Հայնրիխ Գելցեր (գերմ.՝ Heinrich Gelzer, հուլիսի 1, 1847(1847-07-01)[1], Բեռլին, Պրուսիայի թագավորություն[2] - հուլիսի 11, 1906(1906-07-11)[1], Ենա, Verwaltungsbezirk Apolda, Սաքսեն-Վեյմար-Էյզենախ, Գերմանական կայսրություն[2]), գերմանացի պատմաբան, բանասեր, հայագետ։ Ուսումնասիրու թյունները վերաբերում են Հայաստանում քրիստոնեության տարածման, հայ դիցաբանության, հայ ժողովրդի պատմությանը։ «Արմենիեն» (գերմ.՝ Armenien) (համահեղինակ՝ Հ. Պետերման) հոդվածում տեղեկություններ են տրվում Հայաստանի պատմության, մատենագիտության և եկեղեցու մասին։ Գելցերը բազմիցս նշել է հայերի դերը ընդհանուր քաղաքակրթության և մշակույթի պատմության մեջ։

Հայնրիխ Գելցեր
Heinrich Gelzer
Ծնվել էհուլիսի 1, 1847(1847-07-01)[1]
Բեռլին, Պրուսիայի թագավորություն[2]
Մահացել էհուլիսի 11, 1906(1906-07-11)[1] (59 տարեկան)
Ենա, Verwaltungsbezirk Apolda, Սաքսեն-Վեյմար-Էյզենախ, Գերմանական կայսրություն[2]
ՔաղաքացիությունFlag of Switzerland.svg Շվեյցարիա
Մասնագիտությունդասական բանասեր, պատմաբան, համալսարանի դասախոս, կլասիցիստ, բյուզանդագետ և քաղաքական գործիչ
Հաստատություն(ներ)Հայդելբերգի համալսարան, Ենայի համալսարան և Բազելի համալսարան
Գործունեության ոլորտպատմություն[3], Բյուզանդագիտություն[3] և classical philology?[3]
Պաշտոն(ներ)rector of the University of Jena? և rector of the University of Jena?
ԱնդամակցությունՍաքսոնիայի գիտությունների ակադեմիա և Բավարիական գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԳյոթինգենի համալսարան և Բազելի համալսարան[4]
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն[1][3], լատիներեն, ֆրանսերեն և նոր հունարեն
ԿուսակցությունԱզգային-սոցիալական ասոցիացիա
Ամուսին(ներ)Clara Gelzer?
Երեխա(ներ)Հայնրիխ Գելցեր
ՀայրՅոհան Հայնրիխ Գելցեր

1900 թ.-ին Լայպցիգում լույս տեսած «Թուրք-հունական Արևելքի հոգևոր ու աշխարհիկ կյանքից» աշխատության մեջ նկարագրել է Օսմանյան կայսրությունում ապրող հայերի, բուլղարների, հույների վատթար կացությունը, քննադատել Աբդուլ Համիդ ll-ի հայասպան քաղաքականությունն ու գերմանական կառավարության անտարբերությունն այդ հարցում և որակել այն որպես բարոյական անկում։

ԱշխատություններԽմբագրել

  • H. Gelzer։ Sextus Iulius Africanus und die byzantinische Chronographie. Hinrichs, Leipzig 1880, Bd. 1 (Nachdr. Gerstenberg, Hildesheim 1978, ISBN 3-8067-0748-0).
  • Georgii Cyprii Descriptio orbis romani (1890)
  • Index lectionum Ienae (1892)
  • Leontios' von Neapolis Leben des heiligen Johannes des Barmherzigen, Erzbischofs von Alexandrien (1893)
  • Geistliches und Weltliches aus dem türkisch-griechischen Orient (1900)
  • Ungedruckte und ungenügend veröffentlichte Texte der Nottiae episcopatuum. Ein Beitrag zur byzantinischen Kirchen- und Verwaltungsgeschichte (1901)
  • Vom heiligen Berge und aus Makedonien. Reisebilder aus den Athosklöstern und dem Insurrektionsgebiet (1904)
  • Scriptores sacri et profani ... Bd. 4. Des Stephanos von Taron armenische Geschichte (1907) translation with Aug. Burckhardt
  • Byzantinische Kulturgeschichte (1909)
  • Patrum nicaenorum nomina, with Heinrich Hilgenfeld and Otto Cuntz
  • Ausgewahlte kleine Schriften
  • Der altfranzösische Yderroman (1913) editor

ԾանոթագրություններԽմբագրել

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #104123966 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 Czech National Authority Database
  4. https://hls-dhs-dss.ch/de/articles/027056/2003-08-20/
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է «Հայկական հարց» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։  
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 706