Հուլդա Լունդին
Հուլդա Լունդին (շվեդ.՝ Hulda Sofia Lundin, հունիսի 12, 1847[2], Kristianstads parish, Շվեդիա[2] - մարտի 13, 1921[2], Օսկար, Շվեդիա[2]), շվեդ դերձակ և մանկավարժ, որը Շվեդիայում դրել է կարի ժամանակակից կրթության հիմքերը։
| Հուլդա Լունդին շվեդ.՝ Hulda Lundin[1] | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | հունիսի 12, 1847[2] |
| Ծննդավայր | Kristianstads parish, Շվեդիա[2] |
| Մահացել է | մարտի 13, 1921[2] (73 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Օսկար, Շվեդիա[2] |
| Գերեզման | Հյուսիսային գերեզմանատուն[3] |
| Քաղաքացիություն |  Շվեդիա |
| Մասնագիտություն | դպրոցի ուսուցիչ Շվեդիայի դպրոցական համակարգում |
 Hulda Lundin Վիքիպահեստում | |
Կենսագրություն խմբագրել
Հուլդա Լունդինը ծնվել է 1847 թվականին, Կրիստիանստադում[4], Անդերս Լունդինի և Քրիստինա Անդերսոնի ընտանիքում։ Եղել է նրանց երրորդ դուստրը։ Նրա հայրը եղել է դերձակ, և Հուլդան և նրա քույրը՝ Ավգուստա Լունդինը, նույնպես դարձել են դերձակուհիներ։ Նրանց մյուս քույրը` Աննա Դիդրիչը դարձել է դերասանուհի։
Հուլդան նախ սովորել է Մամսելլ Պրավից տարրական դպրոցում, ապա` Dahlska Flickskolan-ում։ 15 տարեկանում, դեռ աշակերտուհի լինելով, ինքն էլ դասավանդել է նույն դպրոցի տարրական դասարաններում։ Դպրոցն ավարտելուց հետո նա ևս երկու տարի աշխատել է որպես ուսուցիչ, իսկ 19 տարեկան հասակում նրան են վստահել ամբողջ դպրոցի ղեկավարությունը։
1867 թվականին Հուլդան տեղափոխվել է Ստոկհոլմ։ Այստեղ նա աշխատել է Կլարա դպրոցում որպես ուսուցչի օգնական և սովորել երեկոյան դպրոցում։ 1874 թվականին Հուլդան դարձել է լիիրավ ուսուցիչ։ Երկու տարի անց նա նշանակվել է ուսուցիչ Katarina södra skola-ում, որտեղ աշխատել է մինչև 1905 թվականը։ Նա մի շարք արտասահմանյան ուղևորություններ է կատարել, կանացի արհեստներ դասավանդող ուսուցիչների պատրաստման և փորձի փոխանակման հարցերով այցելել Անգլիա, Շոտլանդիա և Շվեյցարիա։ 1881 թվականին նա գործուղվել է Գերմանիա` Ռոզալի Շալենֆելդտի (գերմ.՝ Rosalie Schallenfeldts) մոտ աղջիկների ուսուցման համակարգը ուսումնասիրելու նպատակով։ Այնուհետև նա սկսում է զարգացնել ուսուցման իր մեթոդաբանությունը, որը հետագայում կոչվեց Lundinska kursen, Stockholmsmetoden և Folkskolans metod: Վերապատրաստման համակարգը ներառում էր գործվածքների անցքերի նորոգումը, ճաղերով և հելունով հյուսելը, գործվածքներ կարելը, դիզայնի մշակումը, հագուստի ձևումը և պատրաստումը։ Այս դասընթացն ավարտվելուց հետո աղջիկները դառնում էին ձեռագործության վարպետ։ Այս համակարգը սկսեց ներդրվել նախ Ստոկհոլմի դպրոցներում, այնուհետև Շվեդիայի այլ քաղաքներում, Հուլդա Լունդինը կիսեց իր փորձը այլ ուսուցիչների հետ, և նրան նույնիսկ հրավիրեցին Ֆինլանդիա։ 1884 թվականին Շվեդիայի կառավարությունը Հուլդային ուղարկել է Կարլսրուե` ուսումը շարունակելու համար, և 1885 թվականին՝ վերադառնալուց հետո, նա նշանակվել է սլոյդի համակարգի տեսուչ Ստոկհոլմի բոլոր հանրակրթական դպրոցներում։ 1887-1889 թվականներին Հուլդան այցելել է Ֆրանսիա և Բելգիա՝ հավաքելով նյութեր, որոնց հիման վրա մշակվել է Շվեդիայի պետական դպրոցական ուսուցման նոր և անկախ համակարգ։ Այս համակարգը կիրառություն է գտել Նորվեգիայում, Դանիայում, Ֆինլանդիայում և ԱՄՆ-ում, որտեղ այն ներդրվել է Նյու Յորքի քոլեջներից մեկի կողմից։ Հուլդան այդ հարցերի վերաբերյալ նաև գրել է նաև մի շարք ուղեցույցներ և կատարել նկարազարդումներ։ 1893 թվականին Հուլդան դրամաշնորհ է ստացել 1893 թվականին Չիկագոյի համաշխարհային ցուցահանդեսին մասնակցության համար, որտեղ նա ցուցադրել է շվեդական ձեռագործ աաշխատանքներ[5]։
Հուլդա Լունդինը մասնակցել է նաև հասարակական գործունեությանը, եղել է Nya Idun կանանց ակումբի և Sveriges allmänna folkskollärarf associationrening-ի («Հանրային դպրոցների ուսուցիչների շվեդական ասոցիացիա») տնօրեն, շվեդական Lärarnas ուսումնական ամսագրի խորհրդի անդամ։
Հուլդա Լունդինը մահացել է 1921 թվականին և թաղված է Սոլնայում։
Մատենագիտություն խմբագրել
- Klädsömnad : Handledning i Måttagning, Mönsterritning och tillklippning af fruntimmerskläder, 1888 (շվեդերեն)
- Franska skolförhållanden : Reseanteckningar., 1889 (շվեդերեն)
- Handledning i metodisk undervisning i kvinnlig slöjd, 1892 (շվեդերեն)
- En efterskörd från Chicagoutställningen., 1895 (շվեդերեն)
- Klädsömnad : Handledning i måttagning, mönsterritning och tillklippning af fruntimmerskläder : Med 9 teckn:r : Till skolans och hemmets tjänst., 1899 (շվեդերեն)
- Föredrag hållet vid Hulda Lundins slöjdkurs 25-års-jubileum., 1907 (շվեդերեն)
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ http://www2.ub.gu.se/kvinndata/portaler/rostratt/pdf/rostrattsfragan.pdf
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 Hulda S Lundin (շվեդերեն) — 1917.
- ↑ Lundin, HULDA SOFIA — Svenskagravar.se.
- ↑ «Svenskt biografiskt handlexikon, vol. II». runeberg.org (Swedish). 1906. էջ 103. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 5-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ School of Education, 1893, էջ 276
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- Hulda Lundin by Engholm, Gunhild in Svenskt biografiskt lexikon (1982-1984)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հուլդա Լունդին» հոդվածին։ |