղի է ունենում կանանց մոտ սեռական հասունացման և հղիության ընթացքում, ինչպես նաև դաշտանային ցիկլի որոշակի ժամանակահատվածներում[2][3][4]։ Երբ այն հայտնվում է տղամարդկանց մոտ, այն կոչվում է գինեկոմաստիա և համարվում է պաթոլոգիական[4]։ Երբ այն հանդիպում է կանանց մոտ և չափազանց է, այն կոչվում է մակրոմաստիա (նաև հայտնի է որպես գիգանտոմաստիա կամ կրծքագեղձի հիպերտրոֆիա) և նմանապես համարվում է պաթոլոգիական[5][6][7]։ Մամոպլազիան կարող է պայմանավորված լինել կրծքագեղձի գերբնակեցմամբ, որը կրծքի ժամանակավոր մեծացում է, որը պայմանավորված է կրծքի կաթի արտադրությամբ և պահպանմամբ՝ կապված լակտացիայի և/կամ գալակտորեայի հետ (կաթի ավելորդ կամ ոչ պատշաճ արտադրություն)[8]։ Մաստօդինիան (կրծքագեղձի զգայունությունը/ցավը) հաճախ զուգակցվում է մամոպլազիայի հետ[9][10]։

Կրծքագեղձի նորմալ հյուսվածքաբանությունը լակտացիայի ժամանակ

Դաշտանային ցիկլի լյուտալային փուլում (վերջին կես) կրծքագեղձի արյան հոսքի ավելացման և/կամ էստրոգենի և/կամ պրոգեստերոնի բարձր կոնցենտրացիաների հետևանքով առաջացած նախադաշտանային հեղուկի պահպանման պատճառով կրծքագեղձերը ժամանակավորապես մեծանում են չափսերով, և դա նկատվում է կանանց մոտ, որպես լիություն, ծանրություն, այտուցվածություն և քորոց[11][12]։

Մամոպլազիան կարող է լինել տարբեր դեղամիջոցների ազդեցություն կամ կողմնակի ազդեցություն, ներառյալ էստրոգենները[2][13], հակաանդրոգենները, ինչպիսիք են սպիրոնոլակտոնը[14], ցիպրոտերոն ացետատը[15], բիկալուտամիդը[16][17], և ֆինաստերիդը[18][19], աճի հորմոն[20][21], և դեղամիջոցներ, որոնք բարձրացնում են պրոլակտինի մակարդակը, ինչպիսիք են D 2 ընկալիչների անտագոնիստները, ինչպիսիք են հակահոգեբուժական դեղերը (օրինակ՝ ռիսպերիդոն ), մետոկլոպրամիդը և դոմպերիդոնը[22][23] և որոշ հակադեպրեսանտներ, ինչպիսիք են սերոտոնինի վերաբաշխման ընտրովի ինհիբիտորները (SSRIs) և տրիցիկլիկ հակադեպրեսանտներ[23][24][25]։ Թվում է, թե ռիսկն ավելի քիչ է սերոտոնին-նորեպինեֆրինի հետկլանման ինհիբիտորների (SNRIs) դեպքում, ինչպիսին է վենլաֆաքսինը[26]։ «Ատիպիկ» հակադեպրեսանտները mirtazapine-ը և bupropion-ը չեն բարձրացնում պրոլակտինի մակարդակը (բուպրոպիոնը իրականում կարող է նվազեցնել պրոլակտինի մակարդակը), և, հետևաբար, այս դեղամիջոցների հետ կապված ռիսկը չի կարող լինել[22]։ Այլ դեղամիջոցներ, որոնք կապված են մամոպլազիայի հետ, ներառում են D -penicillamine, bucillamine, neothetazone, ciclosporin, indinavir, marihuana և cimetidine[6][27] :

1997թ.-ին կատարված ուսումնասիրությունը հայտնաբերեց կապ SSRI-ների և մամոպլազիայի միջև 59 կին մասնակիցներից 23-ի (39%) մոտ[26]։ Ուսումնասիրությունները նաև կապ են գտել SSRI-ների և գալակտորեայի միջև[24][28][29][30]։ Այս կողմնակի ազդեցությունները, կարծես, պայմանավորված են հիպերպրոլակտինեմիայի (պրոլակտինի բարձր մակարդակի) պատճառով, որն առաջացել է այս դեղամիջոցների կողմից, ազդեցություն, որը, ըստ երևույթին, պայմանավորված է սերոտոնինի միջնորդավորված տուբերոինֆունդիբուլյար դոպամիներգիկ նեյրոնների արգելակմամբ, որոնք արգելակում են պրոլակտինի սեկրեցումը[26][28][29]։ Պարզվել է, որ մամոպլազիան, որը կարող են առաջացնել այս դեղամիջոցները, մեծապես կապված է քաշի ավելացման հետ (1997թ.-ի ուսումնասիրության մեջ քաշի ավելացման փորձ ունեցողների 83%-ը նույնպես ունեցել է մամոպլազիա, մինչդեռ քաշի ավելացում չունեցողների միայն 30%-ն է ունեցել մամոպլազիա)[26]։ Հաղորդվում է, որ SSRI-ների հետ կապված մամոպլազիան դարձելի է դեղամիջոցի դադարեցմամբ[30]։ SSRI-ները հատկապես կապված են կրծքագեղձի քաղցկեղի ռիսկի չափավոր բարձրացման հետ[31]։ Սա համապատասխանում է պրոլակտինի ավելի բարձր մակարդակին, որը կապված է կրծքագեղձի քաղցկեղի բարձր ռիսկի հետ[32][33]։

Հիպոգոնադալ աղջիկների մոտ սեռական հասունացման ինդուկցիայի և տրանսգենդեր կանանց մոտ կանացի հորմոնալ թերապիայի, ինչպես նաև կրծքագեղձի հիպոպլազիայով կամ փոքր կրծքեր ունեցող կանանց հորմոնալ կրծքագեղձի ուժեղացման ժամանակ մամոպլազիան ցանկալի էֆեկտ է[34][35][36][37] :

Տես նաև

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. ↑ Nathanson, Ira T. (1946). «Present Concepts of Benign Breast Disease». New England Journal of Medicine. 235 (15): 548–553. doi:10.1056/NEJM194610102351505. ISSN 0028-4793. PMID 20998969.
  2. ↑ 2,0 2,1 Ismail Jatoi; Manfred Kaufmann (2010 թ․ փետրվարի 11). Management of Breast Diseases. Springer Science & Business Media. էջեր 21–. ISBN 978-3-540-69743-5.
  3. ↑ Nagrath Arun; Malhotra Narendra; Seth Shikha (2012 թ․ դեկտեմբերի 15). Progress in Obstetrics and Gynecology--3. Jaypee Brothers Medical Publishers Pvt. Ltd. էջեր 393–394. ISBN 978-93-5090-575-3.
  4. ↑ 4,0 4,1 Ora Hirsch Pescovitz; Erica A. Eugster (2004). Pediatric Endocrinology: Mechanisms, Manifestations, and Management. Lippincott Williams & Wilkins. էջեր 349–. ISBN 978-0-7817-4059-3.
  5. ↑ Arnold G. Coran; Anthony Caldamone; N. Scott Adzick; Thomas M. Krummel; Jean-Martin Laberge; Robert Shamberger (2012 թ․ հունվարի 25). Pediatric Surgery. Elsevier Health Sciences. էջեր 773–. ISBN 978-0-323-09161-9.
  6. ↑ 6,0 6,1 David J. Dabbs (2012). Breast Pathology. Elsevier Health Sciences. էջեր 19–. ISBN 978-1-4377-0604-8.
  7. ↑ J.P. Lavery; J.S. Sanfilippo (2012 թ․ դեկտեմբերի 6). Pediatric and Adolescent Obstetrics and Gynecology. Springer Science & Business Media. էջեր 99–. ISBN 978-1-4612-5064-7.
  8. ↑ G. P. TALWAR; L .M. SRIVASTAVA (2002 թ․ հունվարի 1). TEXTBOOK OF BIOCHEMISTRY AND HUMAN BIOLOGY. PHI Learning Pvt. Ltd. էջեր 959–. ISBN 978-81-203-1965-3.
  9. ↑ Christoph Zink (1988 թ․ հունվարի 1). Dictionary of Obstetrics and Gynecology. Walter de Gruyter. էջեր 152–. ISBN 978-3-11-085727-6.
  10. ↑ Michael Heinrich Seegenschmiedt; Hans-Bruno Makoski; Klaus-Rüdiger Trott; Luther W. Brady, eds. (2009 թ․ ապրիլի 15). Radiotherapy for Non-Malignant Disorders. Springer Science & Business Media. էջեր 719–. ISBN 978-3-540-68943-0.
  11. ↑ Ruth A. Lawrence; Robert M. Lawrence (2015 թ․ հոկտեմբերի 26). Breastfeeding: A Guide for the Medical Profession. Elsevier Health Sciences. էջ 60. ISBN 978-0-323-35776-0. «The cyclic changes of the adult mammary gland can be associated with the menstrual cycle and the hormonal changes that control that cycle. Estrogens stimulate parenchymal proliferation, with formulation of epithelial sprouts. This hyperplasia continues into the secretory phase of the cycle. Anatomically, when the corpus luteum provides increased amounts of estrogen and progesterone, there is lobular edema, thickening of the epithelial basal membrane, and secretory material in the alveolar lumen. Lymphoid and plasma cells infiltrate the stroma. Clinically, mammary blood flow increases in this luteal phase. This increased flow is experienced by women as fullness, heaviness, and turgescence. The breast may become nodular because of interlobular edema and ductular-acinar growth.»
  12. ↑ Milligan D, Drife JO, Short RV (1975). «Changes in breast volume during normal menstrual cycle and after oral contraceptives». Br Med J. 4 (5995): 494–6. doi:10.1136/bmj.4.5995.494. PMC 1675650. PMID 1192144. «[M]any women report breast changes during the normal menstrual cycle, with a feeling of fullness and a tingling sensation immediately before menstruation.1 Women taking oral contraceptives also seem to experience similar breast symptoms.2 It has been claimed that there are also pronounced changes in breast volume during the normal menstrual cycle, with maximum values occurring in the week before menstruation.3»
  13. ↑ Robert Alan Lewis (1998 թ․ մարտի 23). Lewis' Dictionary of Toxicology. CRC Press. էջեր 470–. ISBN 978-1-56670-223-2.
  14. ↑ Jeffrey K. Aronson (2009 թ․ մարտի 2). Meyler's Side Effects of Cardiovascular Drugs. Elsevier. էջեր 255–. ISBN 978-0-08-093289-7.
  15. ↑ Elizabeth Martin (2015 թ․ մայիսի 28). Concise Medical Dictionary. Oxford University Press. էջեր 189–. ISBN 978-0-19-968781-7.
  16. ↑ Patrick C. Walsh; Janet Farrar Worthington (2010 թ․ օգոստոսի 31). Dr. Patrick Walsh's Guide to Surviving Prostate Cancer, Second Edition. Grand Central Publishing. էջեր 258–. ISBN 978-1-4555-0016-1.
  17. ↑ Harvey B. Simon (2004 թ․ փետրվարի 3). The Harvard Medical School Guide to Men's Health: Lessons from the Harvard Men's Health Studies. Simon and Schuster. էջեր 403–. ISBN 978-0-684-87182-0.
  18. ↑ Jeffrey K. Aronson (2009 թ․ փետրվարի 21). Meyler's Side Effects of Endocrine and Metabolic Drugs. Elsevier. էջեր 155–. ISBN 978-0-08-093292-7.
  19. ↑ Jacqueline Burchum; Laura Rosenthal (2014 թ․ դեկտեմբերի 2). Lehne's Pharmacology for Nursing Care. Elsevier Health Sciences. էջեր 802–. ISBN 978-0-323-34026-7.
  20. ↑ Sat Dharam Kaur (2003). The Complete Natural Medicine Guide to Breast Cancer: A Practical Manual for Understanding, Prevention & Care. R. Rose. էջ 79. ISBN 978-0-7788-0083-5.
  21. ↑ Souza, Flavio Moutinho; Collett-Solberg, Paulo Ferrez (2011). «Adverse effects of growth hormone replacement therapy in children». Arquivos Brasileiros de Endocrinologia & Metabologia. 55 (8): 559–565. doi:10.1590/S0004-27302011000800009. ISSN 0004-2730. PMID 22218437.
  22. ↑ 22,0 22,1 Torre DL, Falorni A (2007). «Pharmacological causes of hyperprolactinemia». Ther Clin Risk Manag. 3 (5): 929–51. PMC 2376090. PMID 18473017.
  23. ↑ 23,0 23,1 Madhusoodanan, Subramoniam; Parida, Suprit; Jimenez, Carolina (2010). «Hyperprolactinemia associated with psychotropics-a review». Human Psychopharmacology: Clinical and Experimental. 25 (4): 281–297. doi:10.1002/hup.1116. ISSN 0885-6222. PMID 20521318. S2CID 6851723.
  24. ↑ 24,0 24,1 Jeffrey A. Lieberman; Allan Tasman (2006 թ․ մայիսի 16). Handbook of Psychiatric Drugs. John Wiley & Sons. էջեր 75–. ISBN 978-0-470-02821-6.
  25. ↑ Kaufman, K. R.; Podolsky, D.; Greenman, D.; Madraswala, R. (2013). «Antidepressant-Selective Gynecomastia». Annals of Pharmacotherapy. 47 (1): e6. doi:10.1345/aph.1R491. ISSN 1060-0280. PMID 23324513. S2CID 32428598.
  26. ↑ 26,0 26,1 26,2 26,3 Amsterdam JD, Garcia-España F, Goodman D, Hooper M, Hornig-Rohan M (1997). «Breast enlargement during chronic antidepressant therapy». J Affect Disord. 46 (2): 151–6. doi:10.1016/s0165-0327(97)00086-4. PMID 9479619.
  27. ↑ Dancey, Anne; Khan, M.; Dawson, J.; Peart, F. (2008). «Gigantomastia – a classification and review of the literature». Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery. 61 (5): 493–502. doi:10.1016/j.bjps.2007.10.041. ISSN 1748-6815. PMID 18054304.
  28. ↑ 28,0 28,1 Mondal, S.; Saha, I.; Das, S.; Ganguly, A.; Das, D.; Tripathi, S. K. (2013). «A new logical insight and putative mechanism behind fluoxetine-induced amenorrhea, hyperprolactinemia and galactorrhea in a case series». Therapeutic Advances in Psychopharmacology. 3 (6): 322–334. doi:10.1177/2045125313490305. ISSN 2045-1253. PMC 3840809. PMID 24294485.
  29. ↑ 29,0 29,1 Coker F, Taylor D (2010). «Antidepressant-induced hyperprolactinaemia: incidence, mechanisms and management». CNS Drugs. 24 (7): 563–74. doi:10.2165/11533140-000000000-00000. PMID 20527996. S2CID 20016957.
  30. ↑ 30,0 30,1 Benjamin Sadock (2013 թ․ նոյեմբերի 26). Kaplan & Sadock's Pocket Handbook of Psychiatric Drug Treatment. Lippincott Williams & Wilkins. էջեր 312–. ISBN 978-1-4698-5538-7.
  31. ↑ Boursi B, Lurie I, Mamtani R, Haynes K, Yang YX (2015). «Anti-depressant therapy and cancer risk: A nested case-control study». Eur Neuropsychopharmacol. 25 (8): 1147–57. doi:10.1016/j.euroneuro.2015.04.010. PMID 25934397. S2CID 19884975.
  32. ↑ Hankinson, S. E.; Willett, W. C.; Michaud, D. S.; Manson, J. E.; Colditz, G. A.; Longcope, C.; Rosner, B.; Speizer, F. E. (1999). «Plasma Prolactin Levels and Subsequent Risk of Breast Cancer in Postmenopausal Women». JNCI Journal of the National Cancer Institute. 91 (7): 629–634. doi:10.1093/jnci/91.7.629. ISSN 0027-8874. PMID 10203283.
  33. ↑ Tworoger, S. S. (2004). «Plasma Prolactin Concentrations and Risk of Postmenopausal Breast Cancer». Cancer Research. 64 (18): 6814–6819. doi:10.1158/0008-5472.CAN-04-1870. ISSN 0008-5472. PMID 15375001.
  34. ↑ de Muinck Keizer-Schrama SM (2007). «Introduction and management of puberty in girls». Horm. Res. 68 Suppl 5 (5): 80–3. doi:10.1159/000110584. PMID 18174716.
  35. ↑ Gunther Göretzlehner; Christian Lauritzen; Thomas Römer; Winfried Rossmanith (2012 թ․ հունվարի 1). Praktische Hormontherapie in der Gynäkologie. Walter de Gruyter. էջեր 385–. ISBN 978-3-11-024568-4.
  36. ↑ R.E. Mansel; Oystein Fodstad; Wen G. Jiang (2007 թ․ հունիսի 14). Metastasis of Breast Cancer. Springer Science & Business Media. էջեր 217–. ISBN 978-1-4020-5866-0.
  37. ↑ Hartmann BW, Laml T, Kirchengast S, Albrecht AE, Huber JC (1998). «Hormonal breast augmentation: prognostic relevance of insulin-like growth factor-I». Gynecol. Endocrinol. 12 (2): 123–7. doi:10.3109/09513599809024960. PMID 9610425.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մամոպլազիա&oldid=9992381» էջից